Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

semínaixo. (-). 1. Semínaixua, . (a). izen propioa. UNED. Bergarako Seminarioa.. Seminaixuan dare ikastolia ta UNED. .. 2. semínaixua, . (b). izena. Apaizgaitegia.   Seminario.. Ni seminaixuan egondakua naiz. ..
sekúla sántuan. (c). adberbioa. (adierazkorra.) SEKULA SANTA(N). Nunca, jamás.. Etzaittez sekula santuan gurera etorri./ Sekula santa etxuat ainbeste perretxiku ikusi. . Azen.: sékula sántuan ere bai.. Ik. sekulaixúan.
sékula alakóik!. (b). interjekzioa. SÉKULA OLAKÓIK!. Harridurako esklamazioa, "lo nunca visto!"ren gisakoa.. Sartzen nok etxera eta dana xaguz beteta. Sekula alakoik!/ Joan zan soziedadeko juntaizuan sortu zuan kakanaastia. Sekula alakoik! .
sékula. (a). adberbioa. Alguna vez, en frases interrogativas; nunca, en el resto.. Sekula ikusi dozu operia?/ Sekula be enaiz izan Pikulittan. . . sékula alakóik!, . (b). interjekzioa. SÉKULA OLAKÓIK!. Harridurako esklamazioa, "lo nunca visto!"ren gisakoa.. Sartzen nok etxera eta dana xaguz beteta. Sekula alakoik!/ Joan zan soziedadeko juntaizuan sortu zuan kakanaastia. Sekula alakoik! ..
sékretu, -o, sékretua. (a). izena. Secreto. .
3. séiñale, séiñalia. (b). izena. Erosketa bat edo apustu bat berbatzerakoan jartzen den dirua kopurua.. Oia enkargatzerakuan bost milla duro jarri giñuan seiñale moduan./ Postura egunian presentatzen ezpada seiñalia galtzen jok. .
sekádero, sekáderua. (d). Hala deitzen zitzaion alkoolzaleak sendatzen ziren Donostiako eritetxe bati. Secadero. Ramon iru-lau bat aldiz egon zuan sekaderuan. .
seiréun. (a). zenbatzailea. Seiscientos. .
semíllara, semíllaria. (c). izena. Mintegi itxia. Negu-udaberri aldera ortuari haziak ereiteko erabiltzen den porlanezko itxitura kristalez estalia.   Semillero de hortalizas.. Urtero artzen dou semillaran tomate eta pipar-landaria.. Gurean hala deitzen zaio, baina zenbait etxetan azitoki. Basoko arbolak hartzekoari mintei edo muntei. .
senera etorri. (c). esapidea. (Bere) onera etorri. .
sendátu. (-). SENDOTU. 1. sendatu, sendotu. (c). da-du aditza. Lodieran irabazi, loditu.. Urtebetian asko sendatu da arbola au./ Metro erdi inguru sendotu dabe bidia eskoriakin.. Edurra ere sendatu egiten da. Gabian edurra sendatu dau. Ostera, pertsonak eta animaliak gizendu, ez sendatu. Loditu gutxi entzuten zaie zaharrei. .. 2. sendátu, sendotu. (d). da-du aditza. Sega guztiz kamustu. Pikadura sendatu; loditu, alegia.   Desafilar(se) la guadaña hasta tal punto que ya no se recupera afilando con la piedra.. Segia sendatu in dda”. Amostu be esaten dok, baiña arrittu eitten dok. Bi zer dare or. Sendatzen danian arrittuta be etxok balio, pikau ein biok orduan; eta bestela, berriz, amostu eitten dok, pikaduria ondo; baiña arrittu ein biok orduan, arrixakin pasau, gozatu. Don.. Beraz, amostu baino gehiago da sendatu.. Ik. amóstu..
1. sendatu, sendotu. (c). da-du aditza. Lodieran irabazi, loditu.. Urtebetian asko sendatu da arbola au./ Metro erdi inguru sendotu dabe bidia eskoriakin.. Edurra ere sendatu egiten da. Gabian edurra sendatu dau. Ostera, pertsonak eta animaliak gizendu, ez sendatu. Loditu gutxi entzuten zaie zaharrei. .
sémola, sémolia. (d). izena. Sémola de trigo.. Baiak lelengo zai-zabala botatzen eban, urrengo birriña, ta urrengo semolia. Semolia esaten jakon, pikorra. Semolia da gari-pikorra, ori dendatan saltzen zan zopia eitteko. “Sopa de semola”. Aniz. .
2. sendátu, sendotu. (d). da-du aditza. Sega guztiz kamustu. Pikadura sendatu; loditu, alegia.   Desafilar(se) la guadaña hasta tal punto que ya no se recupera afilando con la piedra.. Segia sendatu in dda”. Amostu be esaten dok, baiña arrittu eitten dok. Bi zer dare or. Sendatzen danian arrittuta be etxok balio, pikau ein biok orduan; eta bestela, berriz, amostu eitten dok, pikaduria ondo; baiña arrittu ein biok orduan, arrixakin pasau, gozatu. Don.. Beraz, amostu baino gehiago da sendatu.. Ik. amóstu.
2. semínaixua. (b). izena. Apaizgaitegia.   Seminario.. Ni seminaixuan egondakua naiz. .
séiñale. (-). 1. séiñale, séiñalia. (b). izena. Ezaugarria.   Señal.. Ori diru faltan dabillen seiñalia da./ Seiñale txarra da oingoz suspensuekin astia./ Jateko gogua badaukazu behintzat, eta ori seiñale ona da.. Adinekoek mugagabean diote horrelakoetan: Ez bada agiri, kalian gustora dabillen seiñale./ Illan azkenian Lasanera badoia, neikua diru daukan seiñale. .. 2. séiñale, séiñalia. (b). izena. Rótulo, señal.. Bideko seiñalia jo zeban autuakin./ Seiñaliak jarrittue basobidetan. .. 3. séiñale, séiñalia. (b). izena. Erosketa bat edo apustu bat berbatzerakoan jartzen den dirua kopurua.. Oia enkargatzerakuan bost milla duro jarri giñuan seiñale moduan./ Postura egunian presentatzen ezpada seiñalia galtzen jok. ..
séndo. (-). 1. sendo, sendúa. (a). adjektiboa. Lodia.   Grueso, -a.. Neguan galtza senduak, udan meiak./ Puria sendogixa dago.. Lodi ez da apenas entzuten Bergaran. . Ant. mée. Ik. narrúsendo, gizen.. 2. sendo, . (c). adberbioa. Ugari, asko.   Mucho, en abundancia.. Dirua sendo eukiko dau orrek./ Politikuak gizurra sendo esate juek.. Adibideetan ikusten denez, aurrean duen izena mugatu singularrean. ..
1. sendo, sendúa. (a). adjektiboa. Lodia.   Grueso, -a.. Neguan galtza senduak, udan meiak./ Puria sendogixa dago.. Lodi ez da apenas entzuten Bergaran. . Ant. mée. Ik. narrúsendo, gizen.
txiki-txaka. (-). onomatopeia. (Eibar.) TIKI-TAKA. "Pelotan egin, indar barik, suabe.. Txiki-txaka esaten da iñoiz, hola pelotan-edo umien moduan dabizenian." (SB Eibetno) .
txarrítoki, txarrítokixa. (b). izena. Zerritegia. Pocilga.. Txarritokixa emute juan etxe arek.. Sin. txarríkorta.
topáu. (a). du aditza. Aurkitu.   Encontrar, topar.. Topaittuzu giltzak?. Ik. billáu.
zartaría euki. (c). esapidea. (eufemismoa.) Zoro samartuta egon.. Orrek zartara demasa jaukak.. Ik. takaría euki, arrikara, ikutu.
úso, usúa. (a). izena. Paloma.. Gabian uso, goizian bela, . (d). esaera. Parranda biharamunetan, aje egunetan, esana...
záunka eiñ. (a). du aditza. Ladrar.. Gure txakurrak erozeiñi eitten dotsa zaunka.. Sin. jaunke.