Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

ke, kéia. (a). izena. KEE. Humo.. Pub-etan zenbat eta ke eta zarata aundixaua, orduan da jente geixao.. /e/ luze samarra, ia kee.. Ik. keétu. Sua daon lekuan, keia, . (-). esaera. KEIA DABILLEN LEKUAN SUA GERTU. "Gazteleraz: 'cuando el río suena agua lleva'." (Lar Antz)... keia emon, . (-). . Ik. keétu.. keiana eiñ, . (c). esapidea. Joan, eta etorri ez.. Arek pe keiana ein ddau, ogi billa joan, eta irurak eta arrastoik pez. ..
plána, plánia. (c). izena. Igeltsero-paleta handia eta errektangularra, atzean eskulekua duena, planiatzeko balio duena.   Plana.. Paletia ta plania, igeltseruan erraminttak.. Sin. llána. Ik. sarpíau, planíau. plania pasau, . (-). . Sin. planíau..
Piñu-momorro, piñu-momorrua. (c). esaera. PIÑU-KOKO. Procesionaria.. Putia, piñu-momorua eta guardazibilla ez ei da sekula faltako. Esaera ez oso zaharra.. Sin. infarnuko katu.
maldizíño, maldiziñúa. (c). izena. MALDEZIÑO . Biraoa.   Taco, juramento.. Karreteruak diñuenez irixak eztabe aurrera itten maldiziño batzuk bota barik./ Erderaz e, maldeziñon bat entzuten bagiñuan. Erderaik etzan gerra aurretik emen. Don. (AA BergEus, 343 o.). . MALDEZI. Sin. jurámentu. maldizíñoka, . (c). adberbioa. Maldizioak botatzen.. Maillukiakin atzaparra jo zebanian baztarra guztiak erre zittuan maldiziñoka.. Esaldi hau oso entzuna da: maldiziñoka «baztarra» (sic) guztiak erre. ..
mekáubenka. (b). adberbioa. Biraoka.   Maldiciendo.. Autuakin zangara sartu dok eta an geratu dok mekaubenka baten./ Mekaubenka jardunda etxuau ezer eitten..
1. ikuskizun, ikuskizúna. (c). izena. Ikusgaia.   Cosas que ver, espectáculo.. Elgoibarko ferixan bazan ikuskizuna ugari./ Jentia ezta plaiara joaten bañatziaaittik, ikuskizunaaittik baiño.. Ik. ikusmíra.
arixa ixo. (-). (Eibar.) Dañar, deshacer la rosca.. Torlojo honek arixa ixota dauka..
illéta, illetía. (c). izena. Funeral.. Gaur zazpiretan illetak (edo illetia) Santamaiñan. . Pluralean sarriago. Normalean entierru erabiltzen da, baina esapideetan, ostera, sarri entzuten da hitz hau. Iletatik berandu itzultzen bazen norbait, zera galdetzen omen zitzaion: Ze, zeruko ateraiño lagundu jatzue, ala? (Lar Antz).. illetía bestéik éuki ez, . (c). esapidea. Beti desgraziak kontatzen jardun.   Se dice de quien siempre está contando desgracias.. Aspertuta nago orrekin, illetia besterik eztauka ta.. Baita: ILLETIA DARIXOLA, ILLETAK JOTEN. Edota Aren illeta-soiñuak etxaukan akaburik...
kafésne, kafesnía. (a). izena. KAFÉTESNE, KAFIATESNE, KAFEKOLETXE. Café con leche.. Behin Ariznoa tabernan neuk ikusia: sartu da Angiozarko gizon bat eta galdetu dio zerbitzariak: .
eztago garirik jalgitzen. (-). esapidea. (Antzuola.) "Inor zain ez dugunean edo presarik izateko arrazoirik ez dagoenean esan ohi da. Lehen garia jalgiz gero . Eon zaitte trankill, ezaitte jun, eztao garirik jalgitzen da.. Sin. umeik eztou laga negarrez etxian."(Lar Antz)..
2. prímeran. (b). adberbioa. Trenean lehenengo kategoriako bagoian.. Primeran ala segundan etorri zate?.
samartu. (b). da-du aditza. Aditzaren ekintza areagotuxea dagoela adierazten duen hitza.. Onezkero akabau samartuko zeben./ Arro samartuta abill. .
pót eiñ. (b). du aditza. (adierazkorra.) PÓTO EIÑ. Rendirse, agotarse.. Amargarren tantorako pot ein ddau./ Pot eindda zetorren bizikletan.. Ik. étenda, ukatu.
seboliñ, seboliña. (-). izena. (Leintz.) Antzinako mutiko txikiak erabiltzen zituzten praka bereziak.. "'Fraka arratedunak' o 'seboliña'. Estos 'pantalones' tenían la gran virtud de abrise automáticamente y dejar libres las posaderas en el preciso momento de agacharse el sujeto que los llevaba." (Aran Gatz, 73. o.). .
lo seko egon. (a). esapidea. Estar dormido profundamente..
1. txarraorik ez euki. (-). Okerrago ez egon. . Fernandok eztauka txarraorik. (Lar Antz). .
5. zapata, zapatak. (d). izena. Abereen azazkalak.. Ik. pélu, -o.
2. ximel, ximéla. (c). adjektiboa. Pertsona argal eta gihartsuengatik esan ohi da. . Oinddio ximela jaok Hilario. Ari pelotan irabaztia eztok erreza. .
lokátoki, lokátokixa. (d). izena. Oiloloka sartzeko kaiola, hau txitekin zegoenean. Txitak irten eta sartzeko moduko zuloa izan ohi zuen.. Oillolokia kaponeran sartu bia da, bestela juten da txitekin urriñegi ero. Don.. Beste batzuetan fregaderapean banasta azpian jartzen zen. Len oitturia zuan fregaderako desaguian parian, desaguia goittik bera, paretan bera egoten zuan, da banasta zarren batekin busti-busti eiñ da lokatzetan aintxe. Don.. Sin. kapónera. Ik. banástapian lo eiñ.
majádero, majáderua. (b). aditza. Majadero.. Larrabeko Julien majadero aundi bat ei zan. Ben. .
olo gáizto, olo gaiztúa. (d). izena. botanika Avena fatua. Avena silvestre. . Gari artean erne ohi den landarea, banan-banan atera behar izaten dena oso kaltegarria delako. Olo gaizto beltza eta zurixa daude..
ortulan, ortulana. (-). izena. "Ortua lantzen duen pertsona. . Joxe Mari oso ortulan txarra da." (Lar Antz).. komentario 1
ontzáko, ontzakúa. (d). izena. ONTZÁKO URRE. Antzinako urrezko dirua. Escudo, onza de oro.. Ontzakuak, korritzen zeban denporan, ontzakua usatzen zan denporan, geixen aillegau zala amalau duro ta erdira, entzun izen dot. Don. . Interesgarria Donatoren azalpena..
peregrinazíño, peregrinaziñúa. (c). izena. PELEGRINAZIÑO. Peregrinación.. Noiz da aurten Arantzazuko peregrinaziñua?.