Skip to main content

Hiztegia: bilaketaren emaitza

Errore mezua

Bilaketa azkarra Bilaketa aurreratua

ságar
ságar, sagárra. (a). Izena. botanika. malus domestica. Manzana, manzano. Zuhaitzari SAGAR ARBOLA ere bai. Bitan bereizten dira: gezak (dultzeak) eta garratzak. Zenbait sagar mota: agostu sagarra, boskantoia, esnaolia, frantzesa, guenetxe s., ipurberdia, kamusia, libra s., madari s., merkaliña, reineta zurixa eta beltza —edo errezil edo errege sagar zurixa eta beltza—, santiago s., san juan s., txori s., urdin s., urtebete s., zulote s., zuma s. . Esamoldeak: sagarra jo. (c). Aditza. Sagarra txikitu sagardoa egiteko. jansagar, jansagarra. Izena. "La manzana de comer." (Izag Oñ).
sagár árbola, sagár árbolia. (a). Izena. Manzano.
xímur. zimur. 1.ximur, ximúrra. (a). Izena. Arruga. Zineko artistak egundokuak eitteittue arpegiko ximurrak kentzearren. 2.ximur, ximúrra. (a). Adjektiboa. Arrugado, -a. Zelako arpegi ximurra daukazun./ Nora zoiaz praka ximurrekin. Esamoldeak: sagar erria baiño zimurragua. Esapidea. Eibar. Oso zimurra. Sagar erria baiño zimurragua arpegixa. (AAG Eibes). 3.ximur, ximúrra. (b). Adjektiboa. Zekena. · Tacaño, -a, roñoso, -a. Gorantziaik pe eleukek emungo ximur orrek alakuorrek. content_copy zéken, siku.
ustéldu. (a). da du Aditza. Pudrir(se). Esaerak: Sagar ustelak ondoko guztiak usteldu. Esaera. (Lar Antz).
ságar
ságar, sagárra. (a). Izena. botanika. malus domestica. Manzana, manzano. Zuhaitzari SAGAR ARBOLA ere bai. Bitan bereizten dira: gezak (dultzeak) eta garratzak. Zenbait sagar mota: agostu sagarra, boskantoia, esnaolia, frantzesa, guenetxe s., ipurberdia, kamusia, libra s., madari s., merkaliña, reineta zurixa eta beltza —edo errezil edo errege sagar zurixa eta beltza—, santiago s., san juan s., txori s., urdin s., urtebete s., zulote s., zuma s. .
sagar-joteko arka, sagar-joteko arkIa. Izena. Eibar. "Arca para machacar y trocear las manzanas para la sidra." (SB Eibetno).
sagar-mákatz
sagar-mákatz, sagar-makátza. (d). Izena. botanika. malus sylvestris. Manzano silvestre. Ez da oso ugaria. Sagar txiki asko ematen du. .
sagar-mazo, sagar-mazua. Izena. Mazo para machacar manzanas. ·
sagar-sábi, sagar-sabíxa. (d). Izena. Sagar landarea, oraindik txertatu gabea. · Retoño de manzano sin injertar. Sagar-sabixa, gurian be Goiko Kainpian artu giñuan; landaratarako, gero mentau ta itteko. Klem.” Mintegian hartu ohi da. Irisagarra ere erabili ohi da eginkizun honetarako. Sagarran azixa botatzen bok sagar-sabixa izengok eta bestela irisagarran zera izengok. Klem..
sagárra jóteko mákina, sagárra jóteko mákinia. (c). Izena. Sagarra xehetzeko makina, gero tolarean sagardoa egin ahal izateko. Modu askotakoak omen. · Máquina de triturar manzana para sidra. Sagarra joteko makinia. Modu askotarakoak: batzuk eskuz eraitteko, au eskuz eraittekua da, beste batzuk motorrakin, beste batzuk e malakataia, esaten jakon, ganauakin ibiltzekua. Don.”
sagárrerre, sagárrerria. (b). Izena. Manzana asada. Gaur sagarrerriak dauzkau. Antzuolan bergararrei "sagarrerriak" deitzen diete, haize asko dutelako edo..
ságasti, ságastixa. (b). Izena. sasti, -xa. Manzanal. Sagasti ederrak dare Usurbillen.
sagu, sagúa. (a). Izena. xagu. Ratón.
sagú-apixa, sagú-apixia. (b). Izena. Nido de ratones. Segadoria errez trabatzen da sagu-apixekin.
sagú-tranpa, sagú-tranpia. (b). Izena. xagu-tranpa. Trampa para atrapar ratones. Erosizu Erratzunian sagu-tranpia.
saguítxu
saguítxu, saguitxúa. (c). Izena. satitxu. Sagu-itxua, satitxua; belardietan ibiltzen den sagu txiki muturzorrotza. · Musaraña. Saguitxuak, muturluze orrek. Klem.” Sin. satero (Eib.).. content_copy sator-sagu.
sagúzar
sagúzar, sagúzarra. (c). Izena. xaguzar, xaguxar. Murciélago. Azen.: ságuzar ere bai. .
sai, saixe. Izena. Leintz. Buitre. Sin. buetra.. content_copy buítre, arrano.
saiátu. 1.saiatu. (c). da Aditza. Ahalegindu. · Esforzarse. Gauza bat irabazteko saiatu egin bia da. Klem./ Ezta asko saiatzen eskolan. Etxera berandu joan izan garenean zera entzun izan dugu: Gaur saiatu zate kale alde ortan.. feedback alegínddu. 2.saiatu, saiatúa. (c). Adjektiboa. Asko saiatzen dena. · Diligente. Ezta listua baiña bai oso saiatua.