da
- 7. egin. (c). da aditza. Zerbait egokia ez izan norbaitendako, komeni edo gustatu ez, horrelako esaldietan:. Antxintxiketia eztok neretako eitten./ Aleginddu zuan baiña ezkondu bizimodua etzuan arendako eitten.. "Zerbait ez da norbaitendako egiten" formula beti. .
- 1. egon. (a). da aditza. Estar.. Egon ari presente etorri artian Bixente, . (-). esaera. "Bertantxe geratu." (Lar Antz)... Dagona dago, eztagona balego, . (c). esaera. .. banenguan ba ni, . (c). esapidea. Harrituta nengoen.. Banenguan ba ni... Zeozegaittik etzan aspaldixan etortzen. .. (geldi) egotekua ez izan, . (-). esapidea. Oso aktiboa izan.. Jesus! ori be ezton egotekua. ..
- 1. egosi. (a). da-du aditza. Cocer(se)..
- ekáiztu. (d). da aditza. Matxorratu. Volverse estéril un animal (la vaca, mayormente).. Matxorratu ein dda. Bei ekaiztutakua. Matxorratu ein ddok, ekaiztu ein ddok. Don./ Ekaiztua be esaten da izendakuai, jeneralian, baiña bestiai matxorria. Don. . Ez diot beste inori entzun. Emakumeez ere esan omen daiteke.. Ik. matxórratu.
- ekibókau. (a). da-du aditza. Equivocar-se. .
- 1. elbarrittu. (c). da aditza. Volverse inválido..
- 2. emendau. (d). da aditza. Amaitu.. Dana sorgiña zan orduan. Personak zien, tontolapiko pilla bat. Da gero pistolia jarri zanian dana ziero amendau. Mertz. .
- 8. emon, emun. (b). da-du aditza. Con prolativo (NORTZAT), dar por, considerar.. Aurtengo sagarrak galdutzat emon bia die./ Ezin dou edozer gauza ontzat emon. .
- 9. emon. (c). da-du-dio aditza. Igaro. Pasar un tiempo.. Iru urte emon nittuan liburua eitten./ Makiña bat denpora emundakua da peskan..
- 4. endregau. (b). da-du aditza. ENDREDAU, ENDREAU. Zoratu, burutik egin. Enredar la cabeza, enloquecer.. Aspaldixan ziero endregauta dabill./ Mutiko zapu onek burutik endregauko nau. . BURUTIK ENDREGAU, batez ere. .
- 1. enpliau. (b). da-du aditza. Emplear(se), dar empleo.. Ogei milla langille enpliatzeittu uezaba orrek. .
- 1. entretenidu. (a). da-du aditza. Entretener-se..
- 1. epeldu. (a). da-du aditza. Hotza eta beroaren arteko tenperaturan jarri. Templar(se).. Esnia epeldu da?/ Asko epeldu dau egualdixa. .
- erdibíttu. (b). da-du aditza. ERDIBI EIÑ. Bi zati egin. Dividir(se) en dos partes.. Auzua erdibittuta dago bidegintza gorabera bategatik./ Eskuakin erdibitzeittu sagarrak./ Ogixa erdibi eiñ da bokadillo bana jarri notsen. . erdíttik bi eiñ, . (b). aditza. "Erdibitu" zentzuan ere entzun daiteke, baina gehiago "partirse por la mitad" zentzuan.. Florerua lurrera jausi tta erdittik bi ein zan./ Zubixa erdittik bi eindda dago. .. erdibi eiñ, . (c). aditza. ..
- erkínddu. (d). da aditza. Indarra galdu, eskastu. Perder fuerza, volverse defectuoso, desmejorar.. Porru landaria ondo etorri zan baiña aspaldixan ziero erkinddu da./ Aura zan gizonakin, da oiñ ziero erkindduta dago. .
