Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

3. árte, ártia. (a). izena. Arte, maña, habilidad.. Egundoko artia dauka aixkoran. . ártia artu, . (c). esapidea. ÁRTIA BILLAU. Eskua hartu.   Coger el truco.. Manixaz beteta dago ta familixa guztia arteik artu ezindda dabill./ Da berrogetabi-iru urtian eon ni bai biberista, eta fan dan urtera artian eztotsat artu lurrari arterikan. Juantxo./ Orri artia billau bie jako. Arapuak eukitzen dau beta, eta erreminttia sartzen bozu betan beren aldera, orduan pitzatu eitten da. Juantxo. ..
ártia artu. (c). esapidea. ÁRTIA BILLAU. Eskua hartu.   Coger el truco.. Manixaz beteta dago ta familixa guztia arteik artu ezindda dabill./ Da berrogetabi-iru urtian eon ni bai biberista, eta fan dan urtera artian eztotsat artu lurrari arterikan. Juantxo./ Orri artia billau bie jako. Arapuak eukitzen dau beta, eta erreminttia sartzen bozu betan beren aldera, orduan pitzatu eitten da. Juantxo. .
Artékale, Artékalia. (a). toponimoa. Bergarako kalea.. "Artekalian" bizi da, esaten da gehiago "Artekalen" baino. Gauza bera esan daiteke Barrenkale eta Goenkalez. .
arteroi. (-). Ik. artadi.
artésne, artesnía. (c). izena. ARDI-ÉSNE. Ardiaren esnea.   Leche de oveja.. Artesnia ezta pagatzen balio dabena./ Erosizu artesnia gatzatua eitteko. .
artétsu, artetsúa. (b). adjektiboa. Trebea, abila.   Hábil, mañoso, -a.. Tomas artetsua da sega-pikatzen.. Esku-lanetan, bereziki.. Sin. eskutsu, artista.
arte-txára, arte-txaría. (c). izena. ARTA-TXARA. Jaral de encinas, carrascal.. Ik. txára.
ártian. (-). 1. ártian, . (a). posposizioa. Artean.   Entre.. Bixon artian jangou./ Kotxe artian ibilli biar izaten die karreristak.. Arteko, artetik, artera, arteraiño, etab. .. 2. ártian, . (a). juntagailua. Artean, hala ere.   Todavía, aun así.. Amabost eguneko jaixak dauzka ta artian be kejau eitten da. . Artian edo artian be...
1. ártian. (a). posposizioa. Artean.   Entre.. Bixon artian jangou./ Kotxe artian ibilli biar izaten die karreristak.. Arteko, artetik, artera, arteraiño, etab. .
2. ártian. (a). juntagailua. Artean, hala ere.   Todavía, aun así.. Amabost eguneko jaixak dauzka ta artian be kejau eitten da. . Artian edo artian be..
artó-árri, artó-árrixa. (d). izena. Artoa ehotzeko errotarria.. Arto-arrixa be sarri pikau biar. Aniz. .
arráutza-egósi, arráutza-egosíxa. (a). izena. Huevo duro..
3. asárre eiñ. (a). dio aditza. Errieta egin.   Reñir a alguien, reprender.. Amak asarre ein ddost. .
3. árrautza, árrautzia. (b). izena. Bulto borobila.. Kotxian erruberiak egundoko arrautzia dauka./ Kriston arrautziak urten jostak bekokixan. .
2. arráiñ, arráiña. (b). izena. Bicho, elemento, en frases expresivas. . Ori dok arraiña ori!. Ik. elémentu, -o.
afariketan. (-). "A comiditas; a papás y mamás. Sin. amatxoka ibilli." (SB Eibetno). . Sin. kozíñeketan.
aize-pasa, aize-pasia. (-). (Eibar.) AIXE-PASA. "Corriente de viento.. Guk beti . Ik. kórrent.
ardigáldu, ardigaldúa. (c). adjektiboa. Bakartia, inori jaramon asko egin gabe ibiltzen dena. Artaldekoa gogora ekarriz, jakina.   Persona solitaria, que no hace mucho caso a los demás. . Nun ete da gure ardigaldua?.
alpérrik. (b). da adberbioa. ARPÉLIK. En balde, en vano.. Ainbeste lan, da dana alperrik./ Bizikletia alperrik badaukazu, emoidazu.. alperrik galdu, . (a). da-du aditza. ARPELIK GALDU. Hondatu.   Estropearse, echarse a perder.. Sikutiak leka guztiak alperrik galduittu.. Sin. ondátu.. alpérra izan, . (b). da aditza. ALPÉRRIK IZAN. Ser en vano.. Alperra da ari asarre eittia./ Oiñ akordau bia da. Gero alperrik da buruai azka eittia...
árbitza, árbitzia. (b). izena. Arbi ederreko saila.   Nabar hermoso.. Arbitza izugarrixa egon bia dau Narbaizan.. "Nabar", soilik, arbi-solo litzateke. Arbitzak arbi ugaritasuna azpimarratzen du, nolabait. Batzuetan sinonimoak dira, baina ez beti. . Ik. arbí-soo.
2. beia jo. (-). esapidea. Desmoralizarse.. Semia il jakonetik beia jota dao. (Lar Antz). Sin. burua ezin jaso..
azken putz!. (-). interjekzioa. "Azkenengo geratzen den umeari esaten zaio, bai karreraren batean, bai jatean, eta abar." (Lar Antz).. Ik. azkena ipurdi gizena.
1. áize, aizía. (a). izena. Viento.. Gaur eztabill aizeik.. Haizea «ibilli» egiten da.. Ik. amillan, atxbítarte égoe, gaillégo áize, matákabras áize, gose-áize, mendébal, nórde, ípar, napár-égoe. Aizia otza dago, baitta illun ere; joan ere nai nuke, baitta egon ere, . (-). esaera. "Dena egin nahi, baina ezin aukeratu zer egin." (Lar Antz). .. Aizia buruan eta ibilli munduan, . (-). esaera. (Lar Antz). Pertsona haizetsuei esan ohi zaie, umorez. .. aizía ártzera biáldu, . (b). esapidea. Mandar a tomar viento.. Aprobau zebanian aizia artzera bialdu zittuan liburuak. . Sin. kakatára bialdu.. aiziekin ibili, . (-). . 2. aiziekin ibili, . (-). esapidea. . Ik. áiziak artu.. 1. aiziekin ibili, . (c). Gogoekin ibili.. Taberna bat ipintzeko aiziekin dabil aspaldittik.... aizia emun, . (-). . 2. aizia emun, . (c). esapidea. Bidea edo adorea eman.. Lendik pe eztauka besteik buruan, eta zuk aizia emoixozu gaiñera... 1. aizia emun, . (c). esapidea. Bururatu, gogoak eman.. "'Edurra dator Naparruatik' kantatze giñuan aizia emute zoskunian." (Lar Antz)... áiziak artu, . (c). esapidea. AIZIAK ERABILI, EUKI, IZAN; AIZIEKIN IBILI. Handikeriazko edo fantasiazko asmoak buruan izan.   Llenarse de veleidades, fantasiosos proyectos, etc.. Egundoko aiziak artu zittuan loterixia tokau jakonian./ Aixiak darabiz etxetik kanpora iges eitteko. (Etxba Eib)... aizía etara, . (c). du aditza. Haizea korritzen hasi.. Aizia etara dau eta bentanak ixtera noia. ..
afáittan. (c). adberbioa. Cenando.. Atzo afaittan gendela argixa joan zan./ Oiñezkero afaittako ordua izango da./ Biar tia Maria dator afaittara./ Afaittatik etara eben medikua./ Zer preparaukot afaittarako?. afáittan, afaittáko, affaittátik, afaittára, afaittaráko: Afaltzen, afaltzeko (izl.), afaltzetik, afaltzera, afaltzeko. Goiko formak galduz doaz eta ordez afaltzen, afaltzera, etab. nagusitu dira..