Skip to main content

Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

2. fíri-fara, fíri-faría. (-). izena. (Eibar.) Tornu-burua; zulatzeko, torniatzeko eta beste zenbait eragiketa (otxabuketa, hari-emotea, etab.) egiteko erabiltzen zen tresna.   Cabezal para tornillería, cabezal auxiliar.. Nok esango leuke, batzuek firi-fara koxkor batekin torlojogintzan bizimodua ataratzen dabela; ondotxo irabazitta gaiñera. (SM Burdin) .
3. fíri-fara, fíri-faría. (-). izena. (Eibar.) Taladro rústico. .
firín-fáran. (c). adberbioa. Edozein modutan (ibili), ezeren ardura barik.   Despreocupadamente.. Oiñ arte or ibilli aiz firin-faran, baiña oiñ estutu biakok. .
firíngalo, firíngalua. (c). izena. Jilguero.. Firingalua daukau kaixolan.. Sin. jílgero, kardántxillo.
firri-farra. (-). Ik. farra-fárra.
fist. (-). FIXT. "Aguro eta errez.. Jostorratza tela fiñian hobeto! Ha fixt juaten da." (SB Eibetno). .
fíxantza, fixantzia. (d). izena. Fianza. . fíxantzia jarri, . (c). Depositar la fianza. .. fíxantzia eiñ, . (c). aditza. Hacerse responsable en una compra-venta de terceros.. Ik. fixáu..
fíxantzia eiñ. (c). aditza. Hacerse responsable en una compra-venta de terceros.. Ik. fixáu.
fíxantzia jarri. (c). Depositar la fianza. .
fixáu. (-). 1. fixáu, . (b). da aditza. Fidatu.   Fiarse, confiarse.. Ez ari fixau orrekin, txorimalo samarra dok eta./ Koiñatuakin fixatzen zan bakarrik.. Ik. fíxo izan. gutxi fixau, . (-). .. fíxatzekua (ez) izan, . (-). (No) ser de fiar.. Ezixozu diruik laga, ezta fixatzekua ta./ Fixatzekua balitz esango notsake.... 2. fixáu, . (c). da aditza. Hacerse responsable en una compra-venta de terceros.. Aren fixantzia eitten da ba, onek erosi dau, zuri beixa, baiña zuk au eztozu ezautzen, ni ezautzen nazu. Zuk esaten dozu: “Bai, bai, emoixok, neu fixatzen nok”. “Responsable” esaten moduan. Don.. Ik. fíxantzia eiñ..
1. fixáu. (b). da aditza. Fidatu.   Fiarse, confiarse.. Ez ari fixau orrekin, txorimalo samarra dok eta./ Koiñatuakin fixatzen zan bakarrik.. Ik. fíxo izan. gutxi fixau, . (-). . 1. gutxi fixau, . (c). esapidea. Larri ibili.. Gutxi fixau atsalderako trumoia entzuten... 2. gutxi fixau, . (c). Ez fiatu.. Gutxi fixau jente orrekin.... fíxatzekua (ez) izan, . (-). (No) ser de fiar.. Ezixozu diruik laga, ezta fixatzekua ta./ Fixatzekua balitz esango notsake...
fíxatzekua (ez) izan. (-). (No) ser de fiar.. Ezixozu diruik laga, ezta fixatzekua ta./ Fixatzekua balitz esango notsake..
gutxi fixau. (-). 1. gutxi fixau, . (c). esapidea. Larri ibili.. Gutxi fixau atsalderako trumoia entzuten... 2. gutxi fixau, . (c). Ez fiatu.. Gutxi fixau jente orrekin...
2. flot, flota. (d). Sastraka honen makilaz (barru hutsa du) egiten zen txistu modukoa, antzinako umeen jostailua.. Etim.: "Flauta" (?) .
foball, fobálla. (c). izena. (Eibar., Soraluze.) FORJÁRI. Futbola. Hala deitzen diote oraindik adin puskateko plazentziar eta eibartarrek.   Fútbol. Así lo denominan todavía los eibarreses y placentinos de cierta edad.. Gaztetan tertzeran jokatu najuan foballian./ Lengo foballa ta oingua total diferentiak dittuk.. "Foot-ball" inglesez bezala idazten zen hasieran egunkarietan, eta hortik foballa. Gaur egun, fubola.. Ik. réfere.
forjáu. (c). izena. Burdina edota altzairuzko pieza bati, sutegian ondo berotu ondoren, mailuarekin nahi den forma eman.   Forjar.. Onddio emen eongo ra piezan bat, forjeten notsena, gastauta eongo ra; kazua fundidue, da tak! tak! golpeka golpeka kazue forjetan notsan, Bix. .
fraille-berbeta, fraille berbetia. (c). Hitz jario handia, baina ezer gutxi esaten duena.. Gaztetxekuok udaletxera juan gaittuk zerbaitt konpontzera, baiña fraille-berbetia besterik etxuau entzun. (TSE Berb). .
fraille-kátillu, fraille-kátillua. (d). izena. (Eibar.) Katillu haundia.. Fraille-katilluan kafia ta esnia zopekin, aren barau austia. (Etxba Eib).. Sin. jesús-kátillu.
Fraixkomilíen. (d). izen propioa. Mutil-koxkorrei esan ohi zieten gurasoek, osabek, erdi brometan.. Gaur be ein ddau okerren bat gure Fraixkomilienek. . Etim.: Fra(ntz)isko+Millan. (?).. Ik. Txóonpio.
fraka arratedun. (-). Ik. seboliñ.
fraka. (-). Ik. práka.
frakanasai, frakanasaixe. (-). adjektiboa. (Leintz.) Calzonazos. .
frankíxa, frankixía. (d). izena. Ugaritasuna.   Franquía.. Gosia guk ezkiñuan pasau, gosia esateko; frankixaik pe ez, baiña gosia esateko ez. Ben.. Ia galdua. .
fránko. (-). 1. franko, . (c). zenbatzailea. Asko, ugari.   Mucho, abundante.. Orrek pe gizurra franko esaten dau./ Eurixa franko ein ddau gaur gabian. . Normalean mugatu singularrean doa aurreko izena, baina mugagabean ere entzun daiteke: gizur franko; euri franko. .. 2. fránko, fránkua. (c). adjektiboa. Franco, -a, honrado, -a, generoso, -a.. Zuen aittajuna gizon franko askua zuan./ Gure gizona oso frankua zan. Makiña bat afari ein neban nik. Ben. .. 3. fránko, fránkua. (c). adjektiboa. Zuraz, adibidez, jarduterakoan, lantzeko ona, ezustean apurtzen ez dena.. Baiña erdiko ori pitzakorraua da, ta bestia frankuaua. Sebas. ..