Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

tórnillo. (-). 1. tórnillo, tórnillua. (a). izena. DRÓNILLO. Tornillo.. Garai baten zenbaitek DR. Ik. tokámentu. . tornilladie emon, . (c). esapidea. (Leintz.) Lehenago egiten zena: umeei burutik heldu, hatz koskorrekin sakatu eta bueltak eragin.... 2. tórnillo, tórnillua. (c). izena. Sarjento txikia; bi pieza edo gehiago elkarren kontra estutzeko erabiltzen den tresna.   Sargento pequeño.. Orrek sarjentuak, da bestiak tornilluak. Martin. Sarjentoa baino txikiagoa da, baina funtzio bera daukate.. Ik. sárjento..
1. tornu, -o, tornúa. (c). izena. Gauzei forma emateko den lantegietako makina.   Torno; máquina industrial.. Tornuan eitten dau lan.. Ik. dórnu.
tórnu, -o. (-). 1. tornu, -o, tornúa. (c). izena. Gauzei forma emateko den lantegietako makina.   Torno; máquina industrial.. Tornuan eitten dau lan.. Ik. dórnu.. 2. tornu, -o, tornúa. (c). izena. Landu beharreko gauzak inmobilizatzeko tresna.   Torno.. Tornuan estutu ta limiakin zorroztu dot. Arotzak, errementariak, mekanikoak, etab. erabilia.. Sin. tornuzill.. 3. tornu, -o, tornúa. (-). izena. Hilarik "garrote vil" delakoaren zentzuan darabil Angiolilloren urkamendiaz aritzerakoan.. Ordenia emun otxanian borreruak, tornuan uela ipiñi lepotik, tornuai emun buelta, zela itto-ben. (AA BergEus).. 4. tornu, -o, . (-). . Ik. dornu..
2. tórnillo, tórnillua. (c). izena. Sarjento txikia; bi pieza edo gehiago elkarren kontra estutzeko erabiltzen den tresna.   Sargento pequeño.. Orrek sarjentuak, da bestiak tornilluak. Martin. Sarjentoa baino txikiagoa da, baina funtzio bera daukate.. Ik. sárjento.
tornuzill, tornuzilla. (d). izena. Torno.. Ik. dornu.
torníau. (c). du aditza. Tornear, cilindrar.. Berandutu ein jat, pieza bat torniau biarra euki dot eta.. Sin. biribildu (Eib.)..
tornilladie emon. (c). esapidea. (Leintz.) Lehenago egiten zena: umeei burutik heldu, hatz koskorrekin sakatu eta bueltak eragin..
tórpe, tórpia. (a). adjektiboa. Torpe.. Ik. trópe. astua atzeruzka baiño torpiaua izen, . (-). esapidea. Oso baldarra izan...
1. tórnillo, tórnillua. (a). izena. DRÓNILLO. Tornillo.. Garai baten zenbaitek DR. Ik. tokámentu. tornilladie emon, . (c). esapidea. (Leintz.) Lehenago egiten zena: umeei burutik heldu, hatz koskorrekin sakatu eta bueltak eragin...
astua atzeruzka baiño torpiaua izen. (-). esapidea. Oso baldarra izan..
torrada, torradia. (a). izena. Esnetan eta abar bustitako ogiz egiten den Aratuste goxokia.   Torrezno de pan.. Karnabalak etortzeko desiatzen egote naiz torradak jateko.. Askok izen hau ematen dio orez eginikoari, "pella-ri ere. Azen.: torráda, -ía ere bai.. Ik. pélla.
tórre. (-). 1. torre, torría. (b). izena. Torre.. Pisako torria baiño okerraua da./ Elizako torrera igo giñuan. .. 2. torre, torría. (d). izena. Casa torre.. Leengo etxejaunen —etxejauna esate jakuen—, da etxejaunen etxiak, torriak, armaarrixakin da. Don./ Len esan doun torre ori, etxejaunak, maiorazko etxiak, torriak... Don.. Gutxi erabilia etxe-izenez kanpo. Lehen torretxeak izandako baserri-izen batzuk badira: Arregi-torre, Irala-torre, Torrekua... ..
1. torre, torría. (b). izena. Torre.. Pisako torria baiño okerraua da./ Elizako torrera igo giñuan. .
topiñ. (-). (Antzuola.) TUPIÑ (ANTZ.). 1. topiñ, topíña. (c). izena. Beheko suan jarri ohi zen metalezko ontzi ipurdi-zabala.   Marmita de hogar.. Topiña. Anka barekua. Babalapikua gertatzeko be bai... astiros gauzia eitteko zan ori. Astirosao eitten dok or gauzia. Don. .. 2. topiñ, topíña. (c). izena. Bi eskulekudun lurrezko ontzi ipurdi-zabala, txorixoak oliotan gordetzeko eta balio duena.. Oni, motz oni, asta biko topiña. Onen formia, ipurdia zabala zebalako biribillian. Don.. Ik. lurrézko pítxar..
tórtolos, tórtolosa. (c). izena. Taba.. Ardi-azurrak die tortolosak.. Sin. sakapon. tórtoloska ibilli, . (c). aditza. TÓRTOLOSKA JOKATU. Jugar a tabas.. Neguan tortoloska ta txikilleronka, da sokasaltoka. Klem. ..
tórtoloska ibilli. (c). aditza. TÓRTOLOSKA JOKATU. Jugar a tabas.. Neguan tortoloska ta txikilleronka, da sokasaltoka. Klem. .
totxo, totxua. (b). izena. Lingote de hierro.. Axkorak itten daue Patrizio Etxeberriak, totxuei zulua ataraten dotsa da gero orreik zuluekin martilluan tiratu ta preparau ta itteittu. Bix.. Sin. trosko.
trába, trabía. (a). du izena. Estorbo, traba.. Kendu ari trabatik./ Trabia daukat eztarrixan.. TRÁBA EI. trabán egon, . (a). aditza. Estar estorbando.. Zure kotxia traban dago. ..
trabán egon. (a). aditza. Estar estorbando.. Zure kotxia traban dago. .
trabáu. (b). da aditza. Trabarse, tropezarse.. Arantza baten trabau ta muturrez aurrera.. Hizketarakoan ere bai: Trabau eitten da berbetan. . Ik. arbi-atala trabau.
tótxikitxi. (d). interjekzioa. Voz con la que se llama a la oveja para que se acerque.. Totx, ganauen antzera. Totxikitxi. Bai, ganauei ´toz´ bakarrik esate jakuen eta ardixei . Aho-sabaiko hots busti gutxi artikulatu bat da "txikitxi" hori, transkribatzen zaila.. Ik. toz.
trábes. (-). 1. trabes, trabésa. (c). izena. Bola-jokoan, pelotan, etab. egiten den apostua beste batzuen jokoari buruz.   Apuesta en los bolos y otros deportes rurales, con un contrincante acerca del juego de unos terceros.. Orri asko gustatze jako trabesa./ Patxik milla duro irabazi jostan trabesian.. Frontoian korredoreen bidez egiten dena ez da trabesa; ostera aldamenekoari dirua jokatzen badiozu bataren edo bestearen alde, orduan bai. . . trabesían, . (c). adberbioa. Trabesak eginez, aipaturiko joko sistiman.. Trabesian jokatukostat: bi baietz Patxik.... 2. trabes, . (-). . Ik. trábesetara..
toz. (c). interjekzioa. TOITX, TOTX. Abereei, behiei batik bat, etor daitezen esaten zaiena.   Voz con la que se llama al ganado para que se acerque.. Toz, toz, ala, goazen, toz, etxera.... Etim.: "hatoz", ziurrenik. Ardiei totx! edo totxikitxi! esaten zaie..
1. trabes, trabésa. (c). izena. Bola-jokoan, pelotan, etab. egiten den apostua beste batzuen jokoari buruz.   Apuesta en los bolos y otros deportes rurales, con un contrincante acerca del juego de unos terceros.. Orri asko gustatze jako trabesa./ Patxik milla duro irabazi jostan trabesian.. Frontoian korredoreen bidez egiten dena ez da trabesa; ostera aldamenekoari dirua jokatzen badiozu bataren edo bestearen alde, orduan bai. . trabesían, . (c). adberbioa. Trabesak eginez, aipaturiko joko sistiman.. Trabesian jokatukostat: bi baietz Patxik.. Ik. ezarríxan, kontrafabóre jokatu..