du
- pekatúa eiñ. (a). du aditza. Pecar. Zentzu literalaz gain, gaiztakeria, okerra, hanka sartzea egin.. Florerua apurtu juan baloiakin, baina mutikuoi ixilik, bajakixan pekatua eindda zeuala ta. .
- 2. pena izan, penia izan. (c). du aditza. Zerbaiten pena edo damua euki.. Oiñ pena dau geixao estudixau ez izana. . penátan egon, . (c). PENAZ EGON. Estar con pena.. Perezaz enaiz gaur joan mendira ta oiñ penatan nago. ..
- 1. pentsau. (a). du aditza. Pensar.. Pentsau dot zer esan.. Bi aldiz pentsau eta beiñ iñ, . (-). esaera. "Hori da egin behar dena, eta ez beste honako hau: behin pentsatu eta bi aldiz egin." (Lar Antz). .. pentsáizu, . (c). Pentsa ezazu. Muletilla que se usa para subrayar algo que se acaba de oir o decir, y que nos ha afectado.. —Gizonoi ziero eranai emunda ei dago. —Pentsaizu; etxe aretan egongo da jiria./ Onek e, artzeko aparatu ta guzti dare etorritta; pentsaizu. Hil./Mendiko garosaillak, danak burdiñaratu eitten zien; pentsaizu. Ben. .. ondo pentsatzen jarritta, . (c). esapidea. Pensándolo bien.. Ondo pentsatzen jarritta, ez da entenditzen hemen pasatzen dana...
- petráldu. (c). da-du aditza. Petral bihurtu.. Aspaldixan ziero petralduta dabill zuen neskatillia. .
- 3. pikáu. (c). du aditza. Harriak, txingorrak edo txoriek barazkiak edo fruta zulatu.. Arri zaparrariak ziero pikauta lagaittu madarixak. .
- pilláu. (b). du aditza. PILLÁTU. Pilak egin. Amontonar.. Etxe aurrian pillauta dare traste guztiak./ Bazabitz zu diruak pillatu ta pillatu. .
- 1. pinttau. (b). du aditza. PINTAU. Margotu. Pintar.. Kotxiak pinttau premiñia dauka. . Pintau entzuten da orain gehiago..
- 2. pinttau. (b). du aditza. Dar resultado, medrar.. Dendia jarri dau; eztakigu pinttauko daben./ Orrek desiertuan be pinttau eingo leukek. .
- pípar eiñ. (d). du esapidea. Hacer novillos.. Antzuolan erabiltzen da, eta Bergaran ere bai lehenago. Gure denboran TXARRITTAN EI.
- pipártu. (c). da-du aditza. Jenio txarrez jarri. Poner(se) de mal genio.. Ziero pipartuta jartzen da Realak galtzen dabenian.. Sin. piparmínddu.
- 2. piztu. (b). da-du aditza. Revivir, reanimar, resucitar.. Ekarri ardao trago bat, aber pizten gan. .
- plantxáu. (a). du aditza. Planchar. .
- pórrot eiñ. (c). du aditza. Frakasatu, negozio edo desafio batean edo beste edozertan. Fracasar.. Batek kiebra ein dabenian porrot ein dabela esan leikek; porrot, prueba baten frakasau dabenian be porrot ein dabela ero. Klem. . Gutxi erabilia..
- pospóliñ jantzi. (d). du aditza. Pospolin jantzia jantzi.. Karnabaletan pospolin jantzitta ibili nitzuan. .
- póztu. (a). da-du aditza. Alegrar(se). .
- 1. pregóia jo. (d). du aditza. Pregoneroak bere lana egin. Hacer el pregón, leer el bando.. Lenao pregoneruak pregoia jote juan Bergan; bandua jote juan. Taparra-taparra-taparra, se hace saber... eztakit zeer. Gerra ostian be etxakixat nik. oinddiokan be zar baten... goguan jaukat aren irudixa, etxakixat gerra aurrian ala ostian izengo zan, baiña pregoia jote zebana bajakixat Klem.. Sin. bandua jo..
