Skip to main content

izena

  • jolasgúra, jolasguría. (c). izena. Jolaserako gogoa.. Katu onek dauka jolasguria!.
  • jórnal, jornála. (c). izena. Soldata.   Salario; antiguamente, paga de un día; ahora, de un mes.. Sasoi artan durua zuan eguneko jornala./ Jornal ona irabaziko dau orrek. . Sin. egun-sari. Ik. kíntzena. jornalían, . (c). adberbioa. Egunean hainbesteko bat irabaziz.   Al jornal.. Akordatzen aiz zela ibili giñan fabrikan jornalian?..
  • 1. jornalero, jornalerúa. (c). izena. Soldata baten truke beste baserri batean lan egiten duena, eta normalean bere etxera erretiratzen dena.   Jornalero.. Markiko Tomas jornalero ibiltzen zan. .
  • 2. jornalero, jornalerúa. (c). izena. Adineko askok langile zentzuan darabil.   Asalariado, para muchas personas mayores.. Eun jornalerotik gora dabitz fabrika orretan. .
  • 1. jornara, jornaría. (c). izena. Jornada. Burdikada, normalean, baina baita astokada, bizkarkada, etab.   Se dice de cada carga que se acarrea tanto en en el carro, como en burro, como al hombro.. Atzo iru jornara garo ekarri giñuzen./ Zelaittik jornariakin natorrela astua ipursaltoka asi jatan. .
  • 2. jornara, jornaría. (c). izena. Inoiz mozkorragatik ere entzun izan da.. Atzo jornara edarra karriau giñuan. .
  • jórra, jorría. (c). izena. Jorraketa lana.   Escardadura, trabajo de escarda.. Laster datoz arbi-jorrak./ Jorria lan gogorra da bixkarrerako.. Ik. jorráketa. jorrán, . (c). JORRAKETAN. Jorraketan.  Escardando.. Ama ta Julian jorran dabitz./ Patata-jorran pasau dou atsaldia.. Ik. titijórra, potrojórra..
  • jórrai, jórraixa. (c). izena. Jorrarako aitzur txikia.   Escardillo, azada pequeña.. Gari jorrarako kerten luziakin ibiltzen zittuan; oiñ, landarak sartzeko kerten-motza. Klem. .
  • jorráketa, jorráketia. (c). izena. Trabajo de escarda.. Laster datoz jorraketak.. Jorra eta jorraketa Sin. gisa erabiltzen dira. Dena dela, hitz konposatu gisa lehena gehiago entzuten da: patata-jorra, arto-jorra, eta soilik esaten denean, bigarrena. . jorráketan, . (c). adberbioa. Jorran.   Escardando.. Jorraketan izurrau neban gerrixa.. Sin. jorrán..
  • jorráldi, jorraldíxa. (c). izena. Jorratzen den aldi bakoitza.. Artuak bi jorraldi biaittu. . komentario 1
  • jorrátxur, jorratxúrra. (b). izena. Jorrarako aitzur txikia.. JORRATXUR TXIKIxa: Garia jorratzeko erabiltzen den aitzur txikia.. komentario 1 Sin. jórrai.
  • joskúra, joskuría. (c). izena. Costura.. Prakak joskuratik apurtu jako./ Joskuriak min emuten dost./ Oso joskura makalekuak die. .
  • jostarratz. (-). izena. Ik. jostórratz.
  • jostarri, jostarrixa. (-). izena. "Telak markatzeko erabiltzen zen harria." (Lar Antz). komentario 1
  • jósteko mákina, jósteko mákinia. (b). izena. JOSTEKO MAKIÑA. Máquina de coser.. Alfa eta Sigma josteko makinak. .
  • jostórratz, jostórratza. (b). izena. JOSTÁRRATZA. Aguja de coser.. Jostorratza sartu jat bietz puntan. . JOST. Eztau belakuan lurrian dagon jostarraza billauko, . (-). esaera. "Pertsona tentearengatik edo harroarengatik esaten da." (Lar Antz)...
  • jóstun, jostúna. (b). izena. JOSKIÑ (LEIN.). Costurera.. Jostunagana joan, da ekarri soiñekua. . Gizona denean, sastre..
  • jóstundei, jóstundeixa. (d). izena. Jostundegia.   Costurería.. Gero ta jostundei gutxiao dago. .
  • juanikóte, juanikotía. (d). izena. Juanete. Hankako gaitza. .
  • júdas lóra, júdas loría. (d). izena. botanika Lunaria annua. Flor de plata.. Lunaria annua. Flor de plata. Landatuta hazten den lora hau apaingarri polita da. Sikatuta gero, loreei gaineko azala kendu eta txanpon itxurako lore zurixkak gelditzen zaizkie. Beharbada txanpon itxura horregatik datorkio izena.. Sin. pezetak.. komentario 1
  • juegóorros, juegóorrosa(k). (-). izena. Rodamentuak.   Euskerización de "juego de bolos"; llamábase así antes a los rodamientos, a las bolitas de acero.. Pedalai juegoorrosak galdu jakozek.. Gaur egun rodamentuak entzuten da. .
  • júera, júeria. (d). izena. JUNERA, FUERA. Harunzko bidaia, "joan-era"; etorrera-ren alderantzizkoa.   Viaje de ida.. Aruzkuan ezkiñuan eiñ juera edarra./ Eta ze moduzko jueria ein ziñuen ba?. Ant. etórrera.
  • juérga, juérgia. (a). izena. Juerga. . komentario 1 juérgia gastáu, . (d). esapidea. Correr juerga. . Gero erremeixia, oi dan moduan, erremeixia, dana dantzia ta... juergia gastau bai, e. Lengo gaztia ba umore aundikua zan. Hil...
  • juéz, juéza. (a). izena. Juez. . juezéra jo, . (c). Recurrir al juez.. Urtiak demandan ibilitta gero juezera jo zeben. ..
  • 1. juízio, juíziua. (b). izena. Zentzuna.   Juicio, sentido común.. Eztakitt noiz etorri bia jatzun juiziua./ Emuten dau edadiakin juiziuan sartu dala./ Ziero juiziua galdu zeban umia il jakonian. . Sin. zéntzun.