Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

mendí-púnta, mendí-púntia. (b). izena. La punta del monte. .
mendian. (-). Ik. béndian.
mendíra bóta (ardixak, beixak). (a). esapidea. Abereei mendira jarein larrean egin dezaten.. Gure ardixak ibiltzen zien ba, maietzian botatzen zittuen mendira, jaretxi illuntzian txabolan, goizian berriro, da atzera mendira, maietzian, da andik Gabonak arte betik mendixan. Luis.. Sin. basora bota..
méndi, mendíxa. (a). izena. Monte, montaña.. Ik. báso. mendíra bóta (ardixak, beixak), . (a). esapidea. Abereei mendira jarein larrean egin dezaten.. Gure ardixak ibiltzen zien ba, maietzian botatzen zittuen mendira, jaretxi illuntzian txabolan, goizian berriro, da atzera mendira, maietzian, da andik Gabonak arte betik mendixan. Luis.. Sin. basora bota...
2. melokotóe, -i, melokotóia. (c). adjektiboa. Artaburu, txorimalo, baina zentzu iraingarririk gabe, ia maitekiro.. Ogixa aaztuta etorri aiz, melokotoioi alakuoi./ Ez ari izan melokotoia eta estudixaik. . Gure amari-eta entzun izan diogu esaten, zerbait ahazten zitzaigunean eta halakoetan..
memélo, -a, memelúa, -ía. (b). adjektiboa. Lelo, -a, fatuo, -a, insustancial.. Zela izan leike ain memelua./ Laga notsan liburua galdu dau memeluorrek alakuorrek.. Ik. mengénillo, méngel, mamala.
memelokeríxa, memelokerixía. (c). izena. Memeloaren esana edo ekintza.. Zenbat memelokerixa esaten daben. .
memo, memue. (d). adjektiboa. (Leintz.) Txikia, mehea.. Gizon memotxo bat..
ménda, mendía. (b). izena. botanika BENDA. mentha suaveolens. Menta, mentastro.. Bezperan mendak batu ganauak zaindduaz. Cel. . Etxean usain gozoa euki nahi denean menda etxeratzea bezalakorik ez dago. Mendazko eskobak ere erabili izan dira honetarako. Oso ugaria da munetan eta etxe inguruetan.. Sin. batan. Ik. mendáfiñ.
mendáfiñ, mendafiña. (b). izena. botanika BENDÁFIÑ. mentha piperita. Hierbabuena.. Bat dok mendia, eskoba lekuan ibiltzen zana, ta beste bat janarixai-tta botatzeko mendafiña. Mendia baiño ostro zorrotxauakin, luxenkia, mendafiña. Don.. Mendaren antzekoa, baina finagoa. Baratzetan hazten da batik bat, baina baita baserri inguruetan eta basoan ere. Infusioan hartuta oso ona omen da digestioa ondo egiteko, bihotzarendako eta nerbioendako. Sin. mentabedar (Eib.).. Ik. batan.
méndar, méndarra. (c). izena. botanika pulicaria dysenterica. Etxea garbitzeko erabiltzen de menda mota usain gabekoa.. komentario 1 Sin. astoménda.
mendébal, mendebála. (c). izena. Viento del Oeste.. Mendebalak joten dabenian, eurixa laster.gaillego aizeak baino apur bat iparralderagotik jotzen du. . Baita dena hezetasunez blaitzen denean, etxeko lurra, frontoiko pareta edo zorua, mendebalagatik dela esaten da. Gaur ezingou pelotan jokatu; mendebalak jo dau ta lurra labana dago. Don.k dionez, gaillego aizeak baino apur bat iparralderagotik jotzen du.. Ik. bendebal, gaillégo áize, nórde.
mendeko. (-). Ik. béndeko.
menderau. (-). Ik. bendérau.
mendi-tóntor, mendi-tontórra. (a). izena. Mendi punta.   La cima del monte.. Orduerdixan aillegau giñan mendi-tontorrera. .
matizau, matizaua. (-). izena. Bordadu klase bat.   Matizado.. Inkrustaziñua, realzia, matizaua, filtirea ta eitten zien. Maria. .
1. matxar, matxárra. (d). adjektiboa. Defectuoso, -a, deforme, de mala calidad.. Bastante matxarrak dare aurten tomatiak. .
2. matxar, matxárra. (d). adjektiboa. (Leintz.) Txikia, kaskarra..
3. matxar, matxárra. (c). izena. ARTAMÁTXAR. Artaleak falta zaizkion artaburua.   Mazorca de maíz defectuosa.. Matxarrak txalei emuten jakue.. Sin. artámatxar, artákaskar.
mátxet, matxéta. (d). izena. Machete. Bayoneta de fusil, en la cita.. Mátxetak, kutxilluak ez, matxetak. Da matxetak eukan kanala, da kanal aretaraiñok sartu ezkerok, ba aura, enbenenau eitte i zan personia. Ben. . Ik. baióneta.
matxienbra, matxienbria. (c). izena. Egurrak elkar josteko erabiltzen den sistema. Ohol bati kanala ateratzen zaio eta besteari kanal horren neurriko irtenunea. Irtenunea kanalean sartzen denean, kola eman eta ez dira askatzen.   Machiembra. . komentario 1
matxíngarratz, matxíngarratza. (c). izena. botanika rumex acetosa. Acedera.. Lehengo neska-mutikoek hartu eta haginkatu egiten zuten, belar honen gustu garratza dastatzeko. Oso zuztar sendoa dute eta arrak eta emeak izan daitezke.. Sin. bedar gárratz.
matxíngorri, matxíngorrixa. (b). izena. MATXINGORRINGO, MARIGORRINGO. Amona mantalgorri.   Mariquita, solitaña.. Matxingorrin, gorrin gorringo, biar zer egingo? Klem. . Zera kantatzen zaio hegan egin dezan: Matxingorrin, gorrin gorringo, biar zer egingo? Klem. .
matxiñ, matxíña. (d). izena. (Oñati.) "El mazo grande de hierro de las ferrerías antiguas." (Izag Oñ). . komentario 1