Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

ase. (-). 1. ase, . (b). da aditza. Hartarse, saciarse.. Aseezinddako egarrixa daukat. . Edanari buruz gehiago janari baino.. . Gosiak baiño kalte geixao eitten dau asiak, . (d). esaera. .. . Natibittate, ase ta bete, . (b). esaera. Jateko eta edateko eguna Natibittate.. Ik. Natibittáte eguna... 2. ase, . (b). da aditza. Aumentar de volumen por la humedad, empaparse.. Atia aseta dago ta ezin da itxi./ Euri onekin lur guztiak ase-ase eindda dare. . Sagardo barrikak ere ase egin behar izaten dira erabili aurretik, urez beteta edukiz. Asetzeko, jarixoik euki eztaixen; barrikak ase. Don...
árutz. (a). adberbioa. Hacia allá.. Joan arutz. . AR. arutzatxúao, . (a). Harantzaxeago. . Joan arutzatxuao.. Ik. órrutz, ónutz..
arutzatxúao. (a). Harantzaxeago. . Joan arutzatxuao.. Ik. órrutz, ónutz.
arutz-onutz, arutz-onutzak. (c). izena. Joan-etorriak, ibilerak.. Batian ganauak kamioian ekarri, bestian eruan, makiña bat arutz-onutz eitten juek beintzat./ Orren arutz-onutzak etxaukak akaburik. .
arúzko, aruzkúa. (b). izena. El viaje de ida.. Aruzkua ondo ein giñuan baiña onuzkua negargarrixa izan zan./ Aruzkua biar da eta onuzkua domekan. . Ant. onuzkúa. Ik. orrúzko. aruzkúan, . (b). En el viaje de ida.. Ogixa, aruzkuan artukot Bolintxon...
aruzkúan. (b). En el viaje de ida.. Ogixa, aruzkuan artukot Bolintxon..
arúztu. (b). du aditza. Harantz eraman.   Llevar hacia allá.. Maixa aruztu daigun armaixua sartzeko. .
arzípreste, arzíprestia. (b). izena. ARTXÍPRESTE. Arcipreste.. Arziprestiak eta beste iru abadek emun dabe mezia. .
asakan ibili. (-). esapidea. (Aramaio.) "Sobera ibili, erosotasun handian. . Bai, gulerixie auxe ron, asakan zabitze zueik, asakan." (Orm Aram)..
asarre. (-). 1. asarre, . (a). adberbioa. Enfadado, a disgusto.. Asarre nago zurekin. . "Arpegia kolore barik" dio San Martinek, haserre egoera adierazteko: Euren artian Anakabe, arpegia kolore barik eta amorruaaz dardaraka. (SM Ezten).. Ant. aixkíre.. 2. asarre, asarría. (b). izena. Haserrea.   Enfado, ira.. Pasau jatzu lenguneko asarria?.. 3. asárre eiñ, . (a). dio aditza. Errieta egin.   Reñir a alguien, reprender.. Amak asarre ein ddost. .. 4. asarre, . (-). . Ik. azárre..
4. asarre. (-). Ik. azárre.
asarreáldi. (-). 1. asarrealdi, asarrealdíxa. (b). izena. Momento de enfado, de cólera.. Ori entzun nebanian asarrealdi bat izan neban baiña laster pasau jatan. .. 2. asarrealdi, asarrealdíxa. (c). izena. Errietaldia.   Reprimenda, bronca.. Maistriak asarrealdixa ein zostan deberiak ez eittiaaittik.. Sin. brónka, errespenzíño..
1. asarrealdi, asarrealdíxa. (b). izena. Momento de enfado, de cólera.. Ori entzun nebanian asarrealdi bat izan neban baiña laster pasau jatan. .
2. asarrealdi, asarrealdíxa. (c). izena. Errietaldia.   Reprimenda, bronca.. Maistriak asarrealdixa ein zostan deberiak ez eittiaaittik.. Sin. brónka, errespenzíño.
asarrétu. (a). da-zaio aditza. Enfadarse. . Trankil esaixozu, ezta orregaittik asarretuko ta.. Adinekoek Nor-Nori bezala ere erabiltzen dute. Aittai asarretzen bajako ikusikozue. komentario 1 Ik. pentsáu, berotu. Asarretziak bi lan dauzka: asarretzia ta aixkiratzia, . (-). esaera. (Antzuola.) (Lar Antz)...
arteraiñoko, arteraiñokua(k). (c). ARTERARTEKO, ARTERARTEKUA(K). Ordura artekoak.. Arteraraiñokuak barkatu notsan baiña gerokuak ez..
arto-bába, arto-babía. (d). izena. Arto eta baba uzta. Biak batera erein ohi dira. Aurten eztou arto-baba asko artuko./ Udazken euritsua, izan leikien txarrena arto-babiandako. . Ik. arto-gári.
3. artabúru, artaburúa. (c). izena. Zenbait etxetan pinu-buruei esaten zaie.   En ciertas casas, aunque parezca ilógico, llámase así a las piñas de pino.. Sin. piñú-káskara, piñubúru.
artámarko, artámarkua. (c). izena. Artoa eta abar sartu aurretik soroan markak egiteko balio duen zurezko tresna.   Instrumento de labranza que sirve para marcar la tierra antes de sembrar.. Illarak zuzen eitteko biar biarrezkua da artamarkua.. Sin. márko.
artámatxar, artamatxarra. (c). izena. Artaburu kaxkar eta ale gutxikoa.   Mazorca pequeña y defectuosa.. Artamatxarrak banastatxora bota, gero ganauei emoteko.. Sin. artákaskar, matxar.
artanpero, artanperua. (-). adjektiboa. (Antzuola.) "Ardura barik bizi den pertsona lasaia.. Ori da gizona artanperua, egunik geixena jarritta pasatzen dau..
artantzu, artantzua. (-). adjektiboa. (Oñati.) Ganorabakoa, ezertarako balio ez duena. .
artápunta, artápuntia. (c). izena. Artoari, ganajatekotarako, lehenengo artalorea kendu ohi zaio, eta gero denboralditxo batera artapunta (burutik gora geratzen den kirtena).   Trozo de tallo que va desde la mazorca hasta la flor (ya quitada).. Gustora jaten dau artapuntia gure bei beltzak./ Erremolatx jorran erak bezelaxe eitten nun, artapunta batzen-da. JJp.. Sin. artágaiñ.
artáputz, artapútza. (c). izena. botanika Ustilago zeae unger. Tizón de maíz. Artaburuari inoiz hazten zaion perretxikotxoa, heltzen denean hauts beltz eta usain txarreko bihurtzen dena. .