Skip to main content

Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

doillorkeríxa, doillorkerixía. (d). izena. Doilorraren ekintza.   Ruindad.. Doillorkerixa ori eztosku eingo orraittio. .
doke joku, doke jokua. (-). izena. (Arrasate.) DOKE. Arrasaten orain dela gutxi arte Aste Santuetan jokatzen zen jokua: laban bat (edo antzeko zerbait) sartzen zen lurrean, atzean errektangulu txiki bat marrazten zen, eta metro batzuk urrunduta burdinazko fitxa borobil batzuekin jo behar zen labana, edo eta fitxa errektangulu barruan utzi. Ez bata eta ez bestea egin ezean, "karkabal" esaten zen..
bríst eiñ. (b). du aditza. BRIS-BRIST EIÑ. Bristada egin.   Brillar.. Euzkittan brist eitten zeban zure erlojuak.. Sin. bristaria eiñ..
dóntsu, dontsúa. (c). adjektiboa. El/la dichoso, -a. Se usa sobre todo cuando uno está molesto de tanto oir hablar de un tema.. Bariante dontsuoi be etzan bela akabatzekua./ Roldan dontsu orrek emun dau makiña bat zeresan. . Beti zentzu peioratiboa.. Sin. zoríoneko.
dórnu. (-). 1. dornu, dornúa. (d). izena. Aleei (baba, gari, arto...) hautsa kentzeko erabiltzen den burdinazko tramankulu handia. Manibelari eraginez funtzionatzen du.   Aventadora mecánica.. Dornua nere akorduan etorri zan Laudatzera. Lenao galbae aundixak izate zien, “artza” esate otxen, alanbrezko zea aundi batzuk. Aniz.. Angiozarren zen dornu-fabrika. Angiozarren zuan fabrikia orrena. Amendik Arabaa-ta Burgosera-ta saltzen zuan. Industria inportantia izen zuan Angiozar dornuak eitten. «Dornugilliana», oinddio be... «Dornugillianekua» esate akuan familixiai. Don. .. 2. dornu, dornúa. (d). izena. TORNO, -U. Haria egiteko makina, goruetako makina. Egurrezkoak edo burdinazkoak izaten ziren.   Torno, rueca mecánica.. —Narbaiza Azpikuan nik ezautu nebana zan burdiñazkua, egurrezkua lenao, eta esate zaban Juana Joxepa zanak askoz obia zala egurrezkua, eta uste dot erre ein jakuela; arek su artu sukaldian ero eztakit zer, da erre ein jakuen, da gero burdiñazkua, da kriston aldia zeuala esaten zeban. —Orren izena? —Tornua, tornua, ta beste batzuk, lania eitteko makiñia. Hil. . Sin. gorúetako mákina.. 3. dornu, dornua. (-). izena. (Eibar.) "Tornillo de banco.   Laneko bankuari edo mahaixari oratuta, esku-biharretarako, limarixak edo ajustadoriak pieziari oratzeko darabixen erreminttia." (SB Eibetno)..
dótriñia euki. (c). esapidea. Maldizioka jardun.. Azelakotxe dotriñia zeuken pelotarixak: ango maldiziñua, ango ostia-soiñua.... Sin. errosaixua euki.
dózena, dózenia. (a). zenbatzailea. Docena.. Bi dozena arrautza erosi. .
dozénerdi, dozénerdixa. (a). zenbatzailea. Media dozena.. Dozenerdi bat perretxiku bakarrik topau dot./ Ogei duro balioittu dozenerdixak..
drága, dragía. (b). izena. Gurdiaren frenoa.   Freno de carro.. Dragia apurtu ta errekara joan giñan bei ta guzti.. Bost edo sei draga-sistema azaldu dizkigu Donatok. .
1. dróga, drógia. (c). izena. Istilua, iskanbila.   Disputa, jaleo.. Gure mutikua ta zuena juntatzen dienian drogia besteik eztauke./ Drogia ipintzeko naikua die bi txorimalo. . DROGIA IPINI eta ETARA, batik bat. . Ik. xestra, démanda, sesíño. drógan, . (c). adberbioa. Istilutan.. Goiko andra-gizonak beti drogan dabitz...
dróga. (-). 1. dróga, drógia. (c). izena. Istilua, iskanbila.   Disputa, jaleo.. Gure mutikua ta zuena juntatzen dienian drogia besteik eztauke./ Drogia ipintzeko naikua die bi txorimalo. . DROGIA IPINI eta ETARA, batik bat. . Ik. xestra, démanda, sesíño. drógan, . (c). adberbioa. Istilutan.. Goiko andra-gizonak beti drogan dabitz.... 2. dróga, drógia. (a). izena. Droga.. Drogia saltzen arrapau dabe. ..
dringili-drangala. (-). Ik. dínbili-dánbala.
draga-égur, draga-egúrra. (c). izena. Gurdia frenatzen duen egurra. Larakoari eraginez draga-egurra tiratzen da gurpilen kontra. Hots handia ateratzen du. .
dranga-dranga. (-). Ik. danga-dánga.
draun, drauna. (d). izena. (Eibar.) Eliztorreko kanpai handia eta harekin egindako deia.   Campana mayor de la iglesia y avisos desde ella.. Draunak bi dira Eibarko kanpaitorrian./ Su-kanpaia be draunian joten da. (Etxba Eib) .
dragói, dragóia. (a). izena. Dragón.. San Migelek dragoia il ei zeban. .
drau. (-). onomatopeia. "Significa fuerza de improvisación." (SB Eibetno)..
dótriña, dótriñia. (b). izena. Catecismo, catequesis.. Dotriñia buruz jakin biar izaten zan./ Don Manuel. Dotriñia preguntau saltanduan. Ez ekin e, da saillian, e. Da! oiñ lelengua, oiñ erdikua, oiñ atzenekua. Hil. . dótriñia euki, . (c). esapidea. Maldizioka jardun.. Azelakotxe dotriñia zeuken pelotarixak: ango maldiziñua, ango ostia-soiñua.... Sin. errosaixua euki..
dotorétu. (b). da-du aditza. Dotore jarri.   Adornar(se), poner(se) elegante.. Ezkondu danetik dotoretuta ikusten da. .
1. dornu, dornúa. (d). izena. Aleei (baba, gari, arto...) hautsa kentzeko erabiltzen den burdinazko tramankulu handia. Manibelari eraginez funtzionatzen du.   Aventadora mecánica.. Dornua nere akorduan etorri zan Laudatzera. Lenao galbae aundixak izate zien, “artza” esate otxen, alanbrezko zea aundi batzuk. Aniz.. Angiozarren zen dornu-fabrika. Angiozarren zuan fabrikia orrena. Amendik Arabaa-ta Burgosera-ta saltzen zuan. Industria inportantia izen zuan Angiozar dornuak eitten. «Dornugilliana», oinddio be... «Dornugillianekua» esate akuan familixiai. Don. .
2. dornu, dornúa. (d). izena. TORNO, -U. Haria egiteko makina, goruetako makina. Egurrezkoak edo burdinazkoak izaten ziren.   Torno, rueca mecánica.. —Narbaiza Azpikuan nik ezautu nebana zan burdiñazkua, egurrezkua lenao, eta esate zaban Juana Joxepa zanak askoz obia zala egurrezkua, eta uste dot erre ein jakuela; arek su artu sukaldian ero eztakit zer, da erre ein jakuen, da gero burdiñazkua, da kriston aldia zeuala esaten zeban. —Orren izena? —Tornua, tornua, ta beste batzuk, lania eitteko makiñia. Hil. . Sin. gorúetako mákina.
3. dornu, dornua. (-). izena. (Eibar.) "Tornillo de banco.   Laneko bankuari edo mahaixari oratuta, esku-biharretarako, limarixak edo ajustadoriak pieziari oratzeko darabixen erreminttia." (SB Eibetno).
dornu-ardatz. (-). izena. (Eibar.) Eje de tornillo de banco.. Sin. dornu-zil..
dornu-maratilla, dornu-maratillia. (-). izena. (Eibar.) Manivela de tornillo de banco..