esapidea
- erdiesán bat eiñ. (c). esapidea. Zerbait erdizka esan, zehaztasunik gabe.. Aittajuna ferixara joan da, atsaldian souan ze ein bia dan erdiesan bat eindda./ Erdiesan bat ein ddau baiña etxat entendidu. .
- erdíra jo. (c). esapidea. Batenaz beste egin. Promediar.. Urtian, erdira jota, irurogei bat anega gari artuko giñuzen. . Ik. góittik jo, beetik jo.
- erdixa kanpora eta beste erdixa barrura. (-). esapidea. "Zerbait lurrera jausiz gero esaten da.. Erdixa kanpora eta beste erdixa barrura jun don!" (Lar Antz)..
- eréjixak eiñ. (d). esapidea. Hacer herejías. Se dice cuando alguien realiza acciones admirables por su riesgo, arte o comicidad, como torear bién, hacer acrobacias con una bicicleta, efectuar jugadas imaginativas en el juego de la pelota, etc.. Atzo Retegik jokatu juan partidua; erejixak ein jittuan, erejixak./ Zirkoko trapezista arek erejixak ein jittuan alanbre gaiñian. .
- eretxita egon. (-). esapidea. Oso nekatuta egon..
- eria artu. (c). esapidea. Coger el tino.. Lanai eria artu arte gaizki ibili nitzan./ Neskiorri etxian eria artu ezindda ei dabitz. .
- eria baiño zaillago. (c). esapidea. (Oñati.) Hedea baino zailagoa. "Más duro, curtido (persona) que la correa del yugo." (Izag Oñ).
- erlojua geldi jun. (-). esapidea. "Denbora poliki joan. . Neri erlojua geldi juten jat." (Lar Antz).
- erregaldaria lakotxe burua. (d). esapidea. (Eibar.) Buru handia..
- érrekan pasáutakua. (d). esapidea. (eufemismoa.) Birjintasuna galdutakoa, larrutan egindakoa. Emakumeez.. Errekan pasautakua zala-ta, olakuak esaten zittuan. Don./ "Errekaan pasauta xaok?: esta violada?" (Izag Oñ) .
- errekáua eiñ. (c). esapidea. Bitartekaritza lana egin amodio kontuetan, zita bat jarri, adibidez.. Lotsatu eitten aizela. Egon ari trankill, neuk eingo jotsat errekaua./ Zer, "Biriarrua", neskeri errekaua eitxiak bildurtzen au ala?.
- errena ez izan. (c). esapidea. Makala ez izan.. I bizkorra izango aiz baiña ez pentsau bestiak errenak dienik. .
- 2. erreparúa ipiñi. (-). esapidea. Arreta jarri.. Erreparu geitxuao jarri bia da maixa ipintzerakuan. . Ik. erreparúa emon.
- 1. erreparúa ipiñi. (c). esapidea. Poner algun reparo.. Zer, eztabe etxia eitteko erreparuik ipiñi?.. Ik. níngunu, -o.
- errespetu aundixa euki. (c). esapidea. ERRESPETUA IZAN NORBAITTI. Infundir respeto.. Ume danak ixi-ixilik. Txirristik pez. Errespetu aundixa eukan e (aittajaunak). Ben.. ERRESPETUA IZAN NORBAITTI. Errespetu aundixa zotsen Donostiako tioi .
- errezelu txarrak eindda egon. (c). esapidea. Susmo txarrak izan.. Aspaldian bisittatzera joan ez galako errezelu txarrak eindda dago tia Maria.. Ik. júzgu txárrak éindda égon.
- errezoietan plantau. (d). esapidea. Arrazoitzeko gauza izan.. Ik. errezoi-ko adibidea. Ik. arrazóe, -i.
- erri batekuak izan. (c). esapidea. Antzerakoak izan. Tal para cual, "Dios los cría y ellos se juntan".. Bixak pe orrek erri batekuak.. Erdalgaiztoan ere entzun ohi da: "Esos todos son erribatekos". .
- errosaixua euki. (c). esapidea. Maldizioka jardun.. Arotzak zeukan errosaixua. Itxuria egurra zerenak janda zeuan. . Sin. dótriñia euki.
- errubéra aundíxa artu. (d). esapidea. Inguru zabaleko jendea bildu. Zera dio Hilarik auzolanaz ari denean:. Gabian afaixa ba berakazopiakin esnia. Eta gero gabian, ba, kuadrilla aundixa batzen zan; gurera geurera, ba, emezortzi-emeretzi, errubera aundixa artzen giñuan da.. Ik. jíra.
- erruberán eiñ. (b). du esapidea. Idiarena jo (gizonezkoak). Masturbarse.. Eskolatik etxerarakuan erakusten gontsan alkarri erruberan eitten. .
- ertza egon. (-). esapidea. (Antzuola.) ERTZA EUKI. "Dirua, ondasunak euki.. Goizper Arbuluneko lokaltxo aretan asi zan, da beittu oiñ daon ertza." (Lar Antz). .
- 2. esánaixa eiñ. (c). esapidea. Aditzera eman, garbi esan gabe. Dar a entender sin decirlo claramente.. Gurekin gustora etorriko litzaken esanaixa ein ddau./ Berak diela onenak, ero olako esanaixa ein ddau Arzallusek. .