Skip to main content

Hiztegia: bilaketaren emaitza

Errore mezua

Bilaketa azkarra Bilaketa aurreratua

príxa, príxia. (a). Izena. Prisa. Esaerak: Beti prixaka ta beti aillegau ezindda. EsapideaEsaera. Beti arrapataka. Beti prixaka ta beti aillegau ezindda.(Lar Antz).” -Gaur atsaldian izan bi da derrior. -Mundua biribilla da eta luzia. EsapideaEsaera. "Presaka dabilen bati esaten zaio, gauzak egiteko geroago ere denbora eta aukera izango direla adierazteko, mundua ez dela horregatik bukatuko." (Lar Antz). Esamoldeak: príxaka. (a). Adberbioa. Presaka. Beti prixaka ta beti berandu.
príxako, príxakua. (c). Izenlaguna. Presa duena. · Urgente. Bilborako prixako karta bat ei zan.
próba, probía. (b). Izena. Dema. · Prueba de arrastre de piedra. Iri-probia dago Erremu-zapatu egunian./ Probatik eztau bizimoduik etarako./ Gaztetan proban ibilittakua dok. Proban eiñ, ibilli...”
probáko iri, probáko irixa(k). Izena. proba-iri. Probarako prestatuak dauden idiak. Narbaiza-goikuan euki zittuen probako irixak./ Albergia arrizkua osua ei da, jasota iru pare irikin; proba-irixak, karretero, bolante aundixakin. Hil.”
probalári, probalaríxa. (c). Izena. Idiekin proban jarduten duena. Probalari amorratua da Luisen anaia.
probáleku, probálekua. (b). Izena. Probarako lekua. · Recinto destinado a arrastre de piedra. Santa Maiña ostian zeuan probalekua.
probárri, probárrixa. (c). Izena. probá árri. Proban erabiltzen den harria. · La piedra que se arrastra en las pruebas. Esamoldeak: probarrixa baiño astunaua izan. Esapidea. Oso astuna izan.
probáu. 1.probáu. (a). du Aditza. Probar. Un trabajo, una comida o bebida, etc. Eztau sekula langostaik probau./ Probau barik ezta jakitten. Intentatu, ahalegina egin zentzuan: aprobau edo aprobia eiñ, eta ahoko gauzak edo lan bat: probau. Baina aspaldian biak nahasi samar erabiltzen dira.. 2.probáu. (b). du Aditza. Frogatu. · Probar aportando pruebas. Juiziuan probauta geldittu ei zan etzeukala kulpaik.
ikási. (a). Aditza. ikési, ikísi. 1.ikasi. (a). du Aditza. Aprender. Zeoze, beintzet neure pasadizua eitteko laiñ eskribitzen ikesi neban. Mertz. Nere moduko ikistailliak izengo zien da igual pentsauko zeben derrior ikisi bia zebela, da eziñ ikisi. Maistruak kulpak. Eli.” Esaerak: Probaua ikisixa baiño obe. Esaera. Antzuola. (Lar Antz). Probatzen dena ikasten dena baino baliogarriagoa dela. 2.ikasi, ikesi, ikisi. (d). du Aditza. Non dagoen jakin, txori-habien edo zuza-lekuen kasuan, adibidez. Goazen txori-apixak ikastera./ Aitajunagandik ikasi zittuan zuza-lekuak. 3.ikasi, ikasíxa. (c). Adjektiboa. Ilustrado, -a, docto, -a. Persona ikasixak bia die puesto ortarako./ Bere ustez ikasixa dok, baiña bai zera. 4.ikasi, ikasíxa. (d). Izena. Ikasitako ohitura, jakintza. Bueno, orduan euskeraz asten ga, baiña lelengo ba, geure ikasi ori, erakutsi ori daukulako ero, erderaz asten ga. Don. (AA BergEus, 343. o.).” Gutxi erabilia..
probétxu, probetxúa. (b). Izena. prótxu. Onura. · Provecho. Probetxu gutxiko lanetan ibiltze gaittuk beti./ Konejuekin eztozu etarako protxu aundirik. Gure aitajaunak bigarren erara esaten zuen beti: protxu. Onurak bestelako esanahiak ditu gure inguruan. .
probetxúko, probetxukúa. (b). Izenlaguna. probetxúzko. De provecho, provechoso. Juntaizua ta kristua ugari jabillek, baiña probetxuko lan asko ein dabenik etxok emuten./ Baten batendako probetxukua balitz be, tira.
próbintzia, próbintzia. (a). Izena. Provincia.
próblema, próblemia. (a). Izena. Problema. Zelako problemia jarri jakon. Esamoldeak: lepagaiñeko problema, lepagaiñeko problemia. Izena. eufemismoa "Arazo psikologikoa." (Lar Antz).
prófeta, prófetia. (d). Izena. Fantasiako pertsonaia misteriotsua, gauez atea jo eta horrelakoak egiten dituena. Baten batek atia jo zebala gabian eztakit nun, da urten zebela ta iñor etzala agiri tta. “A, zera izengo zuan, profetia izengo zuan”. Gauzak jakitteko-ta arek lagatzen zebala abixua-ta. Don.” Gauza gehiago jakin nahiko genuke pertsonaia honi buruz..
prógrama, prógramia. (a). Izena. Programa.