esapidea
- despedidía emon. (c). esapidea. Senargaiari edo andregairi laga.. Urtetan alkarrekin ibilli ondoren nobixuorri despedidia emon eta kriauakin ezkondu zuan. Klem. .
- desprézioka ibilli. (c). esapidea. Andar con desprecios.. Gizona beti andriai desprezioka ibiltze jako..
- diábru gúztiak bat éindda be oláko olakóik. (d). esapidea. Expresión de asombro..
- diabrua baiño okerraua izan. (-). esapidea. Oso okerra, bihurria izan.. Diabrua baiño okerraua zan txikittan. .
- dirúa zóro. (c). esapidea. Dirua esku betean, ugari.. Len taberniakin dirua zoro erabili zeben baiña oiñ majo bajauta dare./ Dirua zoro dagonian ezta pentsatzen ezik izango danik. . Uztari buruz ere esaten da inoiz. Sagarra zoro dago aurten..
- díruak eiñ. (c). esapidea. Dirutu. Hacer fortuna.. Galeperrekin urte gutxixan diruak eittue.. Ik. dirútu.
- dirúra jarri. (c). esapidea. Dirura ohitu, diruzaletu, diru truke egin guztia.. Oingo politikuak ziero dirura jarritta dare. .
dón egon. (d). esapidea. Ondo bizi. Locución ya en desuso que parece equivalente a "vivir como un señor". . Aura berez eitten zalakuen. Olaxe bizi izan zan jentia. Gaur basarrixan "don" dare danak, "don". MERTZ. (AA BergEus,33.o.).
- dótriñia euki. (c). esapidea. Maldizioka jardun.. Azelakotxe dotriñia zeuken pelotarixak: ango maldiziñua, ango ostia-soiñua.... Sin. errosaixua euki.
- dudía ala?. (c). esapidea. Hala erantzun ohi da, erdi brometan, "galdetzea ere", "jakina", zentzuaz.. .
- edáde aundíxa éuki. (c). esapidea. Urte asko izan.. Guk edade aundixa daukau bai, eta obe dou etxian egotia./ Eibarren bizi don Antoni. Bai, onezkero edade aundixa jaukan ba. Hil. .
- edadían áurrera joan. (b). esapidea. Urtetan aurrera joan.. Zu be oiñezkero edadian aurrera zoiaz. .
- edarra patatia!. (-). esapidea. "Norbaiti egia esaten ez duenean edo zerbait behar bezala esaten ez duenean esaten zaio." (Lar Antz) .
- ederki emon be. (c). esapidea. Itxura txarra da.. Ederki emon be abadiak sala fiestasian./ Ederki emon be gu lakuak operan. .
- ederra sakatu. (c). esapidea. Engañar, tomar el pelo, timar. . Ederra sakatu zoskuen Portugalen wiskixakin./ Ederra sakatu dotsue kotxiakin. .
- edérra sakátu. (b). esapidea. EDERRA SARTU. Ziria sartu. Engañar, meter gato por liebre.. Ederra sakatu zotsen ari be: sekulako gangia ein zebalakuan akziñuak merke erositta, ta gero bape balio ez. .
- ederra(k) artu. (b). esapidea. Recibir (un) golpe(s).. Ondarruatik ederrak artuta etorri i da arroputz ori./ Ederra artu neban bizikletatik jausitta. .
- ederra(k) eiñ. (-). esapidea. Hacer (una) faena(s).. Ederra ein zostazun atzo: nere antiajuak poltsan eruan. .
- egaran itteko mooko belarrixak. (-). esapidea. "Belarri haundiak.. Egaran itteko moduko belarrixak jeuzkan." (Lar Antz).
- egarrixak estu artu. (-). esapidea. (Eibar.) "Ardozalea izan.. Pelotari ona zan; bakarrik egarriak artzen eban estu: ez emengo uran egarriak, Riojakuak baiño..
- egarríxak íttota égon. (-). esapidea. Estar muerto de sed.. Egarrixak ittota nago ta etaraidazu ura..
- égixa esan. (b). esapidea. EGIXA ESATEKO. Muletilla con que se empiezan o acaban muchas frases.. Egixa esan bakaziñuak akabatzeko goguakin nago..
- egó-áizia euki. (b). esapidea. Zoro-haizea euki.. Gaur kriston ego-aizia jaukak Potok.. Sin. zoroaizia euki.
- egon ári órtan!. (b). esapidea. EGON ÁRI ÓRTAN. Egon hadi hori pentsatzen, uste horretan.. Ze uste dok oiñ joaten baaiz lana gordekoskela, ala? Egon ari ortan. .
