Skip to main content

Leintz

  • a. (a). izenordaina. (Angiozar., Eibar., Leintz., Oñati., Ubera.) Hura. · Aquel. . A da nere anaia.. komentario 1 Sin. áura.
  • aalizate, aalizatie. (c). izena. (Leintz.) Ahal izatea, ahalmena.   Capacidad, poder.. Goñik aalizatie bai galanta baiñe burue falta..
  • afiel, afiela. (-). izena. (Leintz.) Alfiler.. Sin. órratz.
  • akaberabako, akaberabakua. (-). (Leintz.) Demasa, handia.. A kalamidadia don akaberabakua.. Batez ere gaizki-esaka aritzerakoan. (Lein., gehienbat)..
  • aketixen. (-). (Leintz.) AKITIXAN (OÑ.). Saltoka, ipursaltoka; zaldia, adibidez.. Ik. zapósaltoka, ipúrsaltoka.
  • aketona, aketonia. (-). (Leintz.) Marimutila. (Aran Gatz). .
  • amillan, amillana. (-). (Leintz.) AMILLEN (EIB.). Haize klase hotza. "Fraka zarren billa" ibiltzen dala esan ohi da.. Amillena, erropa zarren billa dabillena, . (-). esaera. (Eibar.) (SB Eibetno)...
  • andra-ikuste egun, andra-ikuste eguna. (-). (Leintz.) Haurra jaio eta handik gutxira jaioberriaren etxean auzoko andreek egin ohi zuten bazkaria edo merienda erregaluak eramanez.. Sin. martópill.
  • aposta, apostie. (-). izena. (Leintz.) APOSTU. Apuesta.. Bolatokixetan apostak be izeten dittuk, bat ezetz, baten parra bi ezetz... Apostetan ezetza dok beti nausi.. Sin. póstura.
  • apuntera erosi. (c). esapidea. (Leintz.) Orduen jan-dendatan eta, apuntera erosten zien gauzak eta gero kintzenan pagau. (AA ArrasEus, 186. o.).. Sin. zorrían erosi.
  • ardangela, ardangelie. (d). (Leintz.) Sotoa, ardoa gordetzen den lekua. . Bialdu daue gizonori ardangelara, morrokuez zerrau dutzie atie, artu botilla bana hirurek eta biaje. (AA ArrasEus, 233. o.)..
  • arestoi, arestoixe. (-). izena. (Leintz.) Hariztia. . Sin. áizti.
  • ariñeketan. (b). adberbioa. (Leintz.) Lasterka.. Sin. antxíntxika, takarraran.
  • arranak jotia. (-). esapidea. (Leintz.) Antzinako ohitura: ezkonberriak ohera erretiratzen zirenean, «lagunek» etxe aurrean ematen zuten kontzertua, arranak, lapikoak eta abar astinduz.. Ik. zenzerráda.
  • atarte, atartie. (-). izena. (Leintz.) Ataria, baserrian.. Sin. eskape. Ik. peora, átai.
  • aume, aumie. (c). (Leintz.) Antxumea..
  • auspokerixa, auspokerixie. (c). izena. (Leintz.) Ahozabalkeria, harrokeria.. "Udalako Erregie". Azelakotxe auspokerixie!, esango dau norbaittek titulue leiruaz bat. Baiñe... ez ba!, ezta auspokeixie, egi berdaderue baiño. (AA ArrasEus, 184. o.)..
  • berdinga, berdingie. (-). (Aramaio., Leintz., Oñati.) Egur zati handi samarra.. Da artu auen alako berdingie, zer aundi bat, da ioten aste zan. (Orm Aram). . Sin. brínga.
  • bere kabuz. (-). adberbioa. (Leintz.) BERE KASA. Bere kasa, bere kontura.. Jolasien da berbetan euren kabuz. (Orm Aram). .
  • bergara-mentu, bergara-mentue. (-). izena. (Leintz.) Gerezi klase bat. . méntu, méntua. (b). izena. Txertagaia, mentatzeko balio duen lakatza.   Ramita de frutal que se injerta en otro.. Sagar-mentuak ekarrittut Narbaizatik. ..
  • besarte, besartie. (-). izena. (Leintz.) Beso artea.. Itxurie harek pe harrapau juan norbait besartien ta ni eta nire bizikleta kontuok ahaztu. (AA ArrasEus, 190. o.). .
  • 3. biar, biárra. (a). izena. (Eibar., Leintz., Soraluze.) Lana.   Trabajo. . biarra emon, . (-). aditza. (Eibar.) Emplear, dar trabajo. . Ik. biárgiñ..
  • biguri, bigurixe. (-). izena. (Leintz.) Migura. Muérdago . Ik. miúra.
  • bixao, bixaua. (d). (Leintz., Oñati.) Siesta.. Ik. bazkálosteko.
  • 2. bortzei, bortzeixak. (d). izena. (Leintz.) Mendiko botak .. Ez sartu bortzeixekin sukaldera.. Etim.: gaztelerazko «borceguí».