Skip to main content

Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

záuri, zauríxa. (d). izena. Herida grande.. Guk ola eridia txikixa danian karraputxíxa. Eskuan igual da “Ze daukak or?” da, “emen karraputxi bat”, zer txiki bat. Zaurixa aundixao danian, jeneralian: “Ori dok zaurittua daukakena”. Don. . Gutxi erabilia, orain ERIDA entzuten baita ia bakarrik. Adin handikoek ezagutzen eta inoiz erabili ere egiten dute. ZAURITTUa agian gehiago ZAURIxa baino. Txikia denean KARRAPUTXIxa omen da, eta handia denean ZAURI..
zauríttu. (-). 1. zaurittu, zaurittúa. (d). izena. Herida grande.. Ik. záuri.. 2. zaurittu, . (d). da-du aditza. Herir(se).. Sin. erídu. Ik. záuri..
1. zaurittu, zaurittúa. (d). izena. Herida grande.. Ik. záuri.
2. zaurittu. (d). da-du aditza. Herir(se).. Sin. erídu. Ik. záuri.
zázpi. (a). zenbatzailea. Siete. .
zázpiki. (-). 1. zázpiki, zázpikixa. (c). izena. Sietemesino.. Anairik gaztena zazpikixa da.. Zortzi hilabetekin etorri ezkero, dénboraik barekúa. Don. .. 2. zázpiki, zázpikixa. (c). adjektiboa. Pertsona geldigor eta ipurterreengatik esana.   Dícese de las personas cascarrabias y de poco asiento.. Ez jarritta, ez zutik, ez kalian, ez tabernan, ezin leike patxaraz ibilli zazpiki orrekin.. Ik. kakapirri, ipúrterre, erretxin..
zéla ero ála. (-). 1. zela ero ala, . (b). adberbioa. ZELA-ALA. De alguna forma.. Zela ero ala moldauko ga./ Eik zela-ala ta laga. Don. . Sin. zeozela, zelábaitt.. 2. zela ero ala, . (b). adberbioa. Ez oso ondo.   De deficiente manera.. Aspaldixan zuen anaia zela ero ala dabill. . Sin. zeozela, zelábaitt..
1. zela ero ala. (b). adberbioa. ZELA-ALA. De alguna forma.. Zela ero ala moldauko ga./ Eik zela-ala ta laga. Don. . Sin. zeozela, zelábaitt.
2. zela ero ala. (b). adberbioa. Ez oso ondo.   De deficiente manera.. Aspaldixan zuen anaia zela ero ala dabill. . Sin. zeozela, zelábaitt.
2. zelebrekerixa, zelebrekerixía. (c). izena. XELEBREKERIXA. Xelebrekeria, xelebrearen ekintza, fundamentu gabeko gauza, tontakeria.. Bueno i, ezidak esan zelebrekerixaik.. XELEBREKERIXA gutxi entzuten da.. Ik. xélebre.
zélula, zélulia. (d). izena. "Cédula personal. Documento que hace unos lustros se obtenía anualmente mediante el pago de un impuesto y servía para acreditar la personalidad.  " (M. Moliner).. Gero zelulia, etxian, personako zelulia. Pezetia ero errial bi izete i zan bestiena, ta etxeko buruana iru pezeta ero pezeta bi ero, ta aura aguazillak urtian, setienbrian ero, etxez etxe zelulioi partidu ta auraxe kobrau. Hil. .
zeméndi, zemendíxa. (d). izena. Azaroa.   Noviembre.. Garixa, neguan eo, zemendixan erindda eoten zan. JJp.. Ia galdua. Orain nobienbre. .
zémento, zémentua. (b). izena. Cemento.. Sin. porlan.
zenbáitt. (c). zenbatzailea. Zenbait.   Algunos, ciertos.. Zenbaittek ikusiko baleu odolostiak zela eitten dien probau be elittuzkek eingo./ Zenbaitt egunetan obe izaten da obetik ez jaiki. . Aditza singularrean..
zénbat. (a). zenbatzailea. Cuanto(s).. Zenbat ardi daukazue? .. Aditza singularrean gehienetan, baina zenbat etorri die? ..
zenbatgure. (-). zenbatzailea. (Leintz.) Nahi adina, ugari. . Lana zenbatgure egoten ei zan, baiñe dirurik ez. (AA ArrasEus, 233. o.). .
zentellak jaurti. (d). esapidea. (Eibar.) Haserre, madarikazio batean ibili.   Echar centellas.. An geldittu zan gizon morroskua ikubilla altzau ta zenteillak jaurtzen. (SM Zirik).
zéntimo, zéntimua. (a). izena. XÉNTIMO. Céntimo.. Arek oinddio be zentimora eruateittu kontuak. . XENTIMO ere bai, halako esaldi adierazkorretan: Etzeban erropatan xentimoik pe gastatzen.. Ik. xémeiko.
zentzu. (-). Ik. zéntzun.
zentzúdun, zentzudúna. (c). adjektiboa. Zuhurra, arduratsua.   Juicioso, -a, responsable.. Zentzuduna e, responsablia ero; intelijentiaaittik pe esan leikek paiña ez; responsabliagaittik jeneralian. Klem.. Ant. zentzunéko, zentzúdun. Ik. zentzúzko.
zéntzun, zentzúna. (c). izena. ZENTZU. Juicio, sentido común, cordura.. Zentzuna galduta eztaukan personiak ezin leike ori eiñ./ Orrek eztauka zentzuik. Zentzu gutxikua da ori. Klem.. Sin. juízio.
zentzunéko, zentzunekúa. (c). izena. Zentzuna edo zuhurtzia duen pertsona edo gauza.   Cosa o persona juiciosa.. Zentzuneko gauza bat eztau esan sermoi osuan./ Neri zure gizona beti pentsau izan jata zentzuneko personia.. Ik. zentzúdun, zentzúzko.
3. urrengo. (b). posposizioa. ZEREN. Después de.. Ze dago telediarixuan urrengo?. ZEREN urrengo..
1. zelebrekeríxa, zelebrekerixía. (b). izena. Gauza barregarria.   Acción o dicho gracioso.. Makiña bat zelebrekerixa einddakuak die Kikio, Txikixa ta konpañia. .