izenordaina
- ni. (a). izenordaina. Yo.. nere, neretako, nerekin... . Bergaran, NI eta NIK kenduta, besteak NE-z hasten dira: NERE, NERETAKO, NEREKIN....
- nórbaitt. (b). izenordaina. Bateon bat. Alguien.. Norbaittek badaki ze pelikula botatzen daben?. Azen.: norbáitt ere bai.. Ik. nor ero nor, baten bat, iñor. norbaitt izan, . (c). esapidea. Norbait inportantea edo errespetuzkoa, izan.. Poliziak saludua ein ddotsa ta ori be izango da norbaitt./ Biar ero etzi norbaitt izan nai dabenak estudixau ein bia dau. ..
- norbéra. (b). izenordaina. NOBERA, NORPERA. Cada uno, uno mismo.. Norberak ikusi bia dau bere buruakin ze eiñ./ Bestiak gaixki darenian nobera be ezta gustora egoten./ Dana norperak bakarrik ein biar. Enr./ Markak belarrixan bai, ori noberan errebaiñukua bada. Luis. Hiruretatik Bergaran NOBERA izango da agian esanena.. norberána eiñ, . (c). esapidea. Norberarena egin. Hacer lo que le interesa a uno, egoístamente.. Askoi, norberana eiñ ezkero bestienak pito bat ardura dotsa. .. norberán kóntura, . (b). A cuenta propia. . Gaur egunian iñor eztoia noberan kontura taillerra ipintzera./ Autobusa ta hotela ajentziak ipintzen dau ta beste guztia norberan kontura.. norberan ez egon, . (c). esapidea. Norberarengan, norberaren esku ez egon.. Trankill egoteko esaten doste, baiña ori eztago norberan eta... norberan burua erakutsi, . (c). esapidea. Nork bere burua nabarmendu. ..
- nórnai. (d). izenordaina. Cualquiera.. Ez pentsau ori nornai danik.. Gutxi erabilia. Edozeiñ da arrunta. .
- 1. ori. (a). izenordaina. Hori. Ese, esa, eso. . ori be badou!, . (c). esapidea. Entzundako zerbaitek atsekabetu gaituenean esan ohi den esaldia.. Ori be badou! Zegatik eztozue leenago esan?.. ori dok eta!, . (b). interjekzioa. ORI DOK ORI!. Aurrekoa bezala erabilia, baina baita errieta egiteko edo atentzioa emateko ere.. Ori dok ori langintzia ein dozuena. Nora begira ibilli zate? .. ori, ori!, . (b). interjekzioa. Norbait animatzeko, kirolariak batik bat, egiten den oihua. Grito de ánimo.. Ori, ori, Hilario, atzera ta baztartu.. Hau oihukatzen zitzaion Hilario Azkarate pelotari famatuari. ..
- ulíxa. (d). izenordaina. ULEXA (EIB.). Urlia, halako. Tal, fulano.. Ulixak esan zebala ta olakuak. Esan zostan neri eztakitt zeiñ ulixak esan zebala baiña... Klem./ Ulixa etxetan, porrejenplo Izarrekuak, Bitxurtun baeguan ilddakua, Bitxurtun difuntua dagola ero difuntia dagola. Aniz./ Ulixak ulixai entzundakuak eta olako kontu beruak eukitzeittu. Klem./ Elgoibarko auspu-konpontzaille bati bialdu ei zetsan errekaua, juateko Eibarren ulexa lekutara, auspu bat euala konpontzeko ta. (SM Zirik)./ Esan zeban ulixa lekutan ulixa mutillakin ikusi zebala. . Ondoko hitza mugagabean. Gaur ia galdua. ALAKO erabiltzen da ordez: Alako lekutan alako mutillakin ikusi zebala.. ulíxa ta bendíxa, . (d). izenordaina. Urlia eta berendia. Fulano y mengano.. Ulixak eta bendixak kulpa guztiak, berak bapez.. Gaur egun fulano ta bengano gehiago.. Sin. aláko eta aláko..
- ulíxa ta bendíxa. (d). izenordaina. Urlia eta berendia. Fulano y mengano.. Ulixak eta bendixak kulpa guztiak, berak bapez.. Gaur egun fulano ta bengano gehiago.. Sin. aláko eta aláko.
- urko, urkua. (d). izenordaina. Lagun hurkoa. Prójimo. Pedro. .
- 9. utsa. (c). da-du izenordaina. Mal menor.. Berak esandakua ein biar izaten da, eta utsa aintzen baleki./ Tia dator egunak pasatzera, ta utsa bakarrik baletor./ Etzan ixildu be eiñ, da utsa arrazoia baleu. .
- 1. zeiñ. (a). izenordaina. Nor. Quién.. Zeiñ etorri da?. Sin. nor. zein baiño zeiñ, . (c). esapidea. Cada cual más.. Bi neskakin zebillen, zein baiño zeiñ polittaua./ Zein baiño zeiñ astuauak die bi anaiak. . ZEI..
- 2. zeiñ. (a). izenordaina. Cual, qué.. Zeiñ lekutan bizi za?. Galdera pluraletan ere bai: Zein nai dittuzu, gorrixak ala beltzak? Don. Testuinguru honetan zeintzuk ere bai. .
- zéra. (a). izenordaina. Palabra que se usa en sustitución de una que no nos viene a la memoria; tambien cuando queremos hacer una enumeración.. Erosidazu zera, zigarro pakete bat./ Zera esan dosta: oian egoteko ta pastilla onek artzeko. . zeréko zéra, . (c). esapidea. Erdi brometan, izena ebitatuz baina sujerituz, erabiltzen da.. Zereko zerak esan jostak juateko zereko zerera eta preguntatzeko zereko zerai ia nun laga zeban zereko zera./ Zereko zerian emun jotsan laztana. . Ik. zértu.. ez zera. (b). esapidea. Besteak esandako ezezko esaldiari aurka egiten hasteko esapidea.. Eztaukala dirurik? Ez zera. Nun jauzkak pa terrenuekin etaratako milloiak? .. bai zera!. (b). interjekzioa. Qué va!. Ori politta dala? Bai zera! Pentsau eingo jak. ..
- zértzuk. (b). izenordaina. ZERen plurala.. Eztakizu zertzuk esan zostan./ Etxera joan giñanian, ai ama! urrengo egunian baldauta. Zelako ostikarak eta, zertzuk artu giñuzen guk. Eneee! Cel. .
- zeuek. (a). izenordaina. ZUEKen intentsiboa.. Zeuek jakingozue zetan zabizten./ Ori zuek zeuek ikusi biozue. .
- zu. (a). izenordaina. Tú. .
- zúek. (a). izenordaina. Vosotros. .
