Skip to main content

aditza

  • 1. banatu. (b). da-du aditza. Bereizi.   Separar(se).. Orren gurasuak banatuta bizi die./ Burrukalarixak banatzera juan da berak artu zittuan kristonak.. Sin. sepárau, apártau.
  • 3. banatu. (d). du aditza. Gogor jo, tratu txarra emon.   Golpear, maltratar.. Bidera urten jotsen da danen artian jota banatuta laga juen.. Gutxi erabilia. .
  • 2. banatu. (b). du aditza. Repartir.. Karamelo onek lagunei banatzeko die. . Sin. errepartídu, partidu.
  • baráu eiñ. (b). aditza. Ayunar. .
  • bárka eskátu. (c). du aditza. Barkamena eskatu.   Pedir perdón.. Joan amandriana ta barka eskatuiozu, diabruori alakuori. . barkéske, . (c). adberbioa. Pidiendo perdón.. Damutu jako ori neri esana ta barkeske etorri jat. . Etorri, joan, egon... aditzekin. Barkaeske ere entzun daiteke...
  • barkátu. (a). du aditza. Perdonar..
  • bárre eiñ. (a). du aditza. Reírse.. Zuk barre eiñ, gero ikusikozu. .
  • bárre eráiñ. (b). dio aditza. Hacer reír.. Beti jentiai barre eraitten ibiltzen da. .
  • barrenau. (b). aditza. (Eibar.) Kanoiak zulatu eta leundu, armagintzan.   Barrenar.. Barrenatzia, misterixo askoko ofiziua. .
  • barríztau. (c). du aditza. BARRÍZTU, BERRÍZTAU, BERRÍZTU. Remozar, reformar.. Etxia barriztau dabe./ Bergako frontoia barriztatzekotan die./ Laster barriztu biakot karneta. .
  • bastótu. (b). da aditza. Eskastu, kalitate txarreko bihurtu.   Volverse ordinario, de mala calidad, grosero.. Zelai ori bastotu ein dda aspaldixan, eztou abonatzen da./ Ziero bastotuta etorri da soldauxkatik./Gaztaiña zarrei-tta be eitte jakuek kipulia, eta piñuai be bai. Flojiau, materiala ondatu, bastotu, eskaxtu ziero. Klem. . Ik. finddu.
  • basua jo. (c). aditza. Basoko edo txarako zuhaitz batzuk bota edo adar batzuek moztu suegur edo ikazgitzarako.. Orduen nola zortzi bat urtetik basua jotze zan... Mateo. .
  • bateatu. (-). aditza. (Antzuola.) Bateratu.   "Bat egin. Len zeukuzun ardaua ta oiñ ekarri dozuna bateatu izu." (Lar Antz) .
  • 1. batu. (a). da-du aditza. Reunir-se.. Jente mordua batu da frontoian. . juntia batu, . (c). Batzarra bildu.. Martiko lelengo domekan geratu giñan juntia batzekotan. ..
  • 2. batu. (a). du aditza. Recoger.. Baba batzera goiaz gero. . bere buruai fama txarra batu, . (c). esapidea. Ospe txarra bereganatu.. Arek pe, bape kulpa barik, fama edarra batu jotsak bere buruai. Klem. ..
  • 3. batu. (a). du aditza. Envolver.. Papelian batuidazu liburua. .
  • 4. batu. (c). du aditza. Esnea jetzi. Ordeñar.. Esniak batutakuan afaldukou.. Gutxi erabilia. Baserri gehienetan jatxi. . Sin. jarétxi, eratxi, jatxi.
  • 5. batu. (c). du aditza. Cerrar o entornar la puerta, los ojos, etc.. Gero etxetik urtetzen dozunian batu atia./ Gau guztian eztot begirik batu.. Sarri esaten da azken esaldi hau lorik egin ez denean. .
  • bautízau. (a). du aditza. Bataiatu.   Bautizar. .
  • bazkáldu. (a). du aditza. BEZKÁLDU. Comer al mediodía. . BEZKÁLDU esaten da Ubera eta Angiozarko zenbait familiatan. Comer al mediodía..
  • baztártu. (a). da-du aditza. Baztertu.   Arrinconar, apartar(se).. Partiduan baztartuta dauke./ Ori ori Hilario, atzera ta baztartu! .
  • bedártu. (d). aditza. (Eibar.) Meharrago bihurtu.   Estrechar.. Esixak jartziakin, zerbaitt bedartu eiñ dogu sailla. (Etxba Eib)./ Aman gonia alabiari jartzeko, pixkat bedartutzia biar izan dau barrenetik./ Zuk diñozuna da, lengo bide bedarra geixago bedartzia. .
  • 1. bedinkatu. (b). du aditza. Bedeinkatu.   Bendecir.. Autua bedinkatzera noia Arantzazura.. Baita: norbait urez busti (umorezkoa). Goikua lorak erregatzen asi zan da gu bedinkatu giñuzen. . Ik. urbédeinkatu.
  • beetik jo. (-). aditza. Calcular u ofrecer por lo bajo.. Orrek, beetik jota, eun kilo izangoittu./ Ik beetik jo, al dan gutxien eskeiñi.
  • 1. begiratu. (a). dio aditza. Mirar.. Eztost begiratu be eiñ.. NOR-NORI-NORK. . Ik. béittu.