Skip to main content

Eibar

  • tranbil, tranbilla. (-). izena. (Eibar.) TRONBIL. "Rulo apisonador, molón de labranza.". Tranbilla esaten jakon soluan erpilak zapaltzeko ibiltzen zanari. Alper-arrixa porlanezkua izaten dan moduan, egurrezkuak izaten ziran, haundixak.”. Zurezkoa, beraz.. Ik. erpíllarri.
  • trimotor-egualdi, trimotor-egualdixa. (-). izena. (Eibar.) "Tiempo soleado. Gerran jaixotako esapidia. Egualdi onakin agertzen ei ziran trimotorrak Eibar eta ingurura bonbak jaurtitzera. Hortittik egualdi eguzkitsu eta argixari trimotor-egualdi esatia." (SB Eibetno)..
  • trokau. (-). aditza. (Eibar.) Hezurren bat okertu.. Armailla igotzerakuan ankia trokau jata. (AAG Eibes). .
  • 2. trukian. (-). (Eibar.) Trabajo al trueque.   Lana diruz beharrean beste nolabait ordaintzen den sistema.
  • truxal, truxalak. (-). (Eibar.) Chaparrón, lluvia torrencial.. Truxalak ein zittuan araiñegun, eta etxetik urten be ezin izan genduan ein. (SB Eibetno) .
  • ttir-ttir. (-). onomatopeia. (Eibar.) "Sonido que produce el afilador." (SB Eibetno)..
  • 4. tutu, tutua. (-). izena. (Eibar.) Tubo. .
  • tutulu mendi, tutulu mendixa. (-). izena. (lagunartekoa.) (Eibar.) Alua.. An zeuan ankak zabal-zabalik, tutulu mendixa bistan.. Ik. potxótx.
  • 5. txakur, txakurra. (-). (Eibar.) "Gatillo de armas de fuego.. Eskopetian txakurrak sakatuta . Ik. katu.
  • 1. txarol, txarola. (-). izena. (Eibar.) Piezak txarolatzeko taillarra. Pavón.. txarola emon, . (-). aditza. TXAROLAU. "Pavonar.   Galtzairuzko piezen gaiñazala ugartu ez dein oxido-kapa mehe urdin illunez tapatzia." (SB Eibetno)...
  • txartxa. (-). izena. (Eibar.) "Estructura de madera que forma la prensa en el lagar.. Aurten sagardaua eitterakuan jota txartxak be apurtu dittue gurian." (SB Eibetno). .
  • txibixa, txibixia. (-). izena. (Eibar.) TXIBI, -XA. "Chipirón.. Hiztunen arabera, amaierako /a/ berezkua da edo ez." (SB Eibetno).. Sin. txipiroe, -i.
  • txiki-txaka. (-). onomatopeia. (Eibar.) TIKI-TAKA. "Pelotan egin, indar barik, suabe.. Txiki-txaka esaten da iñoiz, hola pelotan-edo umien moduan dabizenian." (SB Eibetno) .
  • txínbo, txínbua. (c). izena. (Eibar.) "Txinbo berbia ixa edozein txori txikintzat erabiltzen dogu Eibarren.  " (Sarasua). . Eibarren esaten da, batik bat. Ondoren datoz txinbo mota batzuk.. errekako txinbo, errekako txinbua. (-). izena. cettia cetti. Ruiseñor bastardo. (Saras Hegaz). . Ik. sasitxori, pikutxóri.. txinbo karkar, txinbo karkarra. (-). izena. saxicola torquata. Tarabilla. .. txinbo ori, txinbo orixa. (-). izena. sylvia borin. Curruca mosquitera. .. txinbo burubaltz, txinbo burubaltza. (-). izena. atricapilla sylvia. Curruca capirotada... bigotedun txinbo, bigotedun txinbua. (-). muscicapa striata. Papamoscas... txinbo egozuri, txinbo egozurixa. (-). izena. ficedula hypoleuca. ..

  • txingorra-mingorra. (-). izena. (Eibar.) "Cuatro esquinas. Harrapatze jokua. Lau, arboletan ipiñi eta bestia erdixan. Partaidiak batetik bestera pasatzen diran bittartian, katibuak harrapau egin bihar dittu. "Txutxurrutxu" esandakuan kanbixau eta katibuak harrapau. Galtzen dabenak, bera katibu." (SB Eibetno). .
  • txintxaun, txintxauna. (-). (Eibar.) Columpio.. Sin. zíburu, zínbilu-zánbulu.
  • txirixo, txirixua. (-). izena. (Eibar.) philloscopus sp.. Mosquitero.. Ik. paseko txirixo.
  • txirrindola. (-). izena. (Eibar.) Antzina, bizikletaren gurpila.. Ik. txirrínbola. txirringa, . (-). izena. (Eibar.) "Branle, baile en corro, sin música, típico de Cuaresma y Semana Santa.   Garizuman dantzian ordezkua. Neska-mutillak eskuak emon eta biribil bat egitten zeben bat barruan zeguala." (SB Eibetno) ..
  • txirrindula, txirrindulia. (-). izena. (Eibar.) Bicicleta. .
  • txirringa. (-). izena. (Eibar.) "Branle, baile en corro, sin música, típico de Cuaresma y Semana Santa.   Garizuman dantzian ordezkua. Neska-mutillak eskuak emon eta biribil bat egitten zeben bat barruan zeguala." (SB Eibetno) .
  • 2. txispa, txispia. (-). izena. (Eibar.) "Armería. Llave o mecanismo que provoca la ignición.. Atxa anaiak ziran onenak Ermun txispia ataratzen.. Sin. sugiltz.
  • txispagiñ, txispagiña. (-). izena. (Eibar.) Txispak (mekanismoa) egiten dituena. .
  • txitxalapur, txitxalapurrak. (c). izena. (Eibar., Soraluze.) Hegazti harraparia orokorrean. Sarasuak dio hegazti harrapari guztiendako erabiltzen dela, baina batik bat arraipardoa (Buteo buteo) izendatzeko.. Ik. míru, árrai.
  • txokiatzaile, txokiatzailila. (-). izena. (Eibar.) "Armerixako ofiziuetako bat. Eskopetian katua edo txakurra puntuan ipintzia zan bere zeregiña." (SB Eibetno)..
  • txopo-perretxiko. (-). izena. (Eibar.) agrocybe aegerita. Seta de chopo. (SB Eibetno). .