Skip to main content

aditza

  • blastíau. (c). du aditza. Jo, zapindu.. Etxera aillegatziaz bat blastiau juan. .
  • bolkétau. (d). du aditza. Bolketeari eraginez karga lurrera bota.. Oni, bolketa ipiñi zanian, bolketau esate jakon. Don. .
  • 2. bordau. (a). aditza. Bordar. Ohazalak, elizako oihalak eta mortajak bordatzen ziren, batik bat .
  • borráu. (a). du aditza. Ezabatu.   Borrar .
  • bortzaittu. (d). aditza. Hondatu, ihartu.. Ganauak arboliai erdiko kukulua jandakuan, arbolioi bortzaittu eitten da. Pedro. .
  • 1. bota. (a). du aditza. Echar, tirar.. Irin-fabrika zarra bota biar ei dabe.. Ik. jaurti; txorixak botatzeko moduko berua s.v. bero; tripak bota s.v. tripa.. Ik. tripak bota, txorixak botatzeko moduko berua, jáurti. botaalán, . (c). adberbioa. Lluvia, etc., a cántaros.. Eurixa botaalan ziarduan. . Ik. goixan-béian, ídolas..
  • 2. bota. (b). du aditza. Devolver lo comido.. Alegiñak eiñ arren ezin neban bota.. Ik. txala eiñ, botaka eiñ.
  • 3. bota. (c). du aditza. Ipini, egin, martxan jarri, testuinguru askotan, adibidez, argindarra: Goizian joan da, eta oinddio eztabe argixa bota./ Gero Iberdueron argixa bota giñuan. Edo eraikuntzan: teilatua bota, suelua bota, kuartoiak bota. Teillatuan be biga bat botatzeko ondo; kuartonajia, kapirixuak esate jakona euskeraz, aura be bai ondo. Martin. Edo parranda bat: Egundoko juergia bota giñuan atzo..
  • 4. bota. (c). du aditza. Abortatu abere batek.. Aurreko aldixan txala bota juan. .
  • 5. bota. (-). aditza. (Eibar.) "Crecer setas. Perretxikuak 'hazi' edo 'urten' baino gehixago 'bota' egitten dittu mendixak.. Buztingorri aldiak gehixago botatzen jok Urko aldiak baiño. Beti egon dok perretxiko gehixago Elgeta alderutz." (SB Eibetno) .
  • botáu. (a). du aditza. Votar.. Eta zuk zeiñi botau bia jatzu ba?.
  • brebenidu. (-). aditza. (Antzuola.) "Kalera irteteko geratu, jantzi.. Brebenidu za?/ Kalera juteko brebeniduta zae." (Lar Antz) .
  • 1. bringau. (c). du aditza. Hacer astillas con el hacha.. Lenengo motozerriakin zatixak eiñ da gero aixkoriakin bringau. .
  • 2. bringau. (-). aditza. Jo zeban zezenak maixa ta bringauta laga zeban. .
  • 1. brintzatu. (c). da-du aditza. BRINTZAU, BITZATU, PITZATU. Pitzatu, zartatu.   Rajar(se), resquebrajar(se).. Aizeik eztau biar gaztaiak. Aiziak pitzatu eitten dau. Luis. . Ik. zartíau.
  • bríst eiñ. (b). du aditza. BRIS-BRIST EIÑ. Bristada egin.   Brillar.. Euzkittan brist eitten zeban zure erlojuak.. Sin. bristaria eiñ..
  • 3. bueltau. (d). da aditza. Idiskoak estali arren ernari gelditu ez, eta berriro umesketu den behia.. Bueltau ein dda, antzu urten dosku. Don.. Txalian bueltau ere bai.. Ik. umeskétu, ántzu, ernári.
  • 1. bueltau. (b). da aditza. Volver, regresar.. Ameriketara joan zan da etzan bueltau. . arnasía bueltáu, . (c). esapidea. Arnasestua puska bat lasaitu.   Superar la situación de jadeo intenso.. Ein neban aintxintxiketaldixakin bos minutuan arnasia bueltau ezindda egon nitzuan. ..
  • 2. bueltau. (b). du aditza. Devolver.. Auto txarra saldu doste ta bueltau ein biot. .
  • buka(t)u. (-). aditza. Amaitu. Antzuolan erabilia, eta Bergarako kalean ere pixka bat. Gazteek ere gero eta gehiago.. Akabau da Bergara inguruan zaharra eta arrunta.. Ik. akabau.
  • bulkáu. (c). da aditza. BOLKÁU. Irauli.   Volcar.. Tranguan burdi-bedarra bulkau jaku.. Sin. idúli, itxuli.
  • búltza eiñ. (a). du aditza. Empujar.. Joan atzera ta bultza eiñ. .
  • burdiñarátu. (c). du aditza. Burdinara pasatu.   Arar superficialmente la tierra con la burdiñara. Goldatu aurretik burdiñaratu eitte zan lurra./ Mendiko garosaillak, danak burdiñaratu eitten zien; pentsaizu. Ben. .
  • burdiñia landu. (c). aditza. Forjar, fraguar..
  • búrla eiñ. (a). aditza. Burlarse.. Ori burla eittia baiño geixao da./ Burla ein ddoste eskolan..