atzizkia
- 3. -aldi, -aldíxa. (a). atzizkia. Denborazko atzizkia.. Ik. negarráldi, larriáldi, emonáldi, diruáldi, akordauáldi.
- 7. -bete. (-). atzizkia. Bat. Hitzaren azken osagai gisa honelakoetan: ordubete, astebete, illabete, urtebete, arrabete, ilbete... .
- 2. -dun. (b). atzizkia. Sufijo que indica repartidor de.. Ardauduna ezta etorri./ Esneduna goizeko zazpiretan zeuan atian. . Zenbaitetan, arrainddunen esate baterako, dendari edo saltzaile ere bai.. Ik. esnédun, ardáudun, arráinddun.
- -esa, -esia. (c). atzizkia. Halakoren emaztea izendatzeko erabili ohi den atzizkia. "Monzonesía": Monzonen emaztea. Normalean apeliduaren, karguaren edo gaitzizenaren ondoren; jende handi edo ezagun samar zenbaiti ezarria, batzuetan ez ironia apur bat gabe. Monzonesía, Payrosesía, Alkatesia, Baskesía.... Entzuna eukiko eban Maria Baskesia. Aniz./ Monzonesia oinddio or ikusten jonat bolantian aidoso asko. .
- -giñ. (-). atzizkia. -KIÑ. Ogibidea adierazten duen atzizkia zenbait langintza zaharretan: argiñ, teillegiñ, ikazkiñ... .
- -gíñan. (-). atzizkia. Zerbait egiten ari dela adierazten duen atzizkia: txalgíñan, umegíñan, ogigíñan, ikazgiñan, txixa(g)iñan, kaka(g)iñan, teillagiñan.... Julien kakagiñan dago./ Goimendixan ikazgiñak eta bajanaz da ikasiñ egurgiñan. Fran.. Baita -GI.
- -iñéro, -iñerúa. (a). atzizkia. Ik. txixaiñéro, kakaiñéro.
- -keta, -ketia. (-). atzizkia. Atzizki ezaguna; ondorengo esanahian da bitxi samarra:.. An etzan zelaiketaik: beeko zelaixa; zelairik Idetondokua bakarrik. Mertz./ Emengo moduko jaiketaik ez pentsau topauko dozunik ortik ziar.. Izenaren atzetik jarririk, abstrazio ikutu bat eransten dio goikoak bezalakoetan. Adinekoek bakarrik erabilia.. Ik. lánketa.
- -kingo, -kingúa. (d). atzizkia. -kikoa. Zerbaitekikoa. Tratua, harremana, batez ere. Nik arekinguak aspaldi ein nittuan./ Guk odolostiakinguak aitta geixotu zanian akabau giñuzen.. Amak dio lehen oso erabilia zela. Egin edo akabau aditzekin esan ohi da gehienbat, baina bestela ere bai; egurrakingua esan digu egurrez egindakoa zentzuan Egotxeagako Joantxok..
- 1. -pe. (a). atzizkia. Sufijo que denota lo que esta debajo de algo: pikupe, ankape, teillatupe....
- -t(z)eke. (a). atzizkia. -T(Z)EKA (UB.-ANG.).. Gabe; aditz erroari erantsia. Sin, tras infinitivo verbal.. Oinddio afaltzeke nago./ Pelikulia ikusteke geratu naiz.. -TEKE hartzen dute -n eta -si, -xi, -zi bukatutako aditzek. -TZEKE besteek. JO da salbuespena, joteke esaten baita. (Dena dela adin handikoetan ez da hau guztia beti betetzen, -TEN bukaera askoz ere sarriago baitarabilte). Deklinatu ere egiten da. Usain bat edarraua ta kolore bat edarraua... ikustekiak ezin sinistu. Hil. TzEKEIK. Adinekoek inoiz -IK gehitzen diote. Emen jartzen baza ordubete bat laster joango jatzu denporia, igerri be eittekeik. Eli./ Kartzelara eruatekeik etorri giñanian... Eli..
- 2. -zaiñ. (b). atzizkia. Zaintzen. Hitz konposatuaren bigarren osagai gisa.. Ganauzaiñ dago Mila./ Agostuan neu gelditzen naiz erri zaiñ./ Badauka naikua lan etxe zaiñ. .
- 3. -záiñ, -záiña. (c). atzizkia. Zaintzailea. Hitz konposatuaren bigarren osagai gisa.. Umezaiña joan ei jakue./ Tomas izete zan gurian etxezaiña. .
- 2. -zale, -zalía. (-). atzizkia. Zaletasuna duena.. Neskazale demasa da./ Beti izan da ardauzalia. .
- 3. -zarra. (c). atzizkia. -tzarrra, handia, itzela.. Egundoko subazarrak urten zeban arripetik./ Sekulako kamioizarra jo giñuan. . Izenari eransten zaion atzizkia..
