Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

Sálbe, Sálbia. (c). izena. Amabirjinaren ohorezko kantua eta elizkizuna, jai bezperetan eta egin ohi dena.   La Salve.. Gero illuntzian Salbia. Eta Salberako etorte zien kriau ta kriada zeren danak. Sot./ Errezau daigun salbe bat.. Azen.: salbía ere bai. .
sálda. (-). 1. salda, saldía. (a). izena. Caldo.. Artukou salda bero bat?. Porru-salda, oillo-salda, etab. .. 2. salda, saldía. (c). izena. Burdina irakina.   Metal fundido, colada.. Altos Hornosen iru lagun il zien gaiñera saldia jausitta.. Sin. burdiña-salda, koláda..
2. salda, saldía. (c). izena. Burdina irakina.   Metal fundido, colada.. Altos Hornosen iru lagun il zien gaiñera saldia jausitta.. Sin. burdiña-salda, koláda.
salda-gizon, salda-gizonak. (d). izena. (Oñati.) "Hombres ahorradores, que gastan poco." (Izag Oñ)..
sáldu. (a). du aditza. Vender. . . saltzeko ez euki, . (b). esapidea. Zerbait edo norbait estimatu izan.. Ez pentsau anaia saltzeko daukanik. .. . sálduta gerátu, . (b). esapidea. Babesik gabe geratu.. Porterua salduta laga juen defensak./ Karteria galdu ezkero salduta geratzen za. ..
sálduta gerátu. (b). esapidea. Babesik gabe geratu.. Porterua salduta laga juen defensak./ Karteria galdu ezkero salduta geratzen za. .
sálto. (-). 1. sálto, sáltua. (a). izena. Salto.. Zelako saltuak jote zittuan zuen astakumiak. . . sáltuan, . (c). adberbioa. De un salto.. Saltuan pasau dot errekia... . salto baten, . (b). adberbioa. Azkar-azkar.. Joan zaittez salto baten dendara eta ekarrizu olixua. .. . sáltoka, . (a). adberbioa. Saltando.. Obe gaiñian saltoka dabitz. .. . sálto eiñ, . (a). du aditza. Saltar.. Salto eitterakuan apurtu dau ankia. ... 2. sálto, sáltua. (d). izena. Abere arrak (idiskoak, zaldiak...) emeari egiten dion estaltze saio bakoitza.. Len be eittue pare bat salto eta beste batekin naikua izango da.. Jabeek hartarako elkartzen dituztenean erabilia, gehienbat. .. 3. sálto, sáltua. (a). izena. (adierazkorra.) Aldea.   Diferencia.. Zuk esandakuan eta periodikokuan artian salto dezentia dago./ Ogei milla duro inguru kostako jatzu. Or ibilliko da salto aundirik barik. ..
putz. (-). 1. putz, putza. (c). izena. Puzkarra. Isila, batik bat.   Pedo, el silencioso sobre todo.. Putza darixola nabill egun guztia.. Gutxi erabilia. Konparaketa hau da entzuna: Ori tta astuan putza, igualak. Gauza ezerreza, alegia.. Ik. astáputz, púzkar. . putzik pe entendidu ez, . (-). esapidea. Ezer ez ulertu.. Orri etxako putzik pe entenditzen. .. . pútzak euki, . (c). esapidea. PUTZUSAIÑAK EUKI. Haserre egon, hartzekoekin egon. Inorengatik esana.   Estar enfadado, de malas pulgas. Se dice referiéndose a los demás.. Eztakitt ze pasatze jakon, baiña gaur egundoko putzak dauzka./ Leire aspaldixan putzekin dabil./ Gaur demaseko putzekin etorri da. . Beraz: putzak euki, putzekin egon, ibilli, etorri.... Sin. putzúsaiñak euki. Ik. utságatik eta putzágatik asarrétu... 2. putza!, . (c). interjekzioa. TXAKURRAN PUTZA!. Kakazaharra!. Loterixia tokauko jakula ta putza!. Sin. kákazarra!. Ik. útsa!.. 3. putz eiñ, . (a). du aditza. Soplar.. Min badaukazu putz eizu.. Sin. fu eiñ (haur)... 4. pútzak etára, . (c). esapidea. Arnasestuka jardun.   Jadear en un trabajo, deporte, etc.. Arek etara zittuan putzak Arantzazutik Urbixara./ Dendarixak etaraittu putzak lapurretan ein dotsan mutikuai segika. ..
púxika. (-). 1. púxika, púxikia. (c). izena. Globo.. Aitta, erosidazu puxikia.. Lehen txerri-puxikak ziren buruhandiek erabili ohi zituztenak. Gomazkoei ere puxika deitu izan zaie beti Bergaran, nahiz eta gaur "globua" dioen haur eta nagusi askok... 2. púxika, púxikia. (c). izena. TXIXA-PUXIKA. Mazkuria.   Vejiga.. Puxikatik operau dabe.. Txixá-púxika ere bai. . . puxikako katarro, puxikako katarrua. (-). izena. "Cistitis.. Neguan puxikako katarruakin gaizki ibiltzen naiz." (Lar Antz)... 3. púxika, púxikia. (c). adjektiboa. Emakume harro samarra.   Envanecida.. Politta bazan, baiña puxikia galanta. ..
puxetarri, puxetarrixa. (b). izena. (Leintz., Oñati.) Lixiba harria.. Sin. lixíbarri.
puxetia jo. (-). aditza. Lixiba egin.. Errekak ur asko daramanean, sorgiñak puxeta joten dabiltzala esan ohi da. (Izag Oñ). . Sin. líxibia eiñ.
puxeta, puxetia. (b). izena. (Leintz., Oñati.) PUJETA. Lixiba.   Colada. . puxetia jo, . (-). aditza. Lixiba egin.. Errekak ur asko daramanean, sorgiñak puxeta joten dabiltzala esan ohi da. (Izag Oñ). . Sin. líxibia eiñ..
putzustel. (-). Ik. astáputz.
putzúsaiñak euki. (c). esapidea. Harro-usainak, lainezak euki.. Personiak pe putzusaiña ero, indiferenzia ero; arrokerixia ero; putzusaiña. Orrek dauzka putzusaiñak: arro-usaiñak. Klem.. Pluralean gehienetan.. Sin. pútzak euki.
putzúsaiñ, putzusáiña. (c). izena. Puzkar usaina.   Olor fétido.. Mekauben, au da putzusaiña dagona. . putzúsaiñak euki, . (c). esapidea. Harro-usainak, lainezak euki.. Personiak pe putzusaiña ero, indiferenzia ero; arrokerixia ero; putzusaiña. Orrek dauzka putzusaiñak: arro-usaiñak. Klem.. Pluralean gehienetan.. Sin. pútzak euki..
putzurrittu. (-). aditza. (Aramaio.) "Handitu (aurpegia eskuarki). . Baiñe arpegixe putzurrittute auken." (Orm Aram)..
putzézko pélota, putzézko pélotia. (c). izena. Barruan haizea duen gomazko pelota.   Pelota de goma llena de aire.. Erregiak putzezko pelotia ekarri zosten. .
2. putzérroskilla, putzérroskillia. (-). izena. (Eibar.) "Bollo, rosquilla.. Mendaroko putzerroskillak ferixatan saltzen zien..
putzérroskilla. (-). 1. putzérroskilla, putzérroskillia. (c). adjektiboa. Haundi usteko emakumeengatik esan ohi zen.   "Se decía de las envanecidas por creerse más de lo que son." (Etxba Eib).. Gaztetan putzerroskilla majua izandakua da orren ama. .. 2. putzérroskilla, putzérroskillia. (-). izena. (Eibar.) "Bollo, rosquilla.. Mendaroko putzerroskillak ferixatan saltzen zien... 3. putzérroskillia!, . (c). interjekzioa. Kakazaharra!, txakurraren putza!. Naikua perretxiku batuko giñualakuan eta putzerroskillia!. Ik. potxorroskillak..
4. pútzak etára. (c). esapidea. Arnasestuka jardun.   Jadear en un trabajo, deporte, etc.. Arek etara zittuan putzak Arantzazutik Urbixara./ Dendarixak etaraittu putzak lapurretan ein dotsan mutikuai segika. .
3. putz eiñ. (a). du aditza. Soplar.. Min badaukazu putz eizu.. Sin. fu eiñ (haur)..
putzik pe entendidu ez. (-). esapidea. Ezer ez ulertu.. Orri etxako putzik pe entenditzen. .
1. putz, putza. (c). izena. Puzkarra. Isila, batik bat.   Pedo, el silencioso sobre todo.. Putza darixola nabill egun guztia.. Gutxi erabilia. Konparaketa hau da entzuna: Ori tta astuan putza, igualak. Gauza ezerreza, alegia.. Ik. astáputz, púzkar. putzik pe entendidu ez, . (-). esapidea. Ezer ez ulertu.. Orri etxako putzik pe entenditzen. .. pútzak euki, . (c). esapidea. PUTZUSAIÑAK EUKI. Haserre egon, hartzekoekin egon. Inorengatik esana.   Estar enfadado, de malas pulgas. Se dice referiéndose a los demás.. Eztakitt ze pasatze jakon, baiña gaur egundoko putzak dauzka./ Leire aspaldixan putzekin dabil./ Gaur demaseko putzekin etorri da. . Beraz: putzak euki, putzekin egon, ibilli, etorri.... Sin. putzúsaiñak euki. Ik. utságatik eta putzágatik asarrétu..
1. púxika, púxikia. (c). izena. Globo.. Aitta, erosidazu puxikia.. Lehen txerri-puxikak ziren buruhandiek erabili ohi zituztenak. Gomazkoei ere puxika deitu izan zaie beti Bergaran, nahiz eta gaur "globua" dioen haur eta nagusi askok..