Skip to main content

Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

2. arotzerixa, arotzerixía. (b). izena. Arotz-lana. Gremioaz, batik bat.   El trabajo de carpintería.. Obretan, arotzerixía eiñ aurretik ieltserixia ein bia da.. Azentua leku diferentetan bi adieretan..
arráixuak ezpaittuan!. (c). interjekzioa. ARRÁIXUAK EZPAITTUAN. Arranopola! Esaldiak indartzeko, hauen ostean gehienetan.. Oinddiokan entzun bia jostak ederrak, arraixuak ezpaittuan./ Ez aiz bela etorri, arraixuak ezpaittuan. .
1. arráixo, arráixua. (b). adjektiboa. ARRÁIÑO. Demonioa.   Condenado, puñetero. (Aunque menos despectivo y más cariñoso).. Noiz etorriko ete dok gure mutiko arraixua./ Nun ete dabill txakur arraixo ori?.
arráixo. (b). interjekzioa. Gauza bera, baina galdegilearen ondoren.. Nun arraixo laga jittuat pa giltzak./ Zela arraixo nai dok flakatu ainbeste janda. .
arramatada, arramatadia. (-). "Ofensiva, ataque.. Gure txakurrak txakur haundi bat ikusittakuan lehelengo arramatadia ein, eta gero arek frente emoten baetsan, ezkutau." (SB Eibetno). .
arpáuso, arpáusuak. (d). izena. ARPOSU (EIB.), ALPASO. Erreka oinez zeharkatzeko jarritako harriak.   "Piedras colocadas para cruzar el rio a pie.. Ardantzan arpozuak ziran Bilbo-zarrera juateko. Baitta Amañako itturri onduan be..
arpan, arpána. (d). izena. ARPON. Enborra luzetara ebakitzeko eta oholak egiteko erabiltzen zen antzinako zerra.. Lelengua: azuelia, aixkoria eta arpana. Bi ibiltzen zian, bat goittik, trongua ipintze zeben erdixan eta bat beetikan tiraka da bestia gora, eta ebate zeben. Lelengo zerrak aretxek zian, arpanak zian. Olak eitteko, bai. Aixkorian-da, azuelian-da urrengo arpana zan. Egurra ebateko, arixan eruateko. Juantxo. .
arráma, arramía. (a). izena. Zuhaitz adarra.   Rama. . Arrama orrek egundoko keixa pillia dauka.. Lodiei adar eta meheei arrama deitu izan zaie, baina bereizketa gabe ere bai.. Sin. adar. Ik. mádal.
aroltasun. aditza. (Eibar.)
1. gogo, gogúa. (a). izena. Gana, apetito, deseo.. Zinera joateko gogua daukat./ Operia ikusteko gogoz geratu nitzan. . Nun gogua an zangua, . (-). esaera. "Nahi dena egiten denean esaten da.".. gógoz, . (-). . 1. gógoz, . (b). adberbioa. Borondatez.. Uste dot bere gogoz etorriko zala./ Nere gogoz aurten ez giñake bakaziñotara joango./ Eziozu umiai gogoz kontra —edo goguaz kontra— jan eraiñ. .. 2. gogoz, . (b). Gogotsu.. Gogoz asi dau kursua.... góguak eindda egon, . (c). esapidea. Gogo handia izan.. Nepalera joateko goguak eindda nago (edo goguak nago)... gogúaz kóntra, . (b). esapidea. GOGÓZ KONTRA. En contra de la voluntad.. Goguaz kontra jan neban afarixa./ Aman gogoz kontra joan zan estudixatzera. .. gogúak emon, . (c). esapidea. Gogo edo gutizia bat betetzeko gogoa etorri.. Goguak emoten zotsanian tabernara joaten zan lanak lagata./ Dantzara joateko goguak emoten dost. ..
Gizurra esan neban Getaríxan, da ni baiño len zan atarixan. (c). esaera. Gezurra erraz zabaltzen dela..
gatzóntzi, gatzontzíxa. (b). izena. Salero.. Zer, gatzontzixa jausi jatzu lapikora, ala?. Hau esan ohi zaio sukaldariari jana oso gazia dagoenean. .
gaztélegoe, gaztélegoia. (d). izena. (Oñati.) Hego-haize mota. "Es el que viene de hacia Vitoria y es muy templado.  " (Izag Oñ). .
2. gaiztokerixa, gaiztokerixía. (b). izena. GAIZTAKERIXA. Maldad. .
3. garránga, garrangía. (-). izena. Burdinazko barra?.
1. erreparúa ipiñi. (c). esapidea. Poner algun reparo.. Zer, eztabe etxia eitteko erreparuik ipiñi?.. Ik. níngunu, -o.
erlojua geldi jun. (-). esapidea. "Denbora poliki joan. . Neri erlojua geldi juten jat." (Lar Antz).
errétorta, errétortia. (d). izena. (Oñati.) "La tela muy fina y buena que se traía de fuera. Erretortazko izaraak: las sábanas muy finas de tela de fábrica." (Izag Oñ)..
3. epeldu. (-). Ik. epel-epel eiñ.
górrixak ikusi. (b). esapidea. GÓRRIXAK PASAU. Pasarlas moradas.. Gose denporan gorrixak ikusi giñuzen./ Emakumia gorrixak pasautakua da. Ez mediku bat etxian, familixia izen. Sin. beltzak ikusi.. Ik. misérixa.
gustáu. (a). aditza. Gustar, agradar.. gustáuta egon, . (-). esapidea. GUSTÁUTA EGON. Estar gustado de.. Nik uste dot neska ori zurekin gustauta dagola./ Kotxe orrekin gustauta nago ta azkenian erosi eingot. . Zerbaitekin edo norbaitekin gustauta egon...
góixak béia jo. (c). esapidea. Caerse el mundo.. Etxatak bape inporta goixak beia joten badau be. .
1. goiz. (a). adberbioa. GOX (LEIN.). Temprano.. Goiz jaiki da.. Ant. berándu. góizago, . (-). GOIZAO. . 2. goizago, . (b). adberbioa. . Gaur baiño goizago etorri zaitte... 1. goizago, . (d). adberbioa. Oso goiz, goizegi.. Uste juat oinddio goizao dala patatia sartzeko. ... goiz-goiz, . (a). adberbioa. Oso goiz.. Goiz-goiz jaiki biou biar. .. goizían góiz, . (b). adberbioa. Oso goiz.   A primera hora de la mañana.. Biar goizian goiz ebaikot bedarra. .. goizetik gabera, . (-). esapidea. "Bat-batean, azkar.. Goizetik gabera aberastu zan. . Ordena gazteleraren kontrakoa da: de la noche a la mañana." (AAG Eibes)... góizegi, . (a). adberbioa. Demasiado temprano. .. góizagoko, góizagokua. (c). izenlaguna. Normala baino lehenago etorri ohi den fruitua.. Leka onek goizagokua izan bia dau oingoz loria eukitzeko./ Gari-pikua ero, goizagoko pikua dauke etxe aurrian. ..
étzinddako bárriak. (d). esapidea. Barre izugarriak, lurrean etzateko modukoak edo.. Neri berba eraitten (erderaz), da nik dana aldrebes. Baiña belaxe ikesi neban e. Arek etzinddako barriak eitte zittuen, etziñ bai... Aniz. .