Skip to main content

aditza

  • búrrukan eiñ. (a). du aditza. Pelearse.. Orregatik eztou burrukan eingo. .
  • bururatu. (b). aditza. Burura etorri.. Eztakitt zela etxatan bururatu telefonoz deitzia. . bururatu, . (b). aditza. Burura etorri.. Eztakitt zela etxatan bururatu telefonoz deitzia. . bururatu, . (b). aditza. Burura etorri.. Eztakitt zela etxatan bururatu telefonoz deitzia. ...
  • 1. burutu. (c). du aditza. Karrerarik egin, arterik hartu (ezin). Ezin alboan duela ia beti.   Aguantar, soportar.. Alaba gaztenakin burutu ezindda ei dabill familixa guztia./ Ezin ddou burutu arratoiekin. . ZEREKIN burutu..
  • 2. burutu. (c). da aditza. Gariari, artoari eta burua egiten zaion edozein landareri burua hazi.   Crecer la espiga, la mazorca, etc.. Artuak laster burutuko die. .
  • 1. busti. (a). da-du aditza. Mojar(se).. Ik. erre.
  • 2. busti. (c). du aditza. (lagunartekoa.) Harreman sexuala izan.  . Au sekula usatzekia da ero. Gizonai be ala esango jako. Gizon au oinddio bustitzeke jak, sekula aprobatzeke jak. Don. .
  • 3. busti. (c). du aditza. Sobornar con dinero, huntar.. . komentario 1 Sin. untáu.
  • buztándu. (c). du aditza. (lagunartekoa.) Zakildu, buztanaz larrua jo.. Ori be, deskuidatzen bada, laster buztanduko juau. .
  • 2. dámu izan. (d). du aditza. Damututa egon.  Estar arrepentido de algo.. "Damu dot geixao arrapau ez izana" esaten juek gaurko politikuak./ Etzan bere sasoian ezkondu ta oin damu dau, baiña alperrik.. NOR-NORK. Orainaldiko formetan entzuten da batez ere. .
  • damútu. (b). da-zaio aditza. Arrepentirse.. Auraxe i zan urkamendixa; zela miiña paparrian bera etara-ban; ta sekula etxakola damutu. Hil. (AA BergEus)./ Ondo damutu jakon seme-alabei euskeraz erakutsi ez izana./ Zu ibili ola ta biar ero etzi damutuko jatzu./ Guardasola artu, bestela damutuko zate. . Adinekoek NOR-NORI ia beti. Gazteek NOR gehiago.. Ik. garbátu, dámu izan.
  • danegandu. (-). aditza. (Eibar.) Orokortu, hedatu, zabaldu. . Makiñak danegandu dittue gauza asko (AAG Eibes)..
  • dantzan eiñ. (a). aditza. Bailar. .
  • dantzáu. (c). du aditza. Bailar.. Naparruako . Gutxi erabilia. Zerbait dantzau denean ia bakarrik. Bestela dantzan eiñ..
  • debékau. (d). du aditza. Galerazi.   Prohibir.. Erribasuak. Debekauta egote i zan egurra botatzia permiso barik. Hil. Proibidu entzun izan dugu ia beti, baina adineko zenbaitek erabiltzen du debekau. Gaur egun debekatu normala da berriz. .
  • debílddu. (a). da-du aditza. Ahuldu.   Debilitar(se).. Indiziño orrek ziero debildduta laga nabe. . Sin. makáldu. Ant. áuldu.
  • defendídu. (a). da-du aditza. DEFENDIRU. Defendiru ere entzun daiteke. Defender(se). Neskatilliak zela defenditzen dabela anai txikixa.../ Erderaz be ondo defenditzen da. .
  • déittu. (a). dio aditza. Llamar.. Biar deittuidazu telefonoz.. Ik. dei, díar eiñ.
  • dénporia artu. (c). du aditza. Dedicar tiempo.. Eztot neure gauzetarako denporaik artzen. .
  • dénporia emon. (b). du aditza. Matar el ocio, pasar el tiempo.. Eztaki zetan denporia emon. .
  • denunzíau. (b). du aditza. DENUNTZIAU. Denunciar.. Bere anaiak denunziau juan. .
  • derrigórtu. (b). du aditza. Behartu.   Obligar.. Umiak eztie jatera derrigortu biar.. Sin. biartu.
  • desafíxau. (b). aditza. Desafiar.. Erozein desafixatzen dau arroputz orrek.. Sin. desáfixua bota.
  • desanímau. (a). da-du aditza. DESALIMAU. Desanimar(se). . Adineko zenbaiti desalimau ere entzun dakioke..
  • desbardinddu. (c). aditza. Bereiztu..
  • deségiñ. (c). da-du aditza. Deshacer(se), destruir.. Patata klase batzuk ziero desegindda gelditzen die egosterakuan. . Intransitiboan, batik bat..