. kórro .
Laburpena
kórro. (-). 1. kórro, kórrua. (a). izena. Corro.. Jarri korruan, ipuiña kontau biotsuet eta.. Haur-jolas asko egiten da korruan jarrita. Dantzan ere eskutik elkarri obatuta egiten den pasakaillea... 2. kórro, kórrua. (d). izena. Lehenagoko erromeriatan soinujole bakoitzaren inguruan sortzen zen dantzari multzoa. Dantzan egin ahal izateko ordaindu egin behar izaten zen korro bakoitzean.. Ortxe eitten zien erromeixak. Bi korro ero egoten zien. Mertz./ San Martzialen ezaututa nago bost korro. Klem./ Filarmonikia ta panderua zan orduko..., Paskuak aillegau ta goiko plazan. Zenbat korro! Dana korrua, korrua. Kobrau eitte eben dantzan eittia, gizakumiak pagau biar, txakurraundixa ero; auraxe txakurraundixa pagau nai ezta mutillak pe igual e, aura kobratzaillia etorrenian e, laga neskia ta anka igual da, olakotxiak eitte zittuen txakurraundixa ez pagatzearren. Ben. . PERRETXIKO KORRUa esaten zaio basoan inoiz aurkitzen diren biribilean lerrokaturiko perretxiku multzoei.. . korro aundixa artu, . (d). esapidea. Inguru zabalaren bilgune izan.. Hilarik diosku Plazentzia gaineko Edurdungua baserrian egiten zen erromeriak korro aundixa artzen zuela, leku askotako jendea etortzen zelako. ...
Ezaguera
Daturik ez
1. katigu . (c).
Laburpena
1. katigu. (c). adberbioa. Zenbait jolasetan "pagatzen" duena, besteak bilatu eta harrapatu behar dituena, "ama".. Oinguan zeu za katigu./ Bale-baleka katigu danak beste guztiak topau biaittu.. KATIGU IZAN, batik bat.. Ik. karábaka.
Ezaguera
Adineko hiztun onentzat ezaguna
Hurrenkera
1
1. ixa . (a).
Laburpena
1. ixa. (a). adberbioa. Por poco, casi.. Ixa errekara jausi naiz./ Ixa naixao dot etxian geratzia.. Ik. kásik. ixixan, . (-). adberbioa. Hutsaren faltan.. Beti ixixan ibiltzen da, baiña sekula eztau irabazten... ixíxa, . (a). adberbioa. IXEIXA (EIB.). Ia-ia.   Casi casi.. Ixixa loterixia tokau jakon./ Trenera berandu aillegau naiz ixixa...
Ezaguera
Oso ezaguna
Hurrenkera
1
. istínga , istingía . (c).
Laburpena
istínga, istingía. (c). izena. ÍSTINGI, ISTINGIXA. Toki urtsu eta lokatzatsua, ura sortzen den lekua delako.   Cenagal.. Naiz eta sikutia eiñ istingak eztie agortzen./ Ixak eitten die istingatan. . Sin. ur-zingíra. Ik. izíngura. istinga baten ibilli, istinga baten egon. (-). esapidea. "Inguruan ur askorekin ibili, batez ere sukaldeko lanak egitean, ontziak garbitzen, esaterako. . Istinga baten emen nabill...
Ezaguera
Adineko hiztun onentzat ezaguna
Sinonimoak
Oharrak
Sin.<b> ur-zingira </b>(gutxi erabilia). Ik.<b> izingura. </b>
Forma mugatua
istingía
Argazkiak
iztingia
2. inúzente , inúzentia . (d).
Laburpena
2. inúzente, inúzentia. (d). adjektiboa. Atzeratua. (ez du zentzu iraingarririk).   Retrasado mental; también, subnormal, mongólico.. Alabaik gaztena inuzentia dauka./ Leno mongolikuai tta inuzentiak esate jakuen./ Gure inguruko baserri-etxe baten seme inuzentetxo bat euken. Nausituaz bere senera etorriko zalakotzat euazen bere gurasuak. (SM Ezten).. Gaur mokolo-k ez du zentzu hau, baina baliteke noizbait izana izatea.. Ik. mokólo, -a.
Ezaguera
Ia galdua
Hurrenkera
2
Oharrak
Forma mugatua
inúzentia
. zibilizazíño , zibilizaziñúa . (d).
Laburpena
zibilizazíño, zibilizaziñúa. (d). izena. Civilización, sobre todo en el sentido de educación. . Urte bigarrengo barrixa (umea), aura azten zanian beste bat barrixa, urrenguan beste bat barrixa. Olaxe mundua. Zibilizaziñoik pez bia danik eta. Mertz. (AA BergEus. 333. o.). / Zibilizaziño gutxiko jentia jaok gure auzuan. .
Ezaguera
Ia galdua
Forma mugatua
zibilizaziñúa
. xélba, -e , xelbía . (d).
Laburpena
xélba, -e, xelbía. (d). adjektiboa. ZELBE. Inorekin amistaderik ez duen pertsonaz, inorengana arrimatzen ez denaz esana.   Se dice de la persona desconfiada y que rehuye a la gente.. Ain zan persona xelbia eze, mezia akabau ta etxera bueltatzen zan iñokin berberdi be ein barik.. Juan San Martinek "impertinente" esanahia ematen dio: An eban Konejua zelbekeriz uezabari nundik kejak eruango. (SM Zirik)..
Ezaguera
Ia galdua
Forma mugatua
xelbía
1. txibato , txibatua .
Laburpena
1. txibato, txibatua. (-). izena. clitopilus prunulus. Perretxikoa. "Molinera. . Txibatua esaten jetsagu onguak nun dagozen esaten dabelako, txibatuan atzetik beti ongua agertzen dalako inguru berian. " (SB Eibetno). .
Ezaguera
Daturik ez
Hurrenkera
1
Forma mugatua
txibatua
Izen zientifikoa
clitopilus prunulus
Subscribe to Bergarako euskara