Skip to main content

Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

ótana, ótania. (c). izena. Opil zapala, gutxi harrotua, Arabakotzat jotzen dena.   Otana, cierto pan redondo, aplastado, compacto, al parecer de origen alavés.. Ogi zuri, Arabakua ero, ogi aplastauoi; otania; arrotu barekua. Klem.. Lauko ogixa ere deitzen ei zitzaion. .
otari. (-). OTAI. Ik. ótadi.
ótarra, ótarria. (d). izena. Esku-saskia.   Cesto.. Berak ezpaeukan animoik, istantzerarte ibilli lanian, da artu otarria ta etxera aguro, laga afaixai-tta. Hil. . Ik. zésto, kótzara.
otatxóri, otatxoríxa. (d). izena. Saxicola torquata.. Tarabilla.. Sin. txinbo karkar.
ota-jaiki, ota-jaikixa. (d). izena. Otea jotzeko tramankulua.. Ik. artájaiki.
ótadi, ótadixa. (c). izena. ÓTAI, OTAROI (ARAM.). Otadia.   Argomal.. Otadixan sartu eta kristonak ein giñuzen urten ezindda.. Ik. lúarri.
2. óta, otía. (b). izena. KOTA, -ÍA. Pikotxa, oiloak lo egiteko aldenik aldeneko haga.   Percha en la que se posan las gallinas para dormir.. Illundu orduko igotzen dabe oilluak otara. .
osto. (-). Ik. óstro.
ostol, ostola. (d). izena. Hostoila, ostrodun arrama.. Artu beetik eta irurixa botatze akon beai gora atzea; ta geo ostol batekin, ra! ra! ra! leundu. Mart. . Txondorra egosita zegoenean, zatika kentzen zitzaion gainean zuena, ikatza agerian laga arte; ondoren, lurrean zegoen iduria botatzen zitzaion berriro gainera, freska zedin, eta gaineko iduri hura ondo ipintzeko erabiltzen zuten hostoila..
ostondo, ostondua. (-). izena. (Eibar.) Horizonte.. Ik. ísla.
óstras!. (b). interjekzioa. Harridura esklamazioa.. Ostras! Goizeko laurak eta ni oinddio emen. . Ik. órdigas!, óspera!.
óstro, ostrúa. (b). izena. OSTO. Hostoa.   Hoja vegetal.. Arbola batzui etxakue ostroik jausten.. Mertzedesek OSTO dio. Orduan karraskilla-ura erate eban jentiak. Karraskillia da, osto berde-berdía eukitzen dau. Mertz. Ez diot beste inori entzun.. Sin. orri.
ostroko, ostrokúa. (d). izena. Etxe berri bati teilatua ematen zaionean igeltseroek eta jabeek egin ohi duten afaria.. Sin. teillatu-afári, montxor.
óstrotza, óstrotzia. (c). izena. Follaje.. Egundoko ostrotzia dauka etxeaurreko tiluak.. Sin. órritza.
óstu. (d). du aditza. OOSTU (OÑ., LEIN.). Lapurtu.   Robar.. Dirua ostu zostan.. Gutxi erabilia Bergaran.. Sin. arrápau.
1. óta, otía. (a). izena. Ulex europaeus. Gure baso zikinetan oso ugaria den sastraka eztakatsua.   Argoma, tojo.. Otia satsan lekua itteko be bai; ebagi, artuan gaiñian ipiñi, igartzen zanian jo idaurrakin eta gero kendu makillak, ota-kertenak; orrixa satsan lekua itteko. Klem. . Bere lore polita infusioan hartuta ona omen da gibelarentzat.. ota motzian ázittakua, . (d). esapidea. OTA-MOTXÍAN AZITTAKUA. Paraje txarrean hazitako pertsona.   Se dice de la persona nacida en paraje difícil.. Otamotxian azittakua paraje onian azi eztanai esate jakok. Klem./ Ori otamotxian azittakua dok eta orrek aurrera urtengo jok.. Norbait baldintza gogorretara ohitua dagoela azpimarratzeko erabilia. Sin. larre motxian azittakua...
otátxur, otatxúrra. (d). izena. Otadietan erabiltzen zen atxur hortz-luzea.   Azada que se utilizaba en argomales.. —Ota-ipurdiak sarrittan etara biako zittuan da. Klem.. Sin. ondío-atxur.
ótatza, ótatzia. (c). izena. Ota asko dagoen parajea.   Argomal.. Zuen itturrittik gora, an dago otatzia, an. .
ótondo bédar, ótondo bedárra. (d). izena. botanika STACHYS OFFICINALIS. Betónica.. Kirten eta orri iletsuak dituen landare hau pagadi, harizti eta sastrakadietan hazten da. Kirten zuzenekoa, orri gutxi izaten du. .
otxaba, otxabie. (-). izena. (Leintz.) Isurkin neurria. Litro laurdena inguru (?). (Aran Gatz).. Ik. kolaziño.
otxabu. (-). izena. (Eibar.) OTXAU. "Escariador.   Aldez aurretik egindako zuluak neurrira akabatzeko erabiltzen dan ebaketa-erreminttia." (SB Eibetno).
Otxakílla. (c). izen propioa. OTZAKILLA. Bergarako antzinako okin familia baten gaitzizena (Otxakillanekuak). Inoiz pertsona ozkil edo kokilei esan ohi zaie.   Apodo de una antigua familia de panaderos de Bergara y también de las personas frioleras o apocadas. Muerto de frio, literalmente.. An bajatok gure otxakilla./ Gabardina eta tapaoka zar orrekin otxakilla emuten don. .
otxan. (-). Ik. ótzan.
Otxandíxo. (-). toponimoa. Bizkaiko herria, zenbait esapidetan agertzen dena. . Otxandixoko pikuak baiño berdiaua, . (d). esapidea. Oso berdea.. Kontxita maistriak leziñua artzen zoskunian eta jakiñ ez, esaten joskuan: "Esto está más verde que los higos de Otxandiano". Enajotsan entenditzen zer esan nai zeban, aiketa udazken baten egualdi txarragatik pikuak eltzeke geldittu zien arte. Paraje otza izangok itxuria Otxandixo. Klem.. Erdaraz jaso dugu esaera, baina pentsatzekoa da sasoi baten euskaraz esango zela. Kontxita maistra, Kontxita Maiztegi zen, euskalduna, gero, handik urte askora Ikastolako andereñoa izango zena. .. joan ari Otxandixora, . (c). esapidea. Joan hadi pikutara. ..