adjektiboa
- démontre, démontria. (c). adjektiboa. Okerra, demonioa (karinosoa). Travieso, -a.. Nun sartu ete da gure katakuma demontria./ Mantela zikinddu dozu, demontria alakua!. Ik. demoníentro. demontres!, . (c). interjekzioa. Arraioa!. Demontres! Atsalde guztia barriketa bardiñakin. Leporaiño naukazu.. Emakumeek esaten dute bakarrik. .. ze démontre!, . (c). interjekzioa. Ze arraio.. Bazkaixa jan nai badau berak gertau daixela, ze demontre!. Fin samarra. Emakumeek erabilia, batik bat. Gizonezkoek gehiago ze arraixo, ze puñeta eta horrelakoak...
- 1. desbardiñ, desbardíña. (b). adjektiboa. Laua ez den zoruaz esana. Se dice del piso desigual.. Azpixa oso desbardiña zeuan da orreaittik ez da ondo geldittu baldosia. .
- 2. desespérau, desesperáua. (c). adjektiboa. Desesperado, -a.. Iñundien desesperau guztiekin juntatzen da. .
- 1. desgraziáua. (b). adjektiboa. Desgraciado, -a..
- 2. despistau, despistáua. (a). adjektiboa. Despistado, -a. .
- déspota, déspotia. (c). adjektiboa. Déspota. .
- despregontzau, despregontzaua. (-). adjektiboa. (Antzuola.) "Lotsagabea.. Ume despregontzaua alakua, aittajaunai be barre./ Ume despregontzau onek eozer gauza." (Lar Antz) . Etim.: «desvergonzado»..
- 2. destartalau, destartaláua. (a). adjektiboa. Destartalado, -a.. Bizikleta destartalau batekin ibiltzen da. .
- 2. dézente, dézentia. (b). adjektiboa. Handi samarra. Bastante grande.. Zaparrara dezentia ein ddau./ Mozkor dezentia arrapau giñuan atzo. .
- 3. dézente, dézentia. (b). adjektiboa. Itxurazkoa, on samarra. Aceptable, decente.. Eztaukat erropa formalik, jertse au da dezentiena. .
- 2. dezididu, dezididúa. (c). adjektiboa. Ausarta. Atrevido, -a, decidido, -a.. Beti izan da dezididua. .
- 2. diabru, diabrúa. (a). adjektiboa. Okerra. Travieso, -a.. Mutiko diabru onekin ezin ddot burutu.. "Díabru" da zenbait pertsona bihurriren ezizena. . Ik. demoníentro, démontre, demonío.
- 2. diru-gose, diru-gosía. (c). adjektiboa. Diruzalea. Codicioso, -a.. Etxe ortakuak beti izan die diru-gosiak. .
- diruzále, diruzalía. (b). adjektiboa. Codicioso, -a.. Ezta pertsona txarra baiña diruzale samarra. .
- 3. distingidu, -a, distingidúa, -ía. (b). adjektiboa. Berezitasunen batengatik nabarmentzen dena. Distinguido, -a.. Oñati beti izan da erri distingidua. . DISTINGIDA ETORRI dio Hilarik inudetzatik zetozen emakumeez jarduterakoan: Gero arek (iñudeak) bi urte eiñ aberats-etxian ala, ta orrek etorte zienian, distingida etorte zien. Bai jantzixan, bai buruko illiak... belarrittakuak pe diferentiak, tertziopelozko jantzixak... Hil..
- dóillor, doillórra. (d). adjektiboa. Ruin, mezquino, -a.. Persona zittal eta borondate txarrekuei esate jakue doillorrak. . Doilloren gauzie medranuek jan, . (-). esaera. (Aramaio.) Pertsona zekenak gordetako gauzak alperrik galtzen direla. (Orm Aram)...
- 1. dontsa, dontsía. (d). adjektiboa. Txarrerako, gaiztokeriarako joera duena.. Gure tia Margari dontsia zuan. Dana txarrerako jaukan. Klem. . Emakumeez erabilia..
- 2. dontsa, dontsia. (d). adjektiboa. "Pesada, pelma. Emakumezkoengatik esaten da. Gauza bati buruz jardun eta jardun egiten duen emakume aspergarria.. Dontzia da gero gauzia, beti kontu berdiñak esaten!.
