Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

1. urkúllu, urkúllua. (d). izena. (Oñati.) URKULU. "La confluencia de dos rios." (Izag Oñ).
1. urratu. (b). da-du aditza. Rasgar(se), arañar(se).. Etxatsu ez zuri eskuak urratuko./ Erropa guztiak urratuta etorri die umiak basotik. .
1. úrkilla, úrkillia. (c). izena. Zutabe edo enbor batetik bi irteten direneko gauzakia eta lekua.   Horquilla.. Arboliak urkillia eitten daben lekuan dauka zozuak apixia./ Urkillia ta gomiakin eitten da tiragomia./ Bizikletian urkillia apurtu ta muturrez aurrera jausi zuan./ Guriak eukan belarrixan urkillia (ardien marka), trak, urkilla bat kentzen jakuen. Luis.. Ik. ankáurkilla.
2. úrkilla, úrkillia. (c). izena. Puntan urkila duen makila, belarrari buelta emateko tresna.   Herramienta que sirve para remover la hierba, por ejemplo, y que consiste en un palo que se divide en dos (o en tres) en la punta.. Bedarrai buelta-ta emuteko urkillak; egurrezkuak; bi ortzetakuak, emen ibiltze zienak beintzet. Klem. .
2. urkúllu, urkúllua. (d). izena. (Oñati.) Mirubuztana. . Ik. mirúbuztan.
urrialdi, urrialdíxa. (c). izena. Zerbait urri dagoeneko garaia.. Diru-urrialdiren baten kotxia saldu zeban, itxuria./ Jentia firin-faran jabik, baiña laster etorrikok urrialdixa. .
urjáuzi, urjauzíxa. (d). izena. Cascada.. Urjauzi azpixan baiñau giñan.. Gutxi erabilia. . Ik. úrsalto.
1. urritz, urrítza. (c). izena. botanika corylus avellana. Avellano silvestre.. Urritza botatzeko setienbria onena. Bestela oiñ botatzen bozu urritza ta ipintzen bozu parrataako, sartuizu ortuan, da babak eldu baiño len ipurdixan tak!, usteldu ta plasta lurrea. Sebas. . Txikia denean URRITZ-SASTRAKA ere bai. Irailean botatako urritza parrak egiteko erabiltzen da. Beste edozein sasoitan botatakoa bizkor usteltzen da.. Ik. ur árbola, ur.
urrúsa, urrusía. (c). izena. URRUXA. Txahal edo bildots eme jaio berria.. Jaio berrixa danian geixao esaten jau bigantxia. “—Ze dok, urruxia ala ixkua?”. “—Urruxia”. “—Bigantxia orduan”. Bueno, jaio berrixan geixao urruxia, gero bigantxia. Don./ Urrusia ta adarixa izeten dia. Urrusia esaten jako emiai. Luis. . Ixko edo adari-ren oposizioan, batik bat.. Ik. bigántxa, biáe.
urritzézko, urritzezkúa. (c). izena. Urritz zurez egina.   De madera de avellano. .
urritz-sastraka. (-). Ik. urritz.
urritz-txaráka, urritz-txarakía. (d). izena. URRITZ-TXARA, -ÍA. Jaral de avellanos.. Ik. txaraka, txára.
Urrúfiño. (c). Rufino, -a.. Mutill ona da Ibargaingo Urrufiño. . Ik. .
urrúma, urrumía. (b). izena. URRUMÁRA. Behi-marrosa, sirenotsa, intziri ozena, etab.   Mugido, ruido de sirena, gemido sonoro, etc.. Gau guztia urrumaka jardun dabe beixak. . Urruma esaten zaio muu normal samarra edo ez ozenegia denean, eta orrua eta makakorroe oso indartsua denean..
úrsalto. (-). 1. úrsalto, úrsaltua. (c). izena. Urjauzia.   Cascada.. Ursalto baten azpixan arrapau giñuan anborraiña.. Ik. urjáuzi.. 2. úrsalto, úrsaltua. (c). izena. Urjauzi enerjia sortzailea, errota, zerrategiak edo argindar turbinak mugitzekoa, adibidez.   Salto de agua.. Oñatin dare ursalto ikusgarrixak, sasoi batian Zerrajerianak izendakuak.. Ik. indarrétxe..
1. úrsalto, úrsaltua. (c). izena. Urjauzia.   Cascada.. Ursalto baten azpixan arrapau giñuan anborraiña.. Ik. urjáuzi.
urrítz-mákilla, urrítz-mákillia. (c). izena. Ur-arbola ipurdietan edo sasietan sortzen diren makila luze eta zuzenak.   Palo de avellano.. Urritz-makilak, parratarako ta akuluak eitteko onenak. . Ik. urritz.
úrritz. (-). 1. urritz, urrítza. (c). izena. botanika corylus avellana. Avellano silvestre.. Urritza botatzeko setienbria onena. Bestela oiñ botatzen bozu urritza ta ipintzen bozu parrataako, sartuizu ortuan, da babak eldu baiño len ipurdixan tak!, usteldu ta plasta lurrea. Sebas. . Txikia denean URRITZ-SASTRAKA ere bai. Irailean botatako urritza parrak egiteko erabiltzen da. Beste edozein sasoitan botatakoa bizkor usteltzen da.. Ik. ur, ur árbola.. 2. urritz, urritza. (c). izena. botanika URRITX, URRETX, URRITZPERRETXIKU. russula cyanoxanta. Kolore morea duen perretxiku gozoa.. . urritx gorri, urritx gorrixa. (-). izena. russula turci. "Urritxen artian asko dira gorrizkarak. Gehixenak jateko balio gitxikuak edo kaltegarrixak... . urritx baltz, urritx baltza. (-). izena. (Eibar.) russula nigricans. Rúsula ennegrecida. (SB Eibetno)....
urritx. (-). Ik. urritz.
urrin bárik. (c). esapidea. Gutxi gorabehera, hurbil.. Oiñezkero amarrak izango die urrin barik./ Orrek berrogei urte bai, urrin barik./ Zuen mutikua saltsan bazan guria be urrin barik ibilliko zuan. .
1. urriñ. (a). adberbioa. Urrun.   Lejos.. Urrin bizi die.. Ant. gertu, ur. eréiñ. (a). du aditza. ERÁIÑ, ERIÑ (OS.). Sembrar. Se dice cuando se hace a voleo. Sin embargo cuando se deposita la semilla en un agujero: sartu. Akaberaik ezeukan garixan lanak, akaberaik ez. Eriñ, zimaurtu, jorratu, ebai, metatu..... urrin bárik, . (c). esapidea. Gutxi gorabehera, hurbil.. Oiñezkero amarrak izango die urrin barik./ Orrek berrogei urte bai, urrin barik./ Zuen mutikua saltsan bazan guria be urrin barik ibilliko zuan. ..
urrínddu. (b). da-du aditza. Urrundu.   Alejar(se).. Errittik urrintziak mesede eingotsu. .
2. urríñ, urríña. (d). adjektiboa. Urrutikoa.   Lejano.. Baserri arek oso urriñak die. Klem./ Orrek eta gu senide urriñak ga. . Sin. urriñéko. úrriñen, úrriñena. (d). adjektiboa. Urrutiena.   El más lejano.. Lezaso da Osintxuko etxeik urriñena./ Baserri danetara joate giñan gabon eskian baitta urriñenera be. . Ant. urren..
úrriñ. (-). 1. urriñ, . (a). adberbioa. Urrun.   Lejos.. Urrin bizi die.. Ant. gertu, ur. . eréiñ, . (a). du aditza. ERÁIÑ, ERIÑ (OS.). Sembrar. Se dice cuando se hace a voleo. Sin embargo cuando se deposita la semilla en un agujero: sartu. Akaberaik ezeukan garixan lanak, akaberaik ez. Eriñ, zimaurtu, jorratu, ebai, metatu.. . urrin bárik, . (c). esapidea. Gutxi gorabehera, hurbil.. Oiñezkero amarrak izango die urrin barik./ Orrek berrogei urte bai, urrin barik./ Zuen mutikua saltsan bazan guria be urrin barik ibilliko zuan. ... 2. urríñ, urríña. (d). adjektiboa. Urrutikoa.   Lejano.. Baserri arek oso urriñak die. Klem./ Orrek eta gu senide urriñak ga. . Sin. urriñéko. . úrriñen, úrriñena. (d). adjektiboa. Urrutiena.   El más lejano.. Lezaso da Osintxuko etxeik urriñena./ Baserri danetara joate giñan gabon eskian baitta urriñenera be. ...