izena
- 2. juízio, juíziua. (a). izena. Epaiketa. Juicio. .
jungúra, junguría. (c). izena. Ingudea. Yunque.. Junguria ta maillua, ermentarixan erreminttak./ Segia pikatzeko be junguria erabiltzen da.. Lehengo eta oraingo jungurak eta sega pikatzeko modua desberdinak direla diosku Donatok. Len junguria zan zabala eta maillukia zorrotza, ta maillukiakin etaratzen jakon segiai aua. Eta oiñ bestekaldera eitten da: maillukia zabala ta junguria zorrotza. Azpixan euki segia berdiñao eitten da maillukiakin norberak jo baiño. Zabalakin jo eta an beian eutsi. Ortarako da ori. Don.. komentario 1 Ik. pikámaillu, segámaillu.
- 1. júnta, júntia. (a). izena. Batzarra. Reunión.. Gaur juntia dago beratzittan. . juntako egon, . (c). Zuzendaritzako kide izan.. Bergako presidente nitzela juntako ninguen Donostien eta ba irurogetamaseixan neu nonbrau nindduen Gipuzkuako presidente. (AA ArrasEus, 230. o.). ..
- juntúra, junturía. (c). izena. Bi gorputz-atal edo tresna-pieza elkartzen diren lekua. Punto de uníón de dos partes.. Umedade onek gorputzeko juntura guztiak soortzen dittu./ Bi tubuen junturan egongo da jarixua. . Gorputzeko artikulazioez esaten da sarri.. komentario 1
- jurámentu, jurámentua. (c). izena. Juramento.. Kastillanuen zera ba, juramentua ta zera ta. Don. . juramentuka, . (c). adberbioa. Biraoka.. Sin. maldizíñoka..
- júrgu, jurgúa. (d). izena. Bi lursailen artean uzten den zirrindara. Franja estrecha que se deja entre dos campos (de labradío, generalmente).. Baiña ze goldaketa ein ddok? Jurgua ta dana labrau dok eta! (behin aita-zanak neuri esana)./ Eskeria ba, sasi-zierria, bi saillen jurguan sasixakin eindda, luaixa eiñ da gero an eskeria sortzen da, zikiña. Don. . komentario 1
- justúleuri, justúleurixa. (c). izena. (Oñati.) "La lluvia de tronada (breve)." (Izag Oñ)..
- jústuri, jústurixa. (-). izena. (Oñati.) FUSTURI (ARAM.). Trumoia.. "Jústuixak be badiardu: el trueno;" "jústurixak jo dau: ha tronado." (Izag Oñ)./ Fusturixek datoz, eurixe eingo rau. (Orm Aram). .
- júzgu, juzgúa. (d). izena. Iritzia.. Arek laster emongo dau bere juzgua.. júzgu txárrak éindda égon, . (c). esapidea. Susmo txarrak hartuta egon. Estar lleno de recelos.. Juzgu txarrak eindda egotia? Ba, batek gauza bat esan eta beste bat ete dan pentsatzen egotia. Klem./ Dirua falta izaten zuan etxian da etxekoandrioi kriadia ete zan, juzgu txarrak eindda jeuan, da azkenian zera, gizona, etxeko nausixoi, lapurra.. Gaur egun errezelu txarrak eindda egon entzunagoa.. Ik. errézelu, -o..
- kaballeríxa, kaballerixía. (c). izena. Especie caballar.. Ferixan kaballerixa asko zan. . Don.k zaldi-ganaua ere esan ohi dela dio goiko testuinguruan. Zaldi-ganau asko zuan ferixan. Asto-ganau ere bai astoez.. Ik. ardi-gánau.
- 3. káballo, káballua. (d). izena. Etxearen zurajeak dituen egur okerrak. Etxegintzan altura diferentziak libratzeko erabiltzen dira, batez ere.. Kaballuak esate jakon; beste forma bat, normalmente izate zan okerra. Egur aundixa baiña okerra izate zan. Lar. Kaballua, konparaziñuan, ortik onaiñokua uekua bada, okerrian juan biedau, okerrian. Sebas. . Ez dira lantzen, basoan aukeratzen dira bete behar duten eginkizunaren arabera. Goierri aldean astazaldi esaten zaio..
- 2. kabézera, kabézerak. (c). izena. Karreristen lehengo burukoa. Chichonera. .
- kabídu-éziñ, kabídu-eziña. (c). izena. Handigura, egonezina. Ansias de triunfar, de grandeza, riqueza, notoriedad.... Len tabernia ipiñi zeban, gero dendia, oiñ erlojerixia..., jesus, orrek dauka kabidu-eziña. . Jende artean bultzaka ari denari ere kabidu-eziña daukala esan ohi zaio. Azen.: kabidú-éziñ ere bai. EURE PRAKETAN KABIDU ADI esaten zaio besteen arazoetan muturra sartzen duenari..
- 1. kafe, kafía. (a). izena. KAPE. Café.. KAPE, kápia ere entzunda gaude zaharrei. Azen.: káfia adinekoek. . kafé kónpleto, kafé kónpletua. (-). Kafea, kopa eta puroa. . Sasoi baten asko hartzen zen. Apostu arrunta ere bazen: Atletixak baietz irabazi, kafe konpletua!..
- 2. kafe, kafía. (d). izena. Cafetería.. Pentsatzen dozue neska-mutillak kafera-ta? Neu be sekula kafian egoteke ezkondutakua naiz. Ez zan usatzen. Hil. . Orain kafeterixa..
- kafé-txáno, kafé-txánua. (c). izena. Colador de café.. Kafe-txanua zuloz beteta dago. . komentario 1
- kafésne, kafesnía. (a). izena. KAFÉTESNE, KAFIATESNE, KAFEKOLETXE. Café con leche.. Behin Ariznoa tabernan neuk ikusia: sartu da Angiozarko gizon bat eta galdetu dio zerbitzariak: .
- 1. káiku, káikua. (d). izena. Ardiak jaisteko ontzia, helduleku bakarra eta barrura begira duena. Zurezkoa nahiz metalikoa. Recipiente para ordeñar ovejas de un solo mango dirigido hacia el interior.. Kaikua esate jakuan ontzi bat izate zuan. Kerten bat eukitze juan barrutik. Biribilla bez. -Egurrezkuak? -Gure denporan ez, e; zinkazkuak. Klem. .
- 2. káiku, káikua. (c). izena. Mendira joateko-eta mendigoizaleek erabiltzen duten jaka; gorri-beltza edo berde-beltza, gehienetan. Chaqueta montañera, de color generalmente verdinegro o rojinegro.. Kaikua, kaletarrak eta mendira joateko bai, baiña basarrittarrak e, artillezko jertsiak eta bai. Klem. .
