Skip to main content

Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

ximúrtu. (a). da-du aditza. ZIMURTU. Arrugar(se).. Praka zuri orrek belaxe ximurtzen die. .
xinple. (-). Ik. sínple.
xinporna, xinpornia. (-). adjektiboa. (Antzuola.) "Emakume zitala edo jenio txarrekoa.. Utsaatik eta putzaatik asarretzen da, Mari xinporna edarra da ori!" (Lar Antz). .
xípu. (d). adberbioa. En celo la gata.. Katuana xipu. Katuak xipu dare. Udaberrixan katuak xipu. Don. . Ik. arkéra, ígel egon, uméske, altan egon.
xirbistu. (-). XIBRISTU. Ik. txirbíztu.
xirri. (-). Ik. zírri.
xirristu. (-). Ik. txirrístu.
xirrita. (-). (Gatzaga., Leintz.) "Juego consistente en poner dos alfileres en el suelo y tratar de montar uno sobre el otro con la ayuda de un tercero." (Aran Gatz)..
Xíxili. (c). Emakume izena.   Cecilia.. Andra edarra Olañetako Xixili.. Gizonezkoa Xíxilio. .
-xka. (a). atzizkia. XKARA. Kolore horretarantz jotzen duena: gorrixka, gorrixkara, berdexka, berdexkara... . ZURI eta ORI hitzekin berriz, zurixka, zurika, orixka, orika.... Ik. zuríka, orika.
3. zabaldu. (b). du aditza. Ensanchar.. Sukaldia oso estua da ta zabaldu ein biou. .
zabálera, zabáleria. (b). izena. Anchura.. Zabalera ederra dauka kamioi orrek. .
zabálik. (a). adberbioa. Abierto. .
2. záill, záilla. (c). adjektiboa. Gogorra, ximela. Haragiaz batik bat.   Se dice (sobre todo) de la carne dura o correosa.. Auxe aragi zailla, tiragomak eitteko modukua.. Ant. samúrra. eria baiño zaillago, . (c). esapidea. (Oñati.) Hedea baino zailagoa.   "Más duro, curtido (persona) que la correa del yugo." (Izag Oñ)..
eria baiño zaillago. (c). esapidea. (Oñati.) Hedea baino zailagoa.   "Más duro, curtido (persona) que la correa del yugo." (Izag Oñ).
zai-zábal, zai-zabála. (c). izena. Birrindu gabeko zahia.   Salvado sin triturar.. Gustora jaten dabe beixak zai-zabala pentsuakin naastuta. .
zái-záku, zái-zákua. (c). izena. Saco de salvado (tanto el continente como el contenido).. Zai-zakuak eztau balio iriña gordetzeko.. Zaku salga eta handiak dira. .
1. záiñ. (-). 1. zaiñ egon, . (a). aditza. Estar esperando.. Zure zaiñ dago.. NOREN zaiñ. .. 2. -zaiñ, . (b). atzizkia. Zaintzen. Hitz konposatuaren bigarren osagai gisa.. Ganauzaiñ dago Mila./ Agostuan neu gelditzen naiz erri zaiñ./ Badauka naikua lan etxe zaiñ. .. 3. -záiñ, -záiña. (c). atzizkia. Zaintzailea. Hitz konposatuaren bigarren osagai gisa.. Umezaiña joan ei jakue./ Tomas izete zan gurian etxezaiña. ..
2. -zaiñ. (b). atzizkia. Zaintzen. Hitz konposatuaren bigarren osagai gisa.. Ganauzaiñ dago Mila./ Agostuan neu gelditzen naiz erri zaiñ./ Badauka naikua lan etxe zaiñ. .
3. -záiñ, -záiña. (c). atzizkia. Zaintzailea. Hitz konposatuaren bigarren osagai gisa.. Umezaiña joan ei jakue./ Tomas izete zan gurian etxezaiña. .
2. záiñ, záiña. (d). izena. Zuztar mehea.   Raíz delgada.. Ikusi, zaiñak agiri jittuk. Don. .
záinddu. (a). du aditza. ZAINTTU. Cuidar(se).. Zaindduizu zeure burua./ Ezta bape zaintzen. . eskúa záinddu, . (c). esapidea. Kaminoan, dagokion aldetik joan.. Kamiñuan zoiazenian zeure eskua zainduizu...
eskúa záinddu. (c). esapidea. Kaminoan, dagokion aldetik joan.. Kamiñuan zoiazenian zeure eskua zainduizu..
zákar. (-). 1. zakar, zakárra. (b). adjektiboa. Takarra.   Brusco, -a, de modales bruscos y rudos.. Ama izan eta eztakitt umiekin ain zakarra zela izan leikien. . Ik. takar.. 2. zákar, zákarrak. (c). izena. Zikinkeriak.   Basuras, desperdicios.. Zenbaittek errekara botatzeittu zakarrak.. Pluralean beti. ..