aditza

1. untáu. (a). aditza. Huntar.. Neri lapiko ondarra ogixakin untatzia gustatzen jat.. Ogia «untauta» jatea oso ohikoa zen lehenago. .
untáu
2. untáu. (c). aditza. Sobornar.. Ta ez al legoke modurik, besterik ezian jueza zerbaitt untau ta lurrak danak ezpadira be erdixak edo nereganatzeko? (SM Ezten). . Sin. busti.
untáu
2. urak ekarri. (c). aditza. URAK IPINI, JARRI. Ur-korrenta etxean sartu.. Gerra-aurretxuan ekarri zittuen urak gurera..
urak ekarri
úrak ipiñi. (c). aditza. ÚRAK JARRI, EKARRI. Ur korrontea jarri etxean. . Oin ddala gutxi jarrittue urak. .
úrak ipiñi
urazal, urazala. (d). aditza. Agua poco profunda. NON kasuan ia beti: . URAZALIAN. A flor de agua, a poca profundidad. Urazalian zebitzen anborraiñak eskupetiakin arrapatzen zittuan.. Ik. ur ázal.
urazal
urdin-illundu. (-). aditza. (Eibar.) Pavonar. .
urdin-illundu
1. urdinddu. (d). aditza. "Ilea zuritu; ez dago zuri-zuria egon beharrik hori esateko, nahikoa da ile zuri batzuk izatea." (Lar Antz).. Etzara etorriko Jesukriston bizarra urdinddu arte, . (-). esaera. (Oñati.) "Etzara etorriko Jesukriston bizarra urdinddu arte: no vendrá usted nunca."(Izag Oñ)...
urdinddu
2. urdinddu. (d). da aditza. Volverse azul.. Sutaittik etara eta tenplatzeko uretan sartzerakuan urdinddu eitten da. Eus.. Ik. urdíñ.
urdinddu
urkátu. (b). da-du aditza. Ahorcar(se).. Teillatuko abetik urkatu zeban bere burua (edo urkatu zan)./ Turkian oinddio jente asko urkatzen dabe.. Ik. bere burúa bóta.
urkátu
urkúldu. (c). du aditza. (Ubera.) Aletu. Desgranar.. Artua eskuz urkultzen zan, artakaskaxkara bat eskuan artu ta txarra-txarra.. Sin. irakúrri, alétu, garandu.
urkúldu
1. urratu. (b). da-du aditza. Rasgar(se), arañar(se).. Etxatsu ez zuri eskuak urratuko./ Erropa guztiak urratuta etorri die umiak basotik. .
urratu
urrerátu. (a). da-du aditza. Hurbildu. Acercar(se).. Ze pasatzen zan ikustera urreratu giñan da inspeziñora eruan giñuzten. .
urrerátu
urretu. (-). aditza. (Eibar.) URRE-GORRITTU. Dorar. .
urretu
urrínddu. (b). da-du aditza. Urrundu. Alejar(se).. Errittik urrintziak mesede eingotsu. .
urrínddu
urríttu. (c). da aditza. Gutxitu. Hacerse escaso, disminuir.. Aspaldixan asko urrittu da jentia tabernetan.. Ant. ugaríttu. Ik. gutxíttu, murríztu.
urríttu
4. urten. (d). da-du aditza. Euki ohi den zerbaiten faltan izan: arropa, tresna, etab. Carecer de algo que se ha tenido usualmente: prendas de vestir, herramientas, etc.. Ziero urtenda nago ontzittik; ero erreminttatik ero erreminttetatik. Klem./ ZAspaldixan alkondaratatik ziero urtenda nago./ Segatik urtenda gare. . ZERTATIK urtenda egon, ia beti..
urten
1. urten. (a). aditza. ERTEN. Irten. Salir. . Berandu urten dot etxetik./ Ze ordutan urtetzen da autobusa./ Kanpoko atia itxi bai, eta desezauna bada eo, bestaldeko atetik erten. Aniz./ Ortaikua il bia zanian, jo suertia; suertian ertetze ebanak, bueno, zuk auraxe il biozu, auraxe il biar. Hil./ Salbetik ertendakuan egoten zan pasakallia kale danetati. Sot. (AA BergEus, 334. o.). . NOR-NORK bezala darabil ia beti adineko jendeak. Baina NOR bezala ere entzuten da, gazteen artean batik bat. Gauza bera gertatzen da IGOrekin..
urten
2. urten. (a). da-du aditza. NORK. Tocar en suerte en un juego de azar.. Loterixiak urten dost./ Ze numerok urten dau?. Hemen ere NORKdunak darabiltzate adinekoek nagusiki, baina gazteagoek ez hainbeste. .
urten
3. urten. (c). dio aditza. Dislocarse un miembro.. Eskuturrak urten dotsa. . Edo besoak, behatzak... Baita, eskuturra etara dau.. Ik. etara.
urten
2. urtu. (c). da-du aditza. Fundir.. Txatarra urtuta eitten dabe saldia Altos Hornosen. .
urtu
3. urtu. (d). da-du aditza. Erretako kararria hauts bihurtu, desegin.. Lelenguan bai, baiña eonian urtzen da. Bai, bai, urtzen da, edo bestela ur pixkat bota. Felix. .
urtu
1. urtu. (a). da-du aditza. Derretir(se).. Izotza urtu zanian potzua ein zan.. Ik. négarrez úrtu.
urtu
3. usaiñ eiñ. (b). dio aditza. Usnatu, usaina hartzen jardun.. Usaiñ eixozu okela oni, ikusikozu./ Txakurrak lenengo usaiñ eiñ ddotsa kotxiai da gero txixa. .
usaiñ eiñ
usáiña artu. (b). du aditza. Oler algo.. Txakurrak usaiña artu dau ta ezta urriñ basurdia./ Usain txarra artzen dotsat asunto oni. .
usáiña artu
usáiña egin. (b). zaio aditza. Jaki bati usain txarra sortu.. Aragixai usaiña ein jako ta bota txakurrai. . Sin. usainddu.
usáiña egin

Subscribe to Bergarako euskara