Adjektiboak

  • 2. íjitto, íjittua. (b). adjektiboa. Negociante, tramposo.. Piñutari ori ijitto samarra da ta kontuz, bestela sartukotsu zirixa. . Ik. íjitto zúri.
  • íjitto zúri, íjitto zuríxa. (d). adjektiboa. Bertako izanik, ijitoa, tranposoa, dena, azpikeriaz jokatzen duena (umorezkoa).   Persona, que sin ser de raza gitana, es bastante tramposa y de poco fiar.. Ezautzen doun bati Ijitto Zurixa esaten dotse. . Bazen Bergaran pertsona bat Ijitto Zurixa deitzen ziotena..
  • 1. ikáragarri, ikáragarrixa. (a). adjektiboa. Enorme, tremendo, impresionante.. Ikaragarrixa da Iratiko basua.. Tamainoaz, batik bat.. Ik. mortála, démas, izugarri.
  • 3. ikasi, ikasíxa. (c). adjektiboa. Ilustrado, -a, docto, -a.. Persona ikasixak bia die puesto ortarako./ Bere ustez ikasixa dok, baiña bai zera. .
  • ikusgárri, ikusgarríxa. (b). adjektiboa. Ikustea merezi duena.   Digno de verse.. Ikusgarrixa da Galizia aldia. .
  • 3. ílla. (c). adjektiboa. Apagado, de poca vida, muerto.. Erri illa da Eskoriatza./ Ain persona illa zela izan leikien. .
  • illézuri, illézurixa. (b). adjektiboa. Canoso, de pelo blanco.. Potolo illezuri bat da jerentia..
  • 1. illun, illúna. (a). adjektiboa. Oscuro, -a.. Kotxe illun baten ikusi dot. . upan baino illunago, . (d). esapidea. (Leintz.) Oso ilun.. Upa: barrika... berde-illun, . (b). adjektiboa. GORRI-ILLUN. Berde oscuro.. GORRI-ILLUN, ORI-ILLUN, etab.: rojo oscuro, amarillo oscuro, etc. ..
  • inbirióso, -a, inbiriosúa, -ía. (b). adjektiboa. INBIDIOSO, ENBIDIOSO. Envidioso, -a.. Ezixozu erakutsi be eiñ, inbirioso utsa da ta. .
  • inddárka, inddarkía. (d). adjektiboa. Indargea, erkina.   Falto de fuerza (sobre todo aplicado a plantas).. Letxuga guztiak igartu die; alako inddarka batzuk gelditzen die bizirik.. Ik. érkiñ.
  • 1. inddartsu, inddartsúa. (b). adjektiboa. De mucha fuerza.. Arrijasotzaille ori inddartsua da. .
  • inórante, inórantia. (c). adjektiboa. Ezjakina.   Ignorante.. Ezixok kasoik eiñ, inorante utsa dok eta.. Sin. ezjákiñ.
  • inpórta báre, inpórta baría. (c). adjektiboa. INPÓRTAREBAKO, INPORTABAKO (UB., ANG.). Inportabakoa, ezer inporta ez zaiona.   Dejado, -a, el/la que no se preocupa de nada.. Ola txarrixan moduan gizentzeko, zela izen leike aiñ inporta baria./ Inporta baria izan bai, tta teillatuko ittuinei kasoik pez, da azkenian etxiak beia jo. . Mugatuan ia beti..
  • inpórtante, inpórtantia. (a). adjektiboa. Importante.. Telebisiñuan agertu zan. Oso inportantia eindda dago. . Ironiaz erabiltzen da sarri: Inportantia da aura bere ustez..
  • inútill, inutílla. (c). adjektiboa. Inútil (pertsonez).. Zela izan leike personia ain inutilla./ Inutill utsa da. .
  • 1. inúzente, inúzentia. (b). adjektiboa. IÑUZENTE. Bobo, -a, idiota.. Tontoarro inuzente bat da, besteik ez./ Auraxe dok personia iñuzentia. .
  • 2. inúzente, inúzentia. (d). adjektiboa. Atzeratua. (ez du zentzu iraingarririk).   Retrasado mental; también, subnormal, mongólico.. Alabaik gaztena inuzentia dauka./ Leno mongolikuai tta inuzentiak esate jakuen./ Gure inguruko baserri-etxe baten seme inuzentetxo bat euken. Nausituaz bere senera etorriko zalakotzat euazen bere gurasuak. (SM Ezten).. Gaur mokolo-k ez du zentzu hau, baina baliteke noizbait izana izatea.. Ik. mokólo, -a.
  • ipúrbeltz, ipúrbeltza. (c). adjektiboa. Ipurdia beltza duena.   De culo negro.. Uso bat ipurzurixa dok eta bestia ipurbeltza. . Sin. Zozuak beliai ipurbeltz.
  • ipurgarbitzáille, ipurgarbitzaillía. (c). adjektiboa. Adulador, -a, pelota.. Kanpuan planta asko eitte jok, baiña bajakixau taillerrian zelako ipurgarbitzaillia dan.. Ik. ipurdía garbíttu.
  • ipúrloka, ipúrlokia. (d). adjektiboa. Geldi egon ezin den pertsona.. Ik. ipúrtariñ.
  • ipúrnarras, ipúrnarrasa. (c). adjektiboa. De culo bajo. Tratándose tanto de personas como de animales; o cosas, como de un coche, por ejemplo.. Oillo ipurnarras ori il biou saldia eitteko./ Kotxe politta pentsau jata, ipurnarras samarra izatia eze. .
  • ipúrrigar, ipúrrigarra. (d). adjektiboa. Ipurdi igarra, estua, duena.   De culo enjuto. .
  • ipúrtariñ, ipúrtariña. (c). adjektiboa. Geldi egon ezin den pertsona.   De culo inquieto.. Mutil sinpatikua da, ipurtariñ samarra izatia eze. . Sin. ipúrloka.
  • ipúrtarro, ipúrtarrua. (d). adjektiboa. Ipurdi tentea duena. .