lagunartekoa
- 2. jan. (c). dio aditza. (lagunartekoa.) Irabazi kirolean. Vencer en en deporte.. Espriñian jan zotsan karreria Perurenak./ Aurten be Atletixak baietz ligia jan. .
- jenerála. (c). adberbioa. (lagunartekoa.) Gehientsua, normalena. La mayoría, lo general.. Kataluñan ardao klase asko dago baiña jenerala gorrixa./ Balnearixuan daneko jentia zeuan baiña jenerala Madrill aldekua. .
- jesúkriston, jesúkristona. (b). izenlaguna. (lagunartekoa.) Kristorena, handia, ederra. Grande, enorme.. Eskilaratatik jausi nok eta jesukriston zartaria artu juat./ Jesukriston kotxiakin ikusi juat Andres./ Atzo jesukristona arrapau giñuan Ondarruan. . JESUKRISTONAK ESAN, ENTZUN, EI. Sin. kríston.
- 2. kakáleku, kakálekua. (c). izena. (lagunartekoa.) Ipurdia. (umorezkoa). . kakalekua beian euki, . (-). esapidea. Norbait txikia dela esateko modu umoretsu eta basto samarra.. Ik pe, nere antzera, kakalekua beian. ..
- kargáuta. (b). adberbioa. (lagunartekoa.) KARGA-KARGA EINDDA. Edanda, mozkortuta. Cargado, bebido.. Itxuria ertzañoi kargauta jeuan eta zeoze esan jotsan tabernarixai./ Aura astegunian be kargauta ikusikok sarri. .
- 2. kártutxo, kártutxua. (a). izena. (lagunartekoa.) Tanpaxa.. Tio Ameriketatik etorri jatan, eta kartutxo eta guzti urten jonat kalera. (TSE Berb). .
- katóliko ez ibili. (c). esapidea. (lagunartekoa.) Gaizki samar ibili.. Nere kotxia aspaldixan eztabill oso katoliko./ Osasunetik neu be enajabik bape katoliko. .
- komantelabu?. (c). (lagunartekoa.) Frantseseko "comment è la vous", "nola zaude"?. Zer, komantelabu? Nundik nora zabitz?. Lehen dezente esaten zen, broma giroan, haurren artean, batik bat..
- koskabilluak ximurtu. (c). esapidea. (lagunartekoa.) Acojonarse.. Arro etorri dok, baiña kankaillu aura aurrian jarri jakonian, majo ximurtu jakozak koskabilluak. (TSE Berb). . ximúrtu, . (a). da-du aditza. ZIMURTU. Arrugar(se).. Praka zuri orrek belaxe ximurtzen die. ..
- lafíau. (c). da aditza. (lagunartekoa.) LAPÍAU. Mozkortu. Emborracharse.. Sardaua probau bia giñuala-ta, asi giñuztan tonto-tonto, ta azkenerako danok lafiauta./ Gaur majo lapiauta jak ori. Don.. komentario 1 Ik. atxurtu.
- 1. línpio. (c). adberbioa. (lagunartekoa.) Hilda. Muerto, seco.. Arbolatik jausi tta linpio geratu zuan./ Olakuai bi tiro ta linpio.. Ik. garbi geratu, seko geldittu.
- 1. maláletxe, maláletxia. (b). adjektiboa. (lagunartekoa.) Jenio txarrekoa. Malaleche, persona de mal genio.. Pelotari ona da, baiña malaletxia.. Sin. letxe txarreko..
- 2. maláletxe, maláletxia. (b). izena. (lagunartekoa.) Jenio txarra, haserrea.. Oinddio etxat pasau malaletxia.. maláletxian egon, . (b). esapidea. Jenio txarrez egon.. Sin. letxe txarrian egon...
- malápata, malápatia. (b). izena. (lagunartekoa.) Suerte txarra. Mala pata, mala suerte.. Aspaldixan egundoko malapatia darabille beixekin. .
- manejar, manejárra. (c). izena. (lagunartekoa.) Managerra, erdi umorez, erdi gaizki ulertuz.. Urtaiñek manejarra zeukala ona-ta... Arek manejatzen jotsan diruak. . komentario 1 Ik. manejau.
- 2. manejau. (c). dio-du aditza. (lagunartekoa.) Robar, hurtar, birlar dinero etc., a escondidas, subrepticiamente.. Bos milla duro manejau jotsan aittai karteratik. .
- marijuana, marijuania. (a). (lagunartekoa.) Marihuana belarra.. Hiru landaratik kriston poltsakada marijuania etara jon Mikelek. (TSE Berb). .
- narrúa emon. (c). esapidea. (lagunartekoa.) Larrua jotzen "utzi" emakumeak. Gizonartean erabilia. Hacer el amor la mujer, o más bien "dejarse hacer el amor".. Barriketia ta leunkerixia ugari baiña ez i jok narruik emoten./ Beti Paotxan ikuste juat; itxuria nobixiak etxotsak narruik emoten.. EMON bakarrik esanda ere ulertzen da.. Ik. emon.
- néskak píxatzia. (d). (lagunartekoa.) Berpizkunde asteleheneko ohitura. Ez dakigu zehatz zer den.. Oitturia bai Paskua bigarrengoz, gure aurrekuei entzuten: jaixak, San Martingo erromeixia ta gure aittak eta esaten juen erak gaztiak zien denporan neskak pixatzia; garizuman aber pixuan irabazi in daben. erromaniakin (barreak). Don.. Uste dugu, besterik gabe, dantzarakoan neskei heltzeaz eta jasotzeaz ari dela. Urteko lehenengo erromeria izan ohi zen Paskua (Berbizkunde) astelehenez Ozaetako San Martinen egiten zena, eta mutilek neskak "pixatzeko" aprobetxatzen zuten, nonbait. .
- 2. odóloste, odólostia. (a). (lagunartekoa.) (argot). Biguna dagoen zakila. Pene flácido. Hogetamar zerbeza edan ostian, ordua aillegau zanian, odolostia moduan najakan: haundi-haundixa, bigun-biguna eta bal-baltza, ezetarako be ez! (TSE Berb). . Hogetamar zerbeza edan ostian, ordua aillegau zanian, odolostia moduan najakan: haundi-haundixa, bigun-biguna eta bal-baltza, ezetarako be ez! (TSE Berb)..
- 2. piku, pikúa. (c). izena. (lagunartekoa.) Alua.. A zuan pikua eta ez San Migeletakuak! .. pikua siku euki, . (-). esapidea. (lagunartekoa.) Emakumea hotza izan sexu-kontuetan. Ser frígida.. Alperrik dok horrrekin ibiltzia, burua berotu besterik ez dok egin bihar. Horren pikua kedarria baino sikuagua dok. (TSE Berb) ..
- pikua siku euki. (-). esapidea. (lagunartekoa.) Emakumea hotza izan sexu-kontuetan. Ser frígida.. Alperrik dok horrrekin ibiltzia, burua berotu besterik ez dok egin bihar. Horren pikua kedarria baino sikuagua dok. (TSE Berb) .
- píntxo-píntxo jántzi. (c). esapidea. (lagunartekoa.) PINTXI-PINTXI JANTZI (EIB.). Dotore-dotore jantzi. Vestirse elegantemente.. Aura egunero kafia artzera joaten da pintto-pintto jantzitta. .
- porrúa sartu. (c). esapidea. (lagunartekoa.) Ziria sartu.. Porru edarra sartu joskuan, loterixia tokau jakula ta.. Ik. ziríxa sartu.
