Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

6. argi, argíxa. (d). adjektiboa. Janariari gatza, piperra, ozpina, alkohola edo beste edozein bizigarri asko botatzen bazaio prestatzeko orduan, argixa dagola esan ohi da gero.   Dícese de la comida que ha sido aderezada con mucha sal, pimienta, vinagre, alcohol, etc.. Mazedonia argi-argixa dago. Zer, Cointreau botillia jausi jatzu ala?/ Ensaladia argi samarra dago, baiña ez jan ezinddakua./ Ara, don Karlos; nik e gauza argixa jateko gogua eukitzen dot. (SM Ezten). .
argialboko. (-). Ik. egunalbáko.
argi-batzéille, argi-batzeillía. (d). izena. ARGI-KOBRATZAILLE. Cobrador de la luz. .
argídun, argidúna. (d). izena. Lehenago argindar kableak eta etxeko aberiak konpontzen zituen langilea.   Empleado . Argiduna datorrenian esan bia jako enplame orri begiratzeko..
1. argittu. (a). du aditza. Eguna zabaldu.   Aclarar el día.. Neguan oso berandu argitzen dau eguna..
3. argittu. (c). du aditza. Bizitu.   Espabilar, alegrar.. Eran daigun pattar kopa bat barrua argitzeko./ Wiskixak asko argitzen dau mazedonia..
arixa ixo. (c). aditza. (Eibar.) Haria eho.   "Dañar la rosca.. Torlojo oni arixa ixo jako larregi estutziakiñ..
aríxan égon. (c). Torniloa edo tuerka hariari behar den bezala helduta egon.   Estar en rosca.. Nekez lotzen da tuerka au ta eztakitt arixan dagon. .
4. ari, aríxa. (c). izena. Hilo de conversación.. Arira etorri jatan, da esan ein notsan./ Luak artu nau eta pelikulian arixa galdu dot.. aríxa émon, . (c). esapidea. Hizketarako bidea eman; baita, amodiorako bidea edo esperantzak eman. "Estas situaciones se daban por culpa de la chica que hablaba o se callaba según le convenía o le apetecía en el momento: . Emakumiak danei arixa emon biar da..." (Aran Gatz). ..
aríxa émon. (c). esapidea. Hizketarako bidea eman; baita, amodiorako bidea edo esperantzak eman. "Estas situaciones se daban por culpa de la chica que hablaba o se callaba según le convenía o le apetecía en el momento: . Emakumiak danei arixa emon biar da..." (Aran Gatz). .
5. ari. (-). Ik. átai.
aríapeko. (-). 1. aríapeko, aríapekua. (d). izena. (Eibar.) Erreka-azpian sortzen den iturria, putzuak agortuz egiten den arrantza oztopatzen duena.. Agortzen ekinda laga eiñ biar izan genduan, ariapeko aundixa agertu jakulako. (Etxba Eib). .. 2. aríapeko, aríapekua. (d). izena. (Eibar.) Azpijokoa; merezi ez duenari mesedea egin, merezi duenaren kaltetan.. Udaletxian libre geldittu dan plazia zelan emon jetsek orri eta ez Benittori, onek dakixan guztiakin? Epa! emen ariapekua egon dok!..
1. aríapeko, aríapekua. (d). izena. (Eibar.) Erreka-azpian sortzen den iturria, putzuak agortuz egiten den arrantza oztopatzen duena.. Agortzen ekinda laga eiñ biar izan genduan, ariapeko aundixa agertu jakulako. (Etxba Eib). .
ariapotzu, ariapotzua. (-). "Pozo lleno de tierra corrida con la lluvia." (SB Eibetno). .
aríatza, aríatzia. (c). izena. (Eibar.) Hareatza.   "Arenal, playa.. Debako ariatzan, itxasora begira etxe txiki bat, zer amets ederra zartzarorako!.
arigintza, arigintzia. (a). izena. Haria egitea.   Fabricación de hilo. .
arílddu. (d). du aditza. Harilkatu. Matazak askatu eta hari-pelotak egin.   Ovillar, devanar las madejas de lino.. Da gero, arilddu esaten jakon, da matazak ein, dda gero tejerua or zeuen, Osintxun eitte zan euna, Tejerokúan. Aniz. .
arilkari, arilkarixa. (d). izena. ARILKAI, AILKAI. Harilkaria. Linu-matazak askatu eta pelotak egiteko tresna.   Devanadera, ovilladora.. Arilkaixa; au emen sartu ta ipintzen zien; matazia or sartuta; eta onek pelotia eitteko-ero sartuta ipini, amen zela daukan kajia-ero ankan. Juana./ Eta gero devanadera, arilkaixa. Josu.. Zurezkoak izaten ziren; lau hanka eta erdian ardatz bat, matazak han jarri eta hari-izpiari tira eginez, bueltaka-bueltaka pelota osatuz joaten zen. Lan aspergarria benetan, matazak sarritan korapilatuta egoten zirelako. Hari-pelotak (harilak) harilkariak berak azpian zeukan kajatxo batean uzten ziren. Zera irakurtzen diogu Barandiarani: «Batzuetan (Anbotoko Dama) ardatzean bere leize aurrean, bestietan labesu egiten, arilketan aari bat arilkaritzat duala.» Eta Alustizari asmakizun hau: «Lau dontzella egun guzian elkarren atzetik, eta elkar ez arrapatzen, zer ote da? Arilkaria.» .
arill, arilla. (d). izena. Matazan garbitutako hariaz eginiko hari-pelota.   Ovillo.. Gero arilla eiñ. JJp.. Sin. ari-pelota. Ik. arilketa. arillian batu, . (d). aditza. Matazako hariaz pelota osatu.   Ovillar.. Danak arillian batzen zien etxien, ba onenbeste arill, onenbeste arill eruen zakutan, ta eun kanako eun-piezia, fiña klase bat, ta bastotxua bestia. Hil. . Ik. pelotátu..
arillian batu. (d). aditza. Matazako hariaz pelota osatu.   Ovillar.. Danak arillian batzen zien etxien, ba onenbeste arill, onenbeste arill eruen zakutan, ta eun kanako eun-piezia, fiña klase bat, ta bastotxua bestia. Hil. . Ik. pelotátu.
aríxa émon. (c). ARIXA ETARA. Tornilo eta tuerkei haria atera.   Roscar tuercas y tornillos.. Gure taillerrian tornilloik eztou eitten, beste leku batzutan einddakuei arixa emon bakarrik..
arixa artu. (c). Agarrar la rosca.   Torlojua harian egoki sartu. .
aríttik pasáu, Arixan korridu. (b). Haria korritu.   Correrse la rosca, pasarse de rosca.. Tornillo au arittik pasauta dago eta eztago lotzeko modurik.. Pertsona bat arittik pasauta dagoela esan ohi da apur bat burutik eginda dagoenean. Gizon jatorra da baina arittik pasau samartuta dago. .
4. argittu. (c). du aditza. Argi egin.   Alumbrar.. Artu farola ta argittu baztar ortan.. Testuinguru honetan argi eiñ erabiltzen da gehienetan. .