Skip to main content

Hiztegia: bilaketaren emaitza

Errore mezua

Bilaketa azkarra Bilaketa aurreratua

ainkára, ainkaría. (a). Izena. Mordedura, mordisco. Astuan ainkaria oso peligrosua izaten da./ Ainkara bat artukotsut zure sagarretik.
aintxíñan. (a). Adberbioa. Aspaldi. · Hace mucho. Aintxiñan etzeuan oin beste auto. Ik. antigual, aspaldi, aspaldittik. . Esamoldeak: aintxiñátik. (a). Adberbioa. Aspalditik. Aintxiñatik dakit nik ori. Ik. antigual, aspaldi, aspaldittik. . aintxiñáko, aintxiñakúa. (a). Izenlaguna. Aspaldikoa. Aintxiñako kontuak kontatzen egon ga.
aintzakótzat artu. (b). du Aditza. aintzakótzat euki. Aintzat hartu, kontuan hartu, eduki. · Dar importancia a algo, prestar atención. Nik esandakua etziñuan aintzakotzat artu eta oin ikusi ze pasau dan./ Gaztetan urtero joaten giñan Urkiolara; eurixa ta kilometruak ez giñuzen aintzakotzat artzen./ Arek bere burua, beste iñor eztauka aintzakotzat.
áiñube, áiñubia. (c). AdjektiboaIzena. Eguzkiak jotzen ez duen parajea. Laiotza. · Umbría, lugar sombrío, que no entra el sol. Mendikute basarrixa benetan paraje aiñubian dago./ Etxia eitteko, aiñubia baiño euzki-begixa obe. Laiotz ere entzun izan dela dio Don.k. feedback euzkí-bégi.
górueta
górueta, góruetia. (c). Izena. góruta. Goru-lana. · El trabajo de hilado con rueca. Goruetia neguan eitte zan. Azen.: gorúeta ere bai. . Esaerak: Aita guria zeruetan, ama guria goruetan, behar ez dan orduetan.. Esaera. Gure andria goruetan, behar ez dan orduetan. (Alustiza). Goruetia olgetia eta ailketia neketia. Esaera. Goru lana samurrra zela harilketaren ondoan. Juana Esamoldeak: gorúetan. (c). Adberbioa. górutan. Hilando con rueca. Goruetan, andria goruetan, da, zea, katua tximinixatik bera sartuta. Ben./ Goruetan ba izaten zan ola, goruan batzen zan, gorua izaten zan egur bat, zea izaten zan, makiltxo bat, ola puxika mouko bat; an batzen zan kerrua, ta gero gorua ta ardatza, ardatza esaten jakon ola bueltan, biurtutzeko zea, arixoi eitten, aura izaten zan ba goruetia. Goruetia olgetia eta ailketia neketia. Juana./ Errondia ba, etorten zien mutillak ero, ingurutako zerak, eta an andrakumiak egoten zien gorutan egonda, arixa eitten egonda, ta abarketa zarka ta esate jakon. Aniz. Linu harigaia irun egiten zen; lan honi ardazketa edo goruetan egitea ere deitzen zitzaion. Emakumeen lana izaten zen. Bakoitza bere etxean baino elkarrengana bilduta nahiago izaten zuten beti ere, eta gizonezkoak ere hurbiltzen zirenez, neska-mutilek elkar ezagutzeko aukera izaten zuten; batzar hauetatik ezkontzak ere sortzen ziren. GORUETATIK ETORRI, GORUETARA JUN, GORUETAN EGIN, IBILLI, EGON, etab. Azen.: góruetan ere bai..
aitóna bédar
aitóna bédar, aitóna bedárra. (d). Izena. botanika. Agrimonia eupatoria. Agrimonia. Behetik gora, sailean, ale txikiak izaten ditu. Katarroa biguntzeko erabiltzen da gehienbat, eta hortik datorkioke izena. Zenbaitek badirudi zan bedarrari ere horrela deitzen diola. Azaldu beharrekoa da aittajauna esaten dela Bergaran, eta ez aitona.
áitta, áitta. (a). Izena. Aita. · Padre.
aitta puntáko. 1.aitta puntako, aitta puntakúa. (b). Izena. Aita ponteko. · Padrino. Nere aitta puntako, Idurixoko Xanti. 2.aitta puntáko, aitta puntakúa. (c). Izena. Babeslea. · Protector, padrino (zentzu ironikoan). Gerrara be aitta puntakuak zeuzkenak joan barik gelditzen zittuan./ Bixkor urten dau kartzelatik. Aitta puntako onak izango zittuan.
aittá sántu, aittá sántua. (a). Izena. El Papa. Norbait patxada handiz eta ezer egin gabe ikusten denean, honela egin izan zaio errieta: Mobidu ari ortik, aitta santuan moduan egon barik/i..
aittá-áma, aittá-ámak. (b). Izena. Gurasoak. · Los padres. Aitta-amak Benidorren dauzka ta tian etxian dago. content_copy guráso.
aitta-órde, aitta-ordía. (c). Izena. aittórde, aitta-ordeko, aitta-ordezko, aitta-ordiazko. Padre adoptivo. Bere aitta-ordiakin ez i da ondo konpontzen. Edozenbat aldaera ditu hitz honek.. content_copy aittatzáko, ugéz-áitta.
aittá-séme, aittá-sémiak. (b). Izena. Aita eta semea, edo aita eta semeak. · Padre e hijo, o hijos. Boluko aitta-semiak ikusittut ferixan.
aittágiñarreba, aittágiñarrebia. (d). Izena. aittáiñarreba, aitteiñarreba. Suegro. Aitteiñarreba. Eztok asko esaten e, baiña olaxe erabiltzen dok. Esan AITTÁI.