adjektiboa
- tronpil, tronpilla. (-). adjektiboa. (Antzuola.) "Pertsona haundia, potoloa, takarra.. Sin. potril, tronpil, tronpota..
- 2. tronpoillo, tronpoillua. estepan. (-). adjektiboa. (Antzuola.) "Pertsona lodi samarra." (Lar Antz)..
- 1. trópe, trópia. (d). adjektiboa. Gauza handi samarragatik esan ohi zuen gure aitajaunak.. Arri bat ero, gauzia aundi xamarra danian: tropia, erabiltzen juan, bai; normala baiño aunditxuaua danian ero, tropia. Baitta personengaittik pe etxakixat etzeban esaten, aundi samarra ero zera zanian, tropia. Klem.. Torpe-ren metatesia. .
- trukaitz, trukaitza. (-). adjektiboa. (Antzuola.) "Pertsona torpea, eskulanetan traketsa eta takarra." (Lar Antz)..
- txakil, txakílla. (d). adjektiboa. Ganorabakoa. .
- 4. txakur, txakúrra. (c). adjektiboa. Izakera zital eta gogorreko pertsona. Déspota, persona intransigente y de mal carácter.. Guk lenengo euki giñuan maixua, txakur bat./ Urtetan egonda najak enkargau txakur baten mendian da bajakixat ze dan ori. .
- txakur-mútur, txakur-mutúrra. (c). adjektiboa. Aurpegi zital eta serioa. Baita halakoa duen pertsona. Cara de perro. También persona que la tiene.. Fijau aiz? kartero barrixak jaukak txakur-muturra./ Detenidu nindduan guardazobilla, alako txakur-mutur bat, joka asi jatan. .
- txaparróte, txaparrotía. (c). adjektiboa. Mozkotea, txikia eta zabala. Achaparrado, -a, pequeño y regordete.. Gazte txaparrote bat zan gure maixua. Pertsonez, batik bat.. Ik. mozkóte.
- 1. txapélgorri, txapélgorrixa. (c). adjektiboa. Txapel gorria daramana..
- 3. txaplata, txaplatía. (c). adjektiboa. Lotsagabe samarra. (Emakumeez; neskatilez, batik bat). Impertinente. Dícese, sobre todo, de las niñas traviesas y contestonas.. Txaplatia? Lotsagabe antzeko barritxu samarra ero. Klem./ Belarrezkiñako batekin kendukotsut kontestatzeko goguak, txaplatioi alakuoi. .
- txar, txárra. (a). adjektiboa. Malo, -a.. txarraorik ez euki, . (-). esapidea. . 2. txarraorik ez euki, . (-). esapidea. Itxura txarrik izan ez.. Aspaldian ikusteke nenguan, da eztauka txarraorik. (Lar Antz). .. 1. txarraorik ez euki, . (-). Okerrago ez egon. . Fernandok eztauka txarraorik. (Lar Antz). ... lupuá baiño txárraua. (c). esapidea. Oso txarra, gaiztoa. Pertsonez, batik bat.. Orren aittajuna be lupua baiño txarraua zuan.. Ez dakigu esapide hau lupu-ren lau adieretatik zeini dagokion... sarnia baiño txarraua izan. (-). esapidea. Oso txarra izan... txarréra artu, . (c). esapidea. Gaizki hartu.. Brometan “fraille” esan notsan, txarrera artu ta burrukarako plantau jatan. .. txarrían, . (c). adberbioa. A malas.. Ni onian ona naiz baiña txarrian oso txarra./ Etxera ekarrikou, onian ezin bada txarrian. . Sin. gogorrían. Ant. .. txarréra jo, . (-). esapidea. . 1. txarrera jo, . (b). esapidea. Eguraldia txartu.. Egualdixak txarrera joko ei dau... 2. txarrera jo, . (c). esapidea. Ir a malas (por la via judicial, etc.). Jente orrekin onian konpontzia obe dozue. Txarrera jo ezkero galtzekuak dauzkazue. ...
- 2. txarlatan, txarlatána. (b). adjektiboa. Berritsua, jarduntsua. .
- 2. txarri, txarríxa. (a). adjektiboa. Cerdo, puerco, cochino.. I neska bikin da guretako bapez; txarrixa galanta i.. Askotan ez da hain iraingarria lagun artean elkarri «txarri» deitzea. Behin baino gehiagotan entzun dugu faboreak horrela eskertzen: Portau aiz txarrixoi, datorren urtian be i etxerako.. txárri urdía!, . (d). Antzina insulto bezala erabilia.. Txarri urdia; gauza zatarra esan bia zanian: txarri urdia! Gaizki esateko. Klem. . Klementak ez daki zer esan nahi duen "urdia" hitzak. Bakarrik modu honetan entzun du...
- txátxala, txátxalia. (c). adjektiboa. TXATXAL. Txotxoloa (emakumea).. Zetan abill or, txatxalioi alakuoi./ Neska ori txatxal samarra da. .
