Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

pentsáizu. (c). Pentsa ezazu. Muletilla que se usa para subrayar algo que se acaba de oir o decir, y que nos ha afectado.. —Gizonoi ziero eranai emunda ei dago. —Pentsaizu; etxe aretan egongo da jiria./ Onek e, artzeko aparatu ta guzti dare etorritta; pentsaizu. Hil./Mendiko garosaillak, danak burdiñaratu eitten zien; pentsaizu. Ben. .
perkatx, perkátxa. (c). adjektiboa. Avispada, salerosa.. Neskatilla perkatxa emuten dau Leirek.. Neskatilez, ia bakarrik. .
perlóe, -i, perlóia. (d). izena. Perlón. Oihal klasea. .
pérla, pérlia. (a). izena. Perla. .
2. pentsáu. (a). zaio aditza. Iruditu.   Opinar, parecer.. Edurra ein bia dabela pentsatzen jat./ Ze pentsau jatzue gaurko pelikulia?. NOR-NORI jokaera bitxia du zenbait aditzek: asarretu, amorratu, entendidu, pentsau, garbatu, damutu... . Ik. entendidu.
péro, péruak. (c). izena. Eragozpenak, objezioak.   Pero(s).. Peruak ipintzen asten bada, bialduik pikutara./ Eztot uste peroik izango danik. .
1. pentsau. (a). du aditza. Pensar.. Pentsau dot zer esan.. Bi aldiz pentsau eta beiñ iñ, . (-). esaera. "Hori da egin behar dena, eta ez beste honako hau: behin pentsatu eta bi aldiz egin." (Lar Antz). .. pentsáizu, . (c). Pentsa ezazu. Muletilla que se usa para subrayar algo que se acaba de oir o decir, y que nos ha afectado.. —Gizonoi ziero eranai emunda ei dago. —Pentsaizu; etxe aretan egongo da jiria./ Onek e, artzeko aparatu ta guzti dare etorritta; pentsaizu. Hil./Mendiko garosaillak, danak burdiñaratu eitten zien; pentsaizu. Ben. .. ondo pentsatzen jarritta, . (c). esapidea. Pensándolo bien.. Ondo pentsatzen jarritta, ez da entenditzen hemen pasatzen dana...
pentsámentu. (-). 1. pentsámentu, pentsámentua. (b). izena. Pensamiento.. Atsaldia neure pentsamentuetan pasatzen dot.. Sin. pentsakízun.. 2. pentsámentu, pentsámentua. (b). izena. Asmoa, ideia.. .. 3. pentsámentu, pentsámentuak. (b). izena. botanika BOT. Lorea...
péntsu, pentsúa. (b). izena. Pienso. .
Bi aldiz pentsau eta beiñ iñ. (-). esaera. "Hori da egin behar dena, eta ez beste honako hau: behin pentsatu eta bi aldiz egin." (Lar Antz). .
1. moduz. (c). adberbioa. Modu onean; prezio onean, batik bat. . Moduz erosi giñuan etxia./ Moduz jaten da taberna orretan./ Beste baten alemanei emun gontsen guk sustua demasa. Bai, eta moduz gaiñera, e. Klem. (AA BergEus, 339. o.). . komentario 1
maul, maula. (-). adjektiboa. "Batez ere pertsona nagia, erraz bizi dena, ekimenik ez duena. Sin. aul, astaputz." (Lar Antz).. komentario 1 Sin. ául.
metró-kúbiko, metró-kúbikua. (c). izena. Metro cúbico.. Zenbat metro-kubiko ete dago baso onetan?/ Zenbaten dabill metro-kubikua?.
neguta gorri, neguta gorrixa. (d). izena. NEGUTA PAPÁRGORRI. Pyrrhula pyrrhula.. Camachuelo común.. Sin. lorabotatzaille, txonta erreal. . Sin. motatxóri.
kask. (-). KAXK.... Bietara ahoskatzen dira hala hasten diren ondorengo hitzak..
2. jardun, jardúna. (b). izena. Berriketa, hitz-jarioa.   Palabrería.. Orrek jarduna ugari baiña formalidade gutxi.. Sin. barríketa. jardun txepel, jardun txepela. (c). esapidea. Ganora gutxiko berriketa.. Sin. txepel-jardun... jardunían járdun, . (c). esapidea. Hitz egiteagatik hitz egin.   Hablar por hablar.. Zuri jardunian jardutia gustatze jatzu./ —Autopistia gure etxe ondotik pasau biar i da —Orretxi esate jako jardunian jardun. .. jarduneráko gógo, . (-). . 1. jarduneráko gogo, jarduneráko gogúa. (c). Ganas de discutir, de follón verbal.. Jesus, Maria ta Jose, ori da jardunerako gogua —edo jardun biarra— daukazuna. .. 2. jarduneráko gogo, jarduneráko gogúa. (c). Berriketarako, hitz egiteko gogoa.. Jardunerako gogo ederra eukitzen dau aldeko Pellok.... jarduna ipiñi, . (c). esapidea. Hizpidea, berbakizuna ipini.. Gaztetxiorrek jarduna beintzat ipiñi dau errixan. .. jardún-bíar, jardún-bíarra. (c). Ganas de discutir.. Orrek eukitzen dau jardun-biarra.. Sin. jardunerako gogo...
itxúlikaldera. (c). adberbioa. ITZÚLIRA, ITXÚLITTARA. Jantziaren barrukoa kanpora begira.   Del revés; dícese del vestir una prenda con lo de dentro hacia fuera.. Jertsia itxulikaldera daukazu./ Prakak itxulikaldera jantzitta ibilli zuan Karnabaletan./ —Itxulittara daukazu jantzitta. —Ez, au alde onera jak. Don.. Ant. alde onera, érara.
1. il. (a). da-du aditza. Morirse, matar.. Ik. karia ill, ertzak il.
sekulaixúan. (c). adberbioa. (adierazkorra.) Sekularioan, sekula ere ez, sekula santuan.   Ni en larguísimo tiempo, ni en un siglo.. Asi gaittien serixo lanian, bestela eztou sekulaixuan akabauko./ Oin daroian martxiakin eztau sekulaixuan euskeraz ikasiko.. sekula santuan eta sekulaixuan Sin. gisa erabiltzen dira testuinguru batzuetan.. Ik. sekúla sántuan.
sen, sena. (d). izena. Instintoa, animaliena batik bat.. Umiak ezkutatzia da katuan sena. . . senera etorri, . (c). esapidea. (Bere) onera etorri. .. senetik urten, etara., . (-). esapidea. Bere onetik irten, atera.. Agiraka aldi bat ein ondoren, bere senetik urtenda, zer agintzen eban be ez ekiala. (SM Zirik)...
1. samar. (a). graduatzailea. Bastante.. Berandu samar aillegau giñan./ Arro samar dabill aspaldixan. .
rausta-rausta. (-). onomatopeia. "Jatean ateratzen den hotsaren onomatopeia.. Gure bei orrek rausta-rausta emundako guztia jaten dau." (Lar Antz) .
trumóiak jo. (b). du aditza. Tronar.. Bart trumoiak jo dau baiña eztau euririk eiñ. . Trumoiak jotzen duenean, San Pedro —edo «Goiko Manuel»— boletan dabilela esan ohi da. Eibarko lekuko batek dionez, errezu hau egiten ei zen: Santa Barbara, Santa Kruz, Jauna balixo zakiuz; iñuzentien ogixa, Jauna miserikordixa. (SB Eibetno)..
2. ti-ti-ti. (-). onomatopeia. (Eibar.) TXI-TXI-TXI. "Rapidez.. Batzuk dittuk kalmauauak; guria dok nerbiosia eta txi-txi-txi!: jo eta hanka eitten jok segiduan." (SB Eibetno) .