. malakatáe, -i, , malakatáia . (d).
Laburpena
malakatáe, -i,, malakatáia. (d). izena. Gari jotzeko antzinako sistema. Sagarra xehetzeko edo errementari lanerako ere erabiltzen zen.   Antiguo sistema de trillar consistente en un eje, donde se encontraba el machaque, al que se giraba por medio de una pértiga tirada por una yunta o una caballería. También se usaba en en fraguas, etc.. Ganauekin erabiltzen zan zer bat, ola bueltaka-bueltaka; gero poleakin ero, eztakit nik zela, erabiltze juen matxakia. Pare bat beikin. Malakataiakin gari joten. Klem.. Sagarra jotzeko ere bai. Sagarra joteko makinia. Modu askotarakuak: batzuk eskuz eraitteko, au eskuz eraittekua da, beste batzuk motorrakin, beste batzuk e malakataia esaten jakon, ganauakin ibiltzekua. Don. Sistema hau errementariek ere erabiltzen zuten, besteak beste, taladroari eragiteko: Malakataian; arek taladruai eraitte otsan, taladrua zulatzen juate zan. Inaz.. komentario 1 Sin. malárdatz.
Ezaguera
Ia galdua
Sinonimoak
Forma mugatua
malakatáia
. Maláa . (d).
Laburpena
Maláa. (d). toponimoa. Elgetan, herrian bertan, zegoen ermita.   La Magdalena, ermita de Elgeta ya inexistente.. Malaako kanpai-otsa entzuten zen Uberan ipar-mendebaleko haizeak jotzen zuenean, zera ei zioen: «Au-dek-miseria! au-dek-miseria!» Beste baten esanetan, berriz, zei-ñe-kin! zei-ñe-kin! Esaten zuen, eta erantzuten zion Uberakoak: dana-danakin! dana-danakin! Zeinekin ezkondu, alegia, eta edozeinekin. Lehenago zenbait eliza edo ermitatako kanpai-hotsaren azpian esaldiren bat irakurri ohi zen, erritmoaren arabera, eta leku diferenteetako kanpaiek elkarri erantzun ere egin ohi zioten..
Ezaguera
Ia galdua
. mal , mala . (d).
Laburpena
mal, mala. (d). Gaitza, gixotasuna.   Mal.. Ori maloi etara egin biok..
Ezaguera
Ia galdua
Forma mugatua
mala
. makúrtu . (b).
Laburpena
makúrtu. (b). da-du aditza. Agachar(se), inclinar(se).. Pezeta bategaittik jentia ezta makurtu be itten./ Burua makurtuizu baezpadabe.. Gorputzagatik ia bakarrik. Gauzak, arbolak esate baterako, okertu, batik bat. .
Ezaguera
Nahiko ezaguna
3. makur , makurra .
Laburpena
3. makur, makurra. (-). izena. (Eibar.) "Herramienta especial del culatero." (SB Eibetno) .
Ezaguera
Daturik ez
Hurrenkera
3
Forma mugatua
makurra
. makotu . (d).
Laburpena
makotu. (d). aditza. (Oñati.) Kakotu.  "Encorvar, sacar curva (v. gr. al mango del bastón). Makotuta: rendido, agotado de cansancio." (Izag Oñ)..
Ezaguera
Ia galdua
Subscribe to Bergarako euskara