haur hizkera
- apápa. (a). adberbioa. (haur hizkera.) Haur-hizkeran, etxetik kanpora. En el lenguaje infantil, fuera de casa.. Hodeitxok apapa joatia nai dau, ta jantzi zuk pe botak./ Ama apapa dago..
- ápatxi eiñ. (b). du aditza. (haur hizkera.) APATX EIÑ. Eseri. Haur-hizkeran, batik bat. Sentarse.. Apatxi eiñ nere altzuan, otsuan ipuiña kontaukotsut eta. .
- arre-arre ibili. (-). esapidea. (haur hizkera.) Asto edo zaldi gainean ibili. .
- au-au. (-). (haur hizkera.) Txakurra, haur hizkeran.. Guazen amendik, au-au dator eta. (AAG Eibes) .
- 2. áupa. (b). (haur hizkera.) Haur hizkeran, lurretik jaiki edo besotan hartu. En lenguaje infantil, levantarse o coger en brazos.. Ale ume, aupa lurretik./ Amatxo, artukostazu aupa? . Aupa artu, besotan hartu, alegia. Kalean «aupas artu» entzuten da asko. Erdaraz: «Llévame, cógeme a aupas»..
- 3. bápo!. (a). interjekzioa. (haur hizkera.) Oso ondo. Haurrei esan ohi zaie zerbait ondo egin dutenean (jan, puzzlea...). Muy bien. Expresión con la que se aplaude a los niños alguna acción.. Bapo! Lenteja guztiak jaittuzu. . Baita zerbait amaitu dela esateko: Oiñ pelotia bapo. Oera joateko ordua da..
- bat martin parrat, bi martin ipurdi, iru kolkua bete diru, lau sardiña bakaillau, bost kaketan plost. (d). esaera. (haur hizkera.) Haurren berba-jolasa.. . sei, . (a). zenbatzailea. Seis. . . seitterdietan egon, . (-). esapidea. (lagunartekoa.) Zakila ez tentetu.. Hau dok jiria: gaba osua neska batekin ibili eta erlojua beti seittardietan. (TSE Berb). ...
- Bat, bi, iru eta lau, sardiña bakalau. (b). esaera. (haur hizkera.) Haur esaera..
- begitxúan ibili. (d). (haur hizkera.) Begi itxuan ibili (jolasa). Jugar a la gallinita ciega. Zer, begitxuan ibiliko ga laurok?. Itxu-itxuka da erabiliagoa, nahiz eta gaurko umeek "'a la gallinita ciega' ibili" esaten duten.. Sin. itxú-ítxuka.
- Bot xentimoko pupua eta amar duroko trapua. (b). esaera. botanika (haur hizkera.) Min txikiari benda edo sendagai handia jartzen zaionean esana..
- 2. káka. (a). izena. (haur hizkera.) Gauza zikina, zikinkeria. Cosa sucia (inf.).. Lierni!, kaka!, bota ori!/ Umiak kaka guztiak eskutan artzeittue. .
- kiki egin. (-). aditza. (haur hizkera.) (Eibar.) Ezkutatze jokuan ibili (ume txikixekin). . Anetxo, kiki, kiki, nun dago?. komentario 1
- kon, kon-kon. (-). (haur hizkera.) (Eibar.) "Roto. Hondatuta.. Jokin, hau kon-kon!, kon dago, apurtuta." (SB Eibetno) .
- lólo. (a). (haur hizkera.) Lo.. Laster lolo./ Lolo dago umetxua./ Oiñ lolo ein biou./ Zelako lolotxo edarrak eiñ dittuzun.. Zenbait gurasok beren erdi-euskeran zera esan ohi du: Oiñ a lolo(s) joan biozu. .
- maittía-maittía eiñ. (c). esapidea. (haur hizkera.) Eskuaz igurtzi, norbaiti goxo-goxo eskua pasatu. En lenguaje infantil, frotar delicadamente a alguien; sobre todo en el lugar donde tiene daño.. Zure anaiak belaunian pupu artu dau ta maittia-maitia eiozu./ Etorri ona polittoi, maitia-maittia eingotsut eta. .
- mama. (-). izena. (haur hizkera.) Ura, haur hizkeran. .
- mamelo. (-). izena. (haur hizkera.) Karameloa, haur hizkeran. .
- 2. miau. (-). izena. (haur hizkera.) Katua, haur hizkeran..
- ñan-ñan eiñ. (a). du aditza. (haur hizkera.) NÁNA EIÑ, NANAN EIÑ (EIB.). Jan. Comer.. Ale, ñan-ñan eiñ da lolo eittera. .