Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

astó-sílla, astó-síllia, -ak. (d). izena. Astoari gainean jartzen zaizkion egurrezko angailak.. Ik. ángailla, txálma.
asto-ganáu, asto-ganáua. (d). izena. Especie asnal. Don.. Ik. kaballeríxa.
astoéme, astoemía. (c). izena. ASTEME. Burra.. Ant. ástar.
astuak jauzkak buztanpian. (c). esapidea. Diru kopuru bati asko irizten zaionean esan ohi den esapidea.. Olako kotxe batek bost milloi balio jittuk. Astuak jauzkak buztanpian. .
astuak pe gaztetan politak izaten ei dira. (c). esapidea. "Norbait itsusia dela adierazteko konparazioa." (AAG Eibes). .
aztorautako astarra baiño sazkarraua izan. (-). esapidea. (Eibar.) Oso zakarra izan. .
lenaoko astuana pasau: ez jaten oittu zanian il. (-). esapidea. Jendea gauza txarretara ez dela ohitzen, alegia. Entzuleak esaera ezagutzen badu, lehen partea bakarrik esaten da..
2. asto, astúa. (a). adjektiboa. Estúpido, -a. ignorante, bruto, -a.. I aiz personia astua. .
3. asto, astúa. (c). izena. Egurrak zerraz ebakitzeko erabiltzen den euskarria.   Aparato de madera de cuatro patas que se utiliza para sostener los troncos que se han de cortar a sierra.. Sirrin-sarran jardun dau Antonik zerran, tronguak asto gaiñian jarritta. .
4. asto, astúa. (d). izena. Bizkarrean egurrak garraiatzeko erabiltzen zen zurezko tresna.. Astuak izete zien, ezta? Astua eukan izena. An kargau biar izete eban, eutsi esku batekin da bestiakin kargau. Mart. .
5. asto. (-). Ik. burtásto.
asto zúri, asto zuríxa. (-). (adierazkorra.) Ohearen metafora. Ondorengoaren gisako esapideetan, edo esaldi umoretsu edo metaforikoetan.. asto zurixán tripára joan, . (c). esapidea. ASTO ZURIXAN GAIÑERA SALTO EIÑ, ASTO ZURIXAN TRIPAN LO EIÑ. Ohera joan esateko modu umoretsua.. Bueno, ni beste tragotxo bat jo eta astozurixan tripara noia. . Loaren pertsonifikazio gisa ere bai, izen propio gisa: Asto Zuri etorri jatzu? Logureak zaude?, alegia...
asto zurixán tripára joan. (c). esapidea. ASTO ZURIXAN GAIÑERA SALTO EIÑ, ASTO ZURIXAN TRIPAN LO EIÑ. Ohera joan esateko modu umoretsua.. Bueno, ni beste tragotxo bat jo eta astozurixan tripara noia. . Loaren pertsonifikazio gisa ere bai, izen propio gisa: Asto Zuri etorri jatzu? Logureak zaude?, alegia..
asto-básta, asto-bastía. (c). izena. Astoari banastak edo beste zerbait jarri aurretik bizkarrean ipintzen zaion almoada antzekoa.   Albarda, especie de almohadilla que se coloca sobre el lomo de los burros.. Asto-bastia ondo lotu ezian, alperrik da banastak lotzen astia.. Sin. básta, albarda.
astóbelarri, astóbelarrixak. (d). izena. botanika Ez dugu lortu izen zientifiko eta erdarazkorik. Zuztar beltza, asto belarrien tankerako hostoak eta krabelinaren itxurako lore horiak dituen landarea. .
astosóka, astosokía. (d). izena. Astoari banastak eta lotzeko soka.. Eskusokak iru metro t´erdittik laura, eta gero astosokia, astuan banastak eta lotzekua, aura sei bat metro ingurukua. Sendoera berdiñian baiña luziaua. Don. . Ik. eskusóka.
atxurkillia arrapau. (-). Mozkortu. . Ik. atxur.
atz-atz!. (-). Ik. átzera.
atzázkal, atzazkála. (a). izena. AZÁZKAL. Uña..
atzbizar. (-). Ik. azbizar.
atzéra-áurrera. (-). 1. atzéra-áurrera, atzéra-áurreria. (b). izena. Joan-etorria.   Viaje de ida y vuelta.. Neuk pe eztakitt zenbat atzera-aurrera ein ddoten dentistiana./ Beste atzera-aurrera pare bat eiñ tratoriakin, da bagoiazek etxera. . Sin. joan-etorri.. 2. atzéra-áurrera, atzéra-áurreria. (c). izena. Jende edo ibilgailu mugimendua.. Egundoko atzera-aurreria dabill gaur kamiñuan.. Sin. joan-etorri..
3. átzera, átzeria. (d). adjektiboa. Atzeratua. Haurrengatik batik bat.   Retrasado, -a.. Txikittan ori oso atzeria zan da ikusi oiñ noraiño aillegau dan. . Ik. áurrera, atzerátu.
ez atzera eta ez aurrera geratu. (c). esapidea. Ezinean geratu.. Gure arteko problemia ez atzera eta ez aurrera dago./ Kotxiakin ez atzera eta ez aurrera geldittu giñan. .
átze. (-). 1. átze, átzia. (a). izena. La parte posterior.. Seminarixo atzia zuriz pintau dabe./ Atzia baiño aurria polittaua da. . Ant. áurre. Ik. óste. . atzekúaz áurrera, . (b). adberbioa. Al revés, con lo de atrás para adelante.. Jertsia atzekuaz aurrera daukazu.. Ik. itxúlikaldera, aldrebes... 2. átze, átzia(k). (-). izena. Ipurdia(k).   Nalgas, culo, trasero.. Txal orrek egundoko atziak dauzka. . Pluralean, batik bat.. . atzian zulua izan, . (-). esapidea. Inor ez dela perfektua adierazten duen esapidea.. Aberatsa eta ederra eta nai dana izango da, baiña arek pe izango dau zeoze. Arek pe atzian zulua. . Sin. ipurdian zulua euki.. . atzian gelditzekua ez izan, . (c). esapidea. Ausarta, aurrera egitekoa izan.. Zuk pentsauko dozu zure semia santua dala? Ba aura be ezta atzera gelditzekua. .. . átzia émon, . (c). aditza. Bizkarra, ipurdia eman (zentzu literalean, batez ere).. Ez idak neri atzia emon da kontestaidak. .. . atzeko otzik barik, . (c). esapidea. (Eibar.) "Lasai asko, zaratarik gabe, norberari botatakoa baino erantzun zorrotzagoa eman.. Plaentziatarren urteerak atzeko otzik bakuak izaten dira... . atzetik ibili, . (-). .. . átzetik émon, . (-). .. . atzé-mardo egon, . (d). esapidea. Ezer egin gabe egon, egonean egon. Lit.: ipurtaundi egon.. Zuek egon atze-mardo, lanak berez eingo dielakuan. . Oso galdua... . atze ona euki, . (c). esapidea. Nahikoa diru edo baliabide izan edozein ezustekori aurre egiteko.. Urtebetian paruan egon arren, orrek eztauka billurrik. Atze ona dauka orrek. . Ik. atzékalde...