Skip to main content
. átai , átaixa . (a).
Laburpena

átai, átaixa. (a). izena. Ataria.   Portal, atrio.. Gaur ataixan bazkalduko dou, freskuao egongo ga ta.. Ateaurreari ere deitzen diote batzuek: Ataixan zeren freskuran prixa barik. RSBAPen hiztegi proiektuan (Ik. sarrera eta bibliografia) zera topatu dugu: "La voz simple aria con la significación de zaguán, o entrada de una casa, solo es corriente y se entiende en Vergara (o lo menos en Guipúzcoa) siendo así que la voz compuesta Ataria es usual en todo el País Bascongado, para significar la puerta principal o frente de la casa, de manera que para expresar que un hombre se halla a las puertas de su Casa, se dice: atarian dago. De la observación del siginificado de la voz simple Arija, compuesta de de ate Puerta, y arija Zaguán, se colige que la voz simple arija es lexitimamente Bascongada y debe extenderse a todos los Dialectos en la misma significación que tiene en Vergara." Gure lagun baten amamak erabiltzen omen zuen arixa atari esateko. (Soraluze). .

Ezaguera
Oso ezaguna
Forma mugatua
átaixa
Argazkiak
Gaztelugañeko ataixa
2. asarre , asarría . (b).
Laburpena
2. asarre, asarría. (b). izena. Haserrea.   Enfado, ira.. Pasau jatzu lenguneko asarria?.
Ezaguera
Nahiko ezaguna
Hurrenkera
2
Forma mugatua
asarría
. armoníxa ederrían , onían egon, pasau, bizi . (c).
Laburpena
armoníxa ederrían, onían egon, pasau, bizi. (c). esapidea. ONÍAN. Giro onian, lagunarte ederrez. . Eskursiñuan izan ga. Armonixa ederrian pasau dou eguna./ Alkarrekin armonixa txarrian bizitzia baiño obe bakarrik.. Baita armonixa txarrian. Alkarrekin armonixa txarrian bizitzia baiño obe bakarrik..
Ezaguera
Adineko hiztun onentzat ezaguna
Forma mugatua
onían egon, pasau, bizi
. áma, ame , amía . (b).
Laburpena
áma, ame, amía. (b). izena. Abereen ama.   La madre, tratándose de animales. . Txaltxo ori bere amian billa dabill, gosiak dago ta./ Amiai segika dabill billotxa./ Batzuk mimosuak izeten die oso. Beren amiana bakarrik (edaten dute). Luis.. Inoiz, ironiaz, honako esaldia esan ohi da pertsonei buruz: Eztakitt zeintzuk dien okerrauak, umiak ala amiak. Gurasoak umeak baino txarragoak direla edo.. Umiei eta amiei mimuak gustatze jakue, . (-). esaera. "Gazteleraz:  'el perro y el niño donde hay cariño'." (Lar Antz). ..
Ezaguera
Nahiko ezaguna
Forma mugatua
amía
3. áinbesteko bat . (c).
Laburpena
3. áinbesteko bat. (c). zenbatzailea. Kopuru jakin bat (dirua, jeneralean).   Una cantidad determinada (dinero, generalmente).. Saltzen daben kotxe bakoitzeko ainbesteko bat emoten dotse./ Berak ainbesteko bat irabaziko dau ta beste guztia nausixandako izango da.. Beharbada hitz honen kalkotik datorke sarri entzuten den esaldia: Guk tantora eitten juau lan, irabazietatik hainbesteko bat dela berentzat, alegia. Beste hauek ere erabiltzen dira, nahiz eta gutxiago: onenbesteko bat, orrenbesteko bat.. Ik. áinbeste, tántora lan eiñ.
Ezaguera
Adineko hiztun onentzat ezaguna
Hurrenkera
3