Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

ádarje, ádarjia. (c). izena. Adarkera.   Cornamenta.. Oso adarje zatarreko irixa da, baiña inddartsua./ Uztarrirako bada ondo begiratu bia jako adarjiai.. Sin. adarkera..
norbait norbaiten aldian dotoria... izan. (b). esapidea. Kalitatea konparatzeko formula.. Ori nere aldian pobria da./ Orrek zure aldian pauso baldarra dauka./ Arek gure aldian asko daki. .
buztanikara ori, buztanikara orixa. (-). ERREKAKO BUZTANIKARA. Motacilla cinerea.
árko, arku, arkúa. (c). izena. Frutaren harra.   Gusano de la fruta.. Aurten urrak, danak arkua dauke./ Sagar asko batu da, baiña geixena arkoduna.. Etim.: ar+joa, ziurrenik.. arkúak jo, . (c). Agusanarse la fruta.. Aurten arbola onek sagar ale erkin batzuk besteik eztittu emon, danak arkuak jotakuak. ..
árkiri, árkirixa. (d). izena. Erreka erdiko isla. . Zubietakoari hala deitzen zaio, eta baita Osintxun, Bolu parean, duela urte batzuk arte zegoenari ere..
arkerátu. (c). da aditza. Ponerse en celo la oveja. . Ardixak arkeratzen asten dia ba, igual e agostuan lelengotan igual asten dia, ta nai bozu billotxak geruao euki, ba euki adarixa aparte setienbre arte. Luis.. Ik. arkéra.
2. arkera egon. (-). (lagunartekoa.) Emakumea bero, sexu gogoz, egon.   Estar cachonda; caliente.. Argi ibiltzia jaken aldemenian dabizen mutillak, arkera samar najaon-eta. (TSE Berb). . Ik. altan egon.
1. arkera egon. (c). esapidea. Estar en celo la oveja.. Ardixan arkera esaten da ta auntzian be ola esango da ero; nik eztot neuk euki auntzik eta. Don.. Ik. xípu, uméske, arkerátu, ígel egon, álta(n) égon.
arkéra, arkería. (c). izena. Ardiaren susara aldia. adb. gisa batik bat.   Celo de la oveja.. Agostuan amarrian, olaxe lagatzeotsat aarixai ardixetara, da orduantxe asten die arkerak. Luis./ Nik itten dotset, aaritzeko denporan ba bi; lelengo bat bakarrik botatzen dot ardixetara, ezta? Baiña geo ardixak mordua dabizela arkera ikusittakuan, ba bi botatzeittut. Enr. . arkera egon, . (-). . 1. arkera egon, . (c). esapidea. Estar en celo la oveja.. Ardixan arkera esaten da ta auntzian be ola esango da ero; nik eztot neuk euki auntzik eta. Don.. Ik. xípu, uméske, arkerátu, ígel egon, álta(n) égon.. 2. arkera egon, . (-). (lagunartekoa.) Emakumea bero, sexu gogoz, egon.   Estar cachonda; caliente.. Argi ibiltzia jaken aldemenian dabizen mutillak, arkera samar najaon-eta. (TSE Berb). . Ik. altan egon...
arkúak jo. (c). Agusanarse la fruta.. Aurten arbola onek sagar ale erkin batzuk besteik eztittu emon, danak arkuak jotakuak. .
arkoiris, arkóirisa. (b). izena. Arco iris.. Leintz aldean arrunta, Bergaran ere esaten da baina ostarku bizirik dago hiztun gehienen ahotan. . Sin. ostárku.
árku. (-). 1. arku, arkúa. (a). izena. Arco.. Bergarako aiuntamentuak arku ederrak dauzka... 2. arku, arkúa. (d). izena. Karobiaren labe gainaldean kareharriz egindako kupula formako egitura.   Bóveda.. Ta a zerrau atzenengo sartze zan arrixak; aek itteban lotu, da a arkua eitteko laguntze akon zeakin, arrixa ipini aala atzetik kargau jausi ezteiñ, katiau. Cand.. Labe barruko arkua egiteko esperientzia eduki behar zen, eta baziren bereziki horretan trebeak zirenak. . . arkua artu, . (-). Karobi barruko kareharriarekin ganga eraiki.. Ni enao neu arkuik artzen ibilitta sekula; nere anaia bai. Andres. ... 3. arku, arkúa. (b). izena. (Eibar.) Su-armetan kolpekaria (gatillua) babesteko pieza.   Guardamonte.. Arku gaiñeko kakua jaukak eskopeta onek...
1. arku, arkúa. (a). izena. Arco.. Bergarako aiuntamentuak arku ederrak dauzka..
2. arku, arkúa. (d). izena. Karobiaren labe gainaldean kareharriz egindako kupula formako egitura.   Bóveda.. Ta a zerrau atzenengo sartze zan arrixak; aek itteban lotu, da a arkua eitteko laguntze akon zeakin, arrixa ipini aala atzetik kargau jausi ezteiñ, katiau. Cand.. Labe barruko arkua egiteko esperientzia eduki behar zen, eta baziren bereziki horretan trebeak zirenak. . arkua artu, . (-). Karobi barruko kareharriarekin ganga eraiki.. Ni enao neu arkuik artzen ibilitta sekula; nere anaia bai. Andres. ..
arkua artu. (-). Karobi barruko kareharriarekin ganga eraiki.. Ni enao neu arkuik artzen ibilitta sekula; nere anaia bai. Andres. .
3. arku, arkúa. (b). izena. (Eibar.) Su-armetan kolpekaria (gatillua) babesteko pieza.   Guardamonte.. Arku gaiñeko kakua jaukak eskopeta onek..
arkume, arkumia. (-). izena. Cordero.. Billotx erabiltzen da Bergaran, baina berba-jolas bitxi honetan agertzen da gipuzkerazko arkume. Bertan arkumea gertatzeko errezeta interesgarria ematen da: Arkumia ekarri dutela, nola gertatu eztakitela, koiperakin tarteran, perrejill saltsa, kipulorum kipulorum, per omnia sekula sekulorum, amen. Klem. .
arkázte, arkaztía. (c). izena. Urtea inguru duen ardi gaztea, aurrerako utzitakoa.   Oveja de un año. . Arkaztia da urtekua. Luis.. Arra denean billotx-adari.. Sin. urtebíllotx.
arkatx, arkatxa. (d). izena. (Eibar.) Malkarra, ezponda.   "Acantilado, escarpa.. Eibarren arkatxa esaten jakon Isasiko alde batari, etxiak ein baiño leen arkatxa zalako ibai aldera; arkatxpia zan Kakalarduaneko olia, gaur Alfa, eta arkatxekuak Isasixan bizi ziranak.. Sin. arburu.
1. arinddu. (b). da-du aditza. BURUARÍNDDU. Pisua galdu.   Aligerar(se).. Poltsikuak majo arindduta etorri giñan bakaziñotatik.. Ant. astúndu.
arindduta. (c). adberbioa. BURUARÍNDDUTA. Fuera de su sano juicio. . Aittajuna aspalditxuan buru-arindduta ei dauke. .
áriñ, aríña. (a). adjektiboa. Pisu gutxikoa.   Ligero, -a.. Oillolumia baiño ariñaua da./ Pelota ariñekin obeto jokatzen dot.. Zenbait hitz konposatutako bigarren elementua.. Ant. ástun. Ik. erreariñ, egiñáriñ, kaskáriñ, burúariñ. ontza baiño ariñaua, . (d). (Oñati.) Oso arina.  "De menos peso que la lechuza." (Izag Oñ). .. oillolumia baiño ariñaua, . (c). esapidea. Oso arina. ..
oillolumia baiño ariñaua. (c). esapidea. Oso arina. .
ontza baiño ariñaua. (d). (Oñati.) Oso arina.  "De menos peso que la lechuza." (Izag Oñ). .