Skip to main content

da

  • naástu. (a). da-du aditza. NAASTAU. Mezclar(se), revolver(se).. Len ardauai ura naasten zotsen tabernarixak./ Batidoriakin ondo naastu ta zerbidu. .
  • nagíttu. (a). da-du aditza. Nagi bihurtu.   Volver(se) perezoso.. Ziero nagittuta nago aspaldian./ Beruak nagittu eitten dau.. Sin. alpértu.
  • nanótu. (c). da-du aditza. Ahuldu, koittautu.   Debilitar(se), volver(se) cuitado.. Amandria, gaixua pasau zeban ezkero, ziero nanotuta dago./ Uste dot landara au azi biarrian nanotu ein ddala.. Ik. gizajotu, koittáutu.
  • 1. narrastu. (c). da-du aditza. Narras bihurtu.   Volverse desaliñado, viejo.. Oso narrastuta topau dot zuen aittajuna./ Gripiak ziero narrastu dau koittaua. .
  • 2. nasaittu. (c). da-du aditza. Lasaitu.   Tranquilizar(se).. Dirua eskutan ikusi zebanian nasaittu zan.. Gutxi erabilia; trankilddu entzuten da. .
  • 1. nausíttu. (d). da aditza. Nagusitu, irabazle edo gailen gertatu, lehiaketa batean, batik bat.   Dominar, vencer, sobre todo tratándose de competición.. Pelotan errez nausittu zien uberatarrak..
  • 2. nausíttu. (c). da aditza. Pertsona handi egin.   Hacerse una persona mayor.. Puxkat nausittu zanian alde in zeban etxetik./ Nausittutako jentia komeni da ikazgiñarako. . Sin. aundi egin.
  • 2. negáu. (c). da aditza. Ukatu zerbait egitera.   Negarse a algo.. Juezana presentatzera negau zan.. Sin. ukatu.
  • 1. nekatu. (b). da-du aditza. Cansar(se).. Gustoko lanian ezta nekatzen erdi galdurik egon da baina berriro indartzen ari da. . Kantsau erabiliagoa da. Nekatu erdi galdurik egon da baina berriro indartzen ari da..
  • nekéztu. (c). da-du aditza. Nekeza bihurtu, zaildu.   Volverse difícil, dificultar.. Nekeztu ein da lana billatzia./ Beltza izatiak nekeztu zotsan bizimodua.. Sin. zailddu. Ant. samúrtu, erréztu.
  • néskazartu. (b). da aditza. Neskazahar bihurtu. .
  • normáldu. (b). da aditza. Normalizarse.. Bilbo aldia uraundixak ezkero ezta normaldu. .
  • 2. óbe izan. (a). da aditza. ÓBA IZAN. (A, UB.). Ser mejor.. Obe dozu ixiltzia. . Geroaldia obeko edo obe izango. Obeko leuke orrek zorrak pagauko balittu..
  • 1. oberátu. (c). da-du aditza. Mejorar. Tratándose de enfermos, sobre todo.. Indiziñua artu zebanian belaxe oberatu zan. .
  • obétu. (b). da-du aditza. OBÁTU (UB.). Hobe bihurtu.   Mejorar.. Eurixokin bidiak eztie bape obetu. . Mejorau ere asko entzuten da..
  • odóldu. (c). da-du aditza. Odolez bete.   Ensangrentar.. Praka guztiak odolduta ekarrittu. .
  • odolústu. (c). da-du aditza. Desangrar(se).. Anbulantzia etorri bittartian odolustu zan. .
  • oerátu. (c). da-du aditza. OBERÁTU, OGERATU. Acostar(se).. Bart berandu oeratu naiz./ Atzo berandu oeratu neban umia. .
  • ofendídu. (a). da-du aditza. Ofender(se).. Ofendidu baaut barkatu. .
  • oillártu. (d). da-zaio aditza. Harro jarri.. Oillartzen bajatzu, emon bi belarrondoko. .
  • óittu. (a). da-du aditza. Ohitu.   Acostumbrar(se).. Lan gogorra da maixutzia oittu arte./ Ondogi oittu dozu semia.. Akostunbrau ere dezente entzuten da.. Ik. jarri. astúa mákillara letxe óittu, . (c). esapidea. Gauza txar edo gogor batera ohitu.. Atzo berreun km eta gaur beste berreun. Astua makillara letxe oittuta dare korredoriak. ..
  • 1. okertu. (a). da-du aditza. Torcer(se).. Erruberia okertu jako bizikletiai. .
  • 2. okertu. (b). da aditza. Volverse travieso o pícaro.. Len formala zan baiña asko okertu da aspaldixan. .
  • ondártu. (c). da-du aditza. Ondarrak bakarrik gelditu. Isurkinez batik bat.   Quedar o dejar poco para que se gaste, tratándose de líquidos, generalmente.. Ardao garrafoia ondartuta dago ta aldatzera joan biakozu./ Laster ondartuko dau orrek botillia. .
  • ondátu. (b). da-du aditza. Hondatu, alperrik galdu.   Echar(se) a perder, estropear(se).. Urak fabrika mordua ondatu dau.. Sin. alperrik galdu.