Skip to main content

Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

bótilla, bótillia. (a). izena. Botella.. bótilla bero, bótilla berua. (-). Ur beroz betetako botila. Ohea berotzeko erabili ohi zen. Ladrillo beroa, harri beroa edo poltsa beroa ere bai...
bedarróndo, bedarrondúa. (b). izena. Belar ondua, belar iharra.   Heno.. Aber noiz etortze zaten bedarrondo batzera. . Azen.: bedárrondo ere bai. Sin. bedar igar, bedar siku. (Lein.).
barritxukeríxa, barritxukerixía. (c). izena. BERRITXUKERÍXA. Charlatanería.. Barritxukerixa gutxiago ta ganora geixao!.
begi-zúlo, begi-zúluak. (b). izena. Ojeras.. Orrek dittuk begi-zuluak; ze, atzo parranda gogorra, ala?.
béinke. (b). interjekzioa. Izan ere, ene bada...   Si pues, ya lo creo.... Beinke: zer ikusi, a ikasi. (SM Ezten)./ Beinke-beinke, zeiñek pentsau bia zeban alakoik./ Beinke, baulian, oiñ armaixo utsak dare, baiña len dana baula zan da. Ben.. Etim.: "bien que". .
1. apo, apúa. (c). izena. Aketza. Txerri emeak estaltzen dituen txerri arra.   Verraco. . Apua ezta gauza okelarako.. Sin. apote.. Sin. txarrápo.
Arátuste, Arátustiak. (d). izena. ARATOSTE. Inauteriak, Karnabalak.   Carnavales.. Aintxiñan, Aratostietan kukumarro jazteko afan demasa egote zuan.. Oso zaharrek bakarrik.. Sin. karnábal.
apionian ill. (-). (Eibar.) APIONAU. Ehiztari giroko esaldia. Lurrean geldirik edo oinez, hegan hasi baino lehen, doan hegaztia hiltzeari esaten zaio. Ehiztariek ehiza mota hau ez dute aintzakotzat hartzen.. Jarritasek zazpi eper bota jittuk, baiña sei apionian. . APIONAU, APIONIAN IBILLI: oinez ibili. (AAG Eibes)..
bro-bro. (-). onomatopeia. BOR-BOR. "Hervir, cocer con relativa fuerza.. Kontuz, babak bro-bro dakazuz irakitten, eta erre eingo jatzuz!" (SB Eibetno).. Ik. pol-pol.
txakurrán buztanán modúan béti átzian. (c). esapidea. Beti atzera gelditzen direnei esan ohi zaie.. Ik. txakurrak dauzka buztanpian!.
bakían laga. (a). BAKE-BAKIAN LAGA (B). Dejar en paz.. Lagaidazu bakian./ Lan orri lagaixozu bake-bakian..
3. baju, bajúa. (c). adjektiboa. Adjetivo que se aplica a mentalidade significando "baja", "atrasada", "mezquina".. Etxokoneko astuak arto batzuk jan zotsalako juezera jo juan. Oixe dok mentalidade bajua eukitzia.. Baita entzun daiteke persona bajua, portatzeko modu bajua eta horrelakorik. .
1. bili-bili, bili-bilixa. (-). (Eibar.) "Haur-hizkeran, ahatea.. Ikusizu, bili-bili mamatan..
ágiñak bardínddu. (c). esapidea. Ume izateari utzi, heldutasunera ailegatu.   Dejar de ser un niño, madurar.. Ze uste dok pa? Aspaldi bardinddu jatazen neri agiñak gauza orrek sinisteko./ Puskat agiñak bardinddutakuak bia die mendixan lanian asteko.. Sin. agin txikixak aspaldi jausi.
áardi, áardixa. (d). izena. Txerri emea.   Cerda, marrana . Igel jartzen zien, da orregaittik kapau itte zan, naiz aardixa ta naiz ordotza, bixak. . Ant. ordótz.
etxéko eiñ. (c). esapidea. ETXEKÓTU. Etxeko bihurtu.. Urtetan tian etxian bizi arren sekula etzan etxekotu./ Urtetan tian etxian bizi arren sekula etzan etxekotu. . Sin. etxekótu..
ézpata bédar, ézpata bedárra. (c). izena. botanika Iris germanica. Iris, lirio común. . Hostoak ezpata formakoak ditu eta hortik datorkio izena. Lorategietan nahiz berez hazita ikus daitezke. San Juan sortan ipini ohi zen hostoa. . Sin. ezpátriña.
Elorrixo. (a). Durangaldeko herria.. Ik. Ittúrri Nausíxa. elorrixo ikusi, . (c). esapidea. (Oñati.) ELORRIXO JUAN BARIK IKUSI. Gorriak ikusi.. "Elorrixo ikusita naok ni: vió negras...
-dun. (-). 1. -dun, . (a). atzizkia. Atzizki posesiboa.. Bota ebilladunekin ibiltzen da. .. 2. -dun, . (b). atzizkia. Sufijo que indica repartidor de.. Ardauduna ezta etorri./ Esneduna goizeko zazpiretan zeuan atian. . Zenbaitetan, arrainddunen esate baterako, dendari edo saltzaile ere bai.. Ik. esnédun, ardáudun, arráinddun..
2. geroko, gerokúa. (b). izenlaguna. Etorkizuneko.. Beti geroko esperantzan bizi izan ga./ Oingua ala gerokua da ori?. Ik. aber gero.
galbaia(n) pasau. (-). 1. gálbaian pasau, . (-). aditza. GALBAETU. Cribar. .. 2. gálbaia(n) pasau, . (-). esapidea. "Aukera zuzena edo zorrotza egin.. Goizperren galbaia pasauta artzen dabe jentia." (Lar Antz) ..
1. gaberdiko mozolo, gaberdiko mozolua. (-). Asio otus. Buho chico..
2. erreparúa emon. (d). dio aditza. Arreta jarri, erreparatu.. Neu olaxe ninddoien, denporia emon da eittera, bazkalostekua ein ddotenian e. Banoie ta, ortxe bueltako tontorrian nenguan. Goittik bera autua, baiña, neuk pe etxat autuai erreparuik emon. Hil. . Ik. erreparúa ipiñi.
érren eiñ. (b). aditza. Cojear.. Badakigu zein ankatatik eitten dozun erren.. Zure zaletasuna edo bizioa zein den, alegia.. Sin. kójo eiñ.