Kategoria gramatikala
Forma mugatua
óna
Esanahia
Bueno, -a.
Esamoldeak
-
onían.
(b).
Adberbioa.
onez-onian.
A buenas.
“Onian ona da, baiña txarrian./ Onian artu ezkero ogi puxketian modukua da baiña bestela zittal utsa.”
ONÍAN edo ONEZ-ONIAN konpondu, artu, berba eiñ... Ia onez-onian konpontzen daben erentzian asuntua./ Onez-onian berba eixozu bai, ta ikusikozu zela naiko daben
.
gogorrían, txarrían.
-
onenian egon.
Esapidea.
Estar en el mejor momento.
“Onenian zeuanian erretirau zan. ”
-
on biarrez.
-
on eiñ.
(b).
dio
Aditza.
On egin. · Aprovechar, hacer bien la comida.
“Zuri danak on eitten dotsu, neri berriz urak pe biotzerria.”
-
on eiñ daizu(e)la.
Esapidea.
on eiñ.
Que aproveche. ·
“”
ON EI.
-
onak.
(c).
Adberbioa.
Gutxienez.
“Iru ordu onak dare Muruako deposittotik Gorbea puntara.”
-
ónenak emonda egon.
(c).
Esapidea.
Gauza edo pertsona batek sasoirik onena pasatua izan.
“Praka orrek pe onenak emunda jarek./ I be onenak emundakua aiz. ”
-
onenera jota be.
(c).
Esapidea.
onenian be.
En el mejor de los casos.
“Orrekin, onenera be, eztozue parraik eingo./ Aurten onenera jota be eztou iezko erdirik irabaziko.”
-
ónenian pasáutakua.
(c).
Esapidea.
Adin onena pasatua duena.
“Aitta re, onenian pasautakua beintzet ordurako re ta. JJp.”
-
onik eiñ ez.
(c).
Kalte egin.
“Euzkixa larregi artziak ez dotsa onik eiñ.”
-
onéra etorri.
(c).
Esapidea.
Recuperar la normalidad personal después de un mareo, momento de nerviosismo, etc.
“Ondoeza eiñ da orduerdixan etzan bere onera etorri./ Alabia atian sartzen ikusi neban arte enintzan nere onera etorri.”
NERE, BERE, ZURE... ONERA ETORRI..
oneratu.
-
oneráko.
(c).
Mesederako. Para bien de.
“Oiñ errezau daigun protestantien onerako./ Ikasteittuzunak zeure onerako izango die. ”
-
onétik.
(b).
De (lo) bueno.
“Asko eztau jaten, baiña beti onetik./ Onetik bakarrik dago gure dendan./ Etxe aretan danetik eta onetik dago.”
-
onétik etára.
(c).
Esapidea.
Pazientzia galdu eragin.
“Onek umiok nere onetik etaratzen najuek.”
NERE, BERE, ZURE... ONETIK
.
-
onétik úrtenda.
(c).
Esapidea.
Kontrolatu ezinda.
“Egun orretan nere onetik urtenda nenguan. ”
-
onían egon ez.
(c).
Esapidea.
Lasai, kezkarik gabe egon ez.
“Orduak aurrera ta etzala agiri ikusitta enenguan nere onian. Nere, bere, zure...”
Ezezko esaldietan beti. NERE, BERE, ZURE....
-
béstien ona eziñ ikusi.
(c).
Esapidea.
Besteen zoriona edo ongizatea ikustean gizatxartuta, bekaizti geratu.
“Anaiak diruak ein zittuan dendiakin da arrezkero ezotsan arpegira begiratzen. Bestien ona eziñ ikusi.”
Esaera
-
On billa, on billa, bonbilla.
(c).
Esaera.
On-onaren bila ibiltzeak ezer gabe gelditzea dakarrela. · Refrán que indica que en la búsqueda ansiosa de lo mejor puede ocurrir que nos quedemos sin lo normal.
Ezkontzari buruz, batik bat. Bonbilla hitzak badirudi garrafoia edo botila handia esan nahi duela.
.
Aipamenak
| Aipamena bera | Egilea |
|---|
Laburpena
on, óna.
(a).
Adjektiboa.
Bueno, -a.
ohar bat
Esaerak:
On billa, on billa, bonbilla.
(c).
Esaera.
On-onaren bila ibiltzeak ezer gabe gelditzea dakarrela. · Refrán que indica que en la búsqueda ansiosa de lo mejor puede ocurrir que nos quedemos sin lo normal.
Ezkontzari buruz, batik bat. Bonbilla hitzak badirudi garrafoia edo botila handia esan nahi duela.
.
Esamoldeak:
onían.
(b).
Adberbioa.
onez-onian.
A buenas.
“Onian ona da, baiña txarrian./ Onian artu ezkero ogi puxketian modukua da baiña bestela zittal utsa.”
ONÍAN edo ONEZ-ONIAN konpondu, artu, berba eiñ... Ia onez-onian konpontzen daben erentzian asuntua./ Onez-onian berba eixozu bai, ta ikusikozu zela naiko daben
.
gogorrían, txarrían.
onenian egon.
Esapidea.
Estar en el mejor momento.
“Onenian zeuanian erretirau zan. ”
on biarrez.
on eiñ.
(b).
dio
Aditza.
On egin. · Aprovechar, hacer bien la comida.
“Zuri danak on eitten dotsu, neri berriz urak pe biotzerria.”
on eiñ daizu(e)la.
Esapidea.
on eiñ.
Que aproveche. ·
“”
ON EI.
onak.
(c).
Adberbioa.
Gutxienez.
“Iru ordu onak dare Muruako deposittotik Gorbea puntara.”
ónenak emonda egon.
(c).
Esapidea.
Gauza edo pertsona batek sasoirik onena pasatua izan.
“Praka orrek pe onenak emunda jarek./ I be onenak emundakua aiz. ”
onenera jota be.
(c).
Esapidea.
onenian be.
En el mejor de los casos.
“Orrekin, onenera be, eztozue parraik eingo./ Aurten onenera jota be eztou iezko erdirik irabaziko.”
ónenian pasáutakua.
(c).
Esapidea.
Adin onena pasatua duena.
“Aitta re, onenian pasautakua beintzet ordurako re ta. JJp.”
onik eiñ ez.
(c).
Kalte egin.
“Euzkixa larregi artziak ez dotsa onik eiñ.”
onéra etorri.
(c).
Esapidea.
Recuperar la normalidad personal después de un mareo, momento de nerviosismo, etc.
“Ondoeza eiñ da orduerdixan etzan bere onera etorri./ Alabia atian sartzen ikusi neban arte enintzan nere onera etorri.”
NERE, BERE, ZURE... ONERA ETORRI..
oneratu.
oneráko.
(c).
Mesederako. Para bien de.
“Oiñ errezau daigun protestantien onerako./ Ikasteittuzunak zeure onerako izango die. ”
onétik.
(b).
De (lo) bueno.
“Asko eztau jaten, baiña beti onetik./ Onetik bakarrik dago gure dendan./ Etxe aretan danetik eta onetik dago.”
onétik etára.
(c).
Esapidea.
Pazientzia galdu eragin.
“Onek umiok nere onetik etaratzen najuek.”
NERE, BERE, ZURE... ONETIK
.
onétik úrtenda.
(c).
Esapidea.
Kontrolatu ezinda.
“Egun orretan nere onetik urtenda nenguan. ”
onían egon ez.
(c).
Esapidea.
Lasai, kezkarik gabe egon ez.
“Orduak aurrera ta etzala agiri ikusitta enenguan nere onian. Nere, bere, zure...”
Ezezko esaldietan beti. NERE, BERE, ZURE....
béstien ona eziñ ikusi.
(c).
Esapidea.
Besteen zoriona edo ongizatea ikustean gizatxartuta, bekaizti geratu.
“Anaiak diruak ein zittuan dendiakin da arrezkero ezotsan arpegira begiratzen. Bestien ona eziñ ikusi.”
Bueno, -a.
ohar bat
Esaerak:
On billa, on billa, bonbilla.
(c).
Esaera.
On-onaren bila ibiltzeak ezer gabe gelditzea dakarrela. · Refrán que indica que en la búsqueda ansiosa de lo mejor puede ocurrir que nos quedemos sin lo normal.
Ezkontzari buruz, batik bat. Bonbilla hitzak badirudi garrafoia edo botila handia esan nahi duela.
.
Esamoldeak:
onían.
(b).
Adberbioa.
onez-onian.
A buenas.
“Onian ona da, baiña txarrian./ Onian artu ezkero ogi puxketian modukua da baiña bestela zittal utsa.”
ONÍAN edo ONEZ-ONIAN konpondu, artu, berba eiñ... Ia onez-onian konpontzen daben erentzian asuntua./ Onez-onian berba eixozu bai, ta ikusikozu zela naiko daben
.
gogorrían, txarrían.
onenian egon.
Esapidea.
Estar en el mejor momento.
“Onenian zeuanian erretirau zan. ”
on biarrez.
on eiñ.
(b).
dio
Aditza.
On egin. · Aprovechar, hacer bien la comida.
“Zuri danak on eitten dotsu, neri berriz urak pe biotzerria.”
on eiñ daizu(e)la.
Esapidea.
on eiñ.
Que aproveche. ·
“”
ON EI.
onak.
(c).
Adberbioa.
Gutxienez.
“Iru ordu onak dare Muruako deposittotik Gorbea puntara.”
ónenak emonda egon.
(c).
Esapidea.
Gauza edo pertsona batek sasoirik onena pasatua izan.
“Praka orrek pe onenak emunda jarek./ I be onenak emundakua aiz. ”
onenera jota be.
(c).
Esapidea.
onenian be.
En el mejor de los casos.
“Orrekin, onenera be, eztozue parraik eingo./ Aurten onenera jota be eztou iezko erdirik irabaziko.”
ónenian pasáutakua.
(c).
Esapidea.
Adin onena pasatua duena.
“Aitta re, onenian pasautakua beintzet ordurako re ta. JJp.”
onik eiñ ez.
(c).
Kalte egin.
“Euzkixa larregi artziak ez dotsa onik eiñ.”
onéra etorri.
(c).
Esapidea.
Recuperar la normalidad personal después de un mareo, momento de nerviosismo, etc.
“Ondoeza eiñ da orduerdixan etzan bere onera etorri./ Alabia atian sartzen ikusi neban arte enintzan nere onera etorri.”
NERE, BERE, ZURE... ONERA ETORRI..
oneratu.
oneráko.
(c).
Mesederako. Para bien de.
“Oiñ errezau daigun protestantien onerako./ Ikasteittuzunak zeure onerako izango die. ”
onétik.
(b).
De (lo) bueno.
“Asko eztau jaten, baiña beti onetik./ Onetik bakarrik dago gure dendan./ Etxe aretan danetik eta onetik dago.”
onétik etára.
(c).
Esapidea.
Pazientzia galdu eragin.
“Onek umiok nere onetik etaratzen najuek.”
NERE, BERE, ZURE... ONETIK
.
onétik úrtenda.
(c).
Esapidea.
Kontrolatu ezinda.
“Egun orretan nere onetik urtenda nenguan. ”
onían egon ez.
(c).
Esapidea.
Lasai, kezkarik gabe egon ez.
“Orduak aurrera ta etzala agiri ikusitta enenguan nere onian. Nere, bere, zure...”
Ezezko esaldietan beti. NERE, BERE, ZURE....
béstien ona eziñ ikusi.
(c).
Esapidea.
Besteen zoriona edo ongizatea ikustean gizatxartuta, bekaizti geratu.
“Anaiak diruak ein zittuan dendiakin da arrezkero ezotsan arpegira begiratzen. Bestien ona eziñ ikusi.”
