Skip to main content

Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

txarrítta, txarrittia. (c). izena. Piper egitea, eskolara ez joatea.   El hacer novillos.. Makiña bat txarritta einddakuak gaittuk mutikotan./ Txarrittia besteik ezkeunkan buruan. . txarríttan eiñ, . (b). esapidea. Piper egin.   Hacer novillos.. Txarrittan eiñ da bein baiño geixaotan joate giñuztan Mari Justai keixak arrapatzera.. Sin. eskuela martxando eiñ (Elg.), kalba eiñ (Oñ.).. Sin. pípar eiñ..
txarríttu. (-). 1. txarrittu, . (c). da-du aditza. (adierazkorra.) Zikin-zikin egin.   Ensuciar(se) mucho.. Ziero txarrittuta etorri die ikastolatik. .. 2. txarríttuta, . (d). adberbioa. (eufemismoa.) Lafiauta, atxurtuta, mozkortuta. Don. ..
1. txarrittu. (c). da-du aditza. (adierazkorra.) Zikin-zikin egin.   Ensuciar(se) mucho.. Ziero txarrittuta etorri die ikastolatik. .
2. txarríttuta. (d). adberbioa. (eufemismoa.) Lafiauta, atxurtuta, mozkortuta. Don. .
txártel, txartéla. (c). izena. Paskuazkoa egiteko, apaizarekin elkarrizketa egin ondoren, urtero lortu behar zen papeltxoa.   Cédula que había que conseguir cada año del cura para poder cumplir con el precepto pascual.. Dotriñia buruz jakiñ arte etzoskun emuten txartelik.. Ik. paskuazkúa eiñ.
txárto. (b). adberbioa. Gaizki.   Mal.. Txarto dago bidia.. Ubera aldean gehiago.. Sin. txarki, gáizki.
txártu. (b). da-du aditza. Empeorar.. Asko txartu da gure arteko girua./ Egualdixa txartu ein ddau. .
txartxa. (-). izena. (Eibar.) "Estructura de madera que forma la prensa en el lagar.. Aurten sagardaua eitterakuan jota txartxak be apurtu dittue gurian." (SB Eibetno). .
txasta eiñ. (b). aditza. (haur hizkera.) Indizioa sartu.   Poner una inyección.. Ez ibilli ortosik arri gaiñian, bestela medikuak txasta eingotsu.. Etim.: zast egin. .
txastartu. (-). aditza. (Antzuola.) ZASTARTU. "Txikitu, gastatu, zaztartu.... Gizon asarria izen da, baiña oin ziero txastartuta dao." (Lar Antz). .
txarríkorta, txarríkortia. (b). izena. (Ubera.) Pocilga.. Onek txarrikortia emute jok. . Sin. txarrítoki.
txarri-kóipe, txarri-koipía. (c). izena. Manteca derretida de cerdo. .
txarri-erregalo, txarri-erregalua. (c). Txerria hildakoan familiartekoei edo auzokoei egiten zaien txerriki erregalua. . Aurten be txarri-erregalua bialdu dabe, odolostiak eta urdaixa.. Sin. errégalo, -u.
txarri-égal, txarri-egala(k). (-). izena. Hirugiarrea duen txerriaren alboetako haragi zatia.. Egaletan eukitzen jok, txarri-egalak, arek apartauta ia jateko preparatzen danian: irugiarria. Don. .
txarrídun, txarridúna. (c). izena. Txerri saltzailea.   El que se dedica a la compraventa de cerdos.. Gure mutikotan Julen-txarri zan inguru onetako txarriduna. .
txarrí-bélarri, txarrí-bélarrixak. (c). izena. Orejas de cerdo, plato típico de Carnavales.. Ondo gertau ezkero gozuak izateittuk txarri-belarrixak eta ankak. Karnabaletan jate zittuan lenao. Tipikua arek eta torradak. Txarrankia be ondo gertau ezkero gozua dok. Klem.. Ik. txarránka.
txarri-gántxu, -o, txarri-gantxúa. (c). izena. Txerria hiltzeko gantxu bikoitza, punta bat alde batera eta bestea bestera duena.   Gancho de matar el cerdo.. Txarrixa iltzeko txarri-gantxua. Lepotik sartu aura, ta karnazeruak iztarrian katiatze jok ies eiñ eztaixon txarrixak, bata lepuan da bestia iztarrian; alde bittatik eukitze jok arek; alde baten eukitze jok aundixa, bestian zorrotza; da zorrotzakin txarrixai eltze jakok eta bestia iztarrian katiatze jok karnazeruak, kutxillua sartzeko ies eiñ eztaixon. Klem. .
txarri-gántz, txarri-gántza. (d). izena. Txerriaren saihetsetan izaten diren koipe multzo lodiak.   Manteca. .
txarri-iltze, txarri-iltzia. (b). TXARRIBODA (EIB.). La matanza del cerdo. .
txarri-ján, txarri-jána. (b). izena. Comida para cerdos, bazofia.. Kuarteleko bazkaixak txarri-jana emute zeban. .
txarrikeríxa. (-). 1. txarrikerixa, txarrikerixía. (a). izena. Zerrikeria, ekintza edo jokaera zikina.   Cerdada, acción o comportamiento sucio.. Olako txarrikerixaik ezidak neri eiñ. .. 2. txarrikerixa, txarrikerixía. (a). izena. Zikinkeria.   Porquería.. Etxe aretan jeuan txarrikerixia. ..
1. txarrikerixa, txarrikerixía. (a). izena. Zerrikeria, ekintza edo jokaera zikina.   Cerdada, acción o comportamiento sucio.. Olako txarrikerixaik ezidak neri eiñ. .
2. txarrikerixa, txarrikerixía. (a). izena. Zikinkeria.   Porquería.. Etxe aretan jeuan txarrikerixia. .
txárriki, txárrikixa. (b). izena. Txerri gauza.   Carne u otro alimento derivado del cerdo.. Kastilla aldian txarrikixa ta ardikixa jaten dabe ugari. .