Skip to main content

Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

gozákaitz, gozakáitza. (d). adjektiboa. Desatsegina, gustua egiteko gaitza, pertsonez; latza, lakarra, arropaz, lurraz, etab.   Desagradable, referiéndose a personas; áspero, duro, referiéndose a ropas, tierra, etc.. Persona bat pe izan leikek gozakaitza, desagradablia danian ero. Galtza batzuk pe izan leizkek. Klem. . Ant. gozátsu. Ik. gozakáiztu.
gozagárri, gozagarríxa. (d). izena. Gozotzeko balio duena. Zentzu literalean zein irudizkoan.   Dulcificante, dulce.. Gizon orrek beintzat eztau gozagarri aundirik eruango etxera./ Gailletak, ero karameluak ero, gozagarrin bat ekarrizu umiandako. .
gox-afai, gox-afaixe. (-). izena. (Aramaio.) "Arratsaldeko zazpiak aldera egiten zen afaria (udan sorora eroaten zen)." (Orm Aram).
gosétu. (b). da-du aditza. Sentir hambre.. Baiñuak gosetu eitten dau./ Zer, gosetu aiz, ala. .
góseti, gósetixa. (c). adjektiboa. Gose handikoa.   De mucha hambre.. Goseti utsa da gure txikixa. .
gósete, gósetia. (c). izena. Gose garaia.   Epoca de hambre, hambruna.. Karlistadian ondoren be egundoko gosetia egon i zan.. Ik. gosé-dénpora.
gosepásau, gosepasáua. (b). izena. Garaiz ez jateak dakarren gogorik eza. .
gose-áize, gose-aizía. (d). izena. (adierazkorra.) Haize lehor eta hotza, bazterrak guztiz lehortzen dituena.   Se dice del viento seco y frio.. Joan dan egunetan azelakotxe gose-aizia dabillen. .
2. gose, gosía. (c). adjektiboa. Diruzalea.   Avido de riqueza.. Eztakitt zela izan leiken ain persona gosia. .
gosíak. (b). adberbioa. GÓSEZ. De hambre.. Gosez bazare etorri gurera.. Ik. ógi.
gorríuna, -e. (-). 1. gorríuna, -e, gorríune. (c). izena. Ezer gabeko unea.   Zona pelada, desnuda.. Bizarrian gorriunia daukazu./ Basoko gorriune baten jatxi zan elikopterua. .. 2. gorríuna, -e, gorríunia. (b). izena. Mancha o zona roja.. Gorriuna bat daukazu mosuan. ..
grazióso, graziosúa. (a). adjektiboa. Gracioso, -a. .
ibílli. estepan. (-). IBILI. Ibili ahoskatzen dute askok, adinekoek batez ere.. 1. ibilli, . (a). da aditza. Andar. . anasetik kaifasenera ibili, . (d). esapidea. (Oñati.) Zerbait lortzeko atzera eta aurrera ibili.. Azkenian konsegidu arek, Anasetik Kaifasenera ibilli ondoren... zabizten-zabizten, . (-). esapidea. "Ibili eta ibili egin, ibili bitartean, jardun eta jardun.. Oinddio ikusten nao, zabizten zabizten, Nekane ezkonduko dala zuek paiño lenao. . Sin. ibilli-ibilli iñ; jokatu egiten da.» (Lar Antz).. Sin. ibilli-ibilli eiñ.. ibilli-ibilli eiñ, . estepan. (-). esapidea. "Zerbaitetan aritu, jardun.. Ibilli-ibilli iñ, da oixe pasau jaku." (Lar Antz) .. dabillen lekuan, . (c). esapidea. "Edozein lekutan dabilela ere .. Mutiko ori tripazorririk barik ibilliko da dabillen lekuan... andakatik mundakara ibilli, . (-). esapidea. "Galduta edo noraezean ibili." (Lar Antz). . Sin. nunbaittetik nunbaittera... 2. ibilli, ibillíxa. estepan. (c). izena. IBILI, -XA. Ibiltzea.   Caminata, el andar, el caminar, el viajar.. Zuek ibilixa besteik eztaukazue buruan./ Ibilixak eztauka kalteik./ Ibilixan eztago otzik./ Ibilli bat eizu bazkaixa asentatzeko./ Arek eitten dittu ibillixak.. ibilíxan-ibilíxan, . (c). esapidea. Ibiltzearen edo jardutearen poderioz.. Ibilixan-ibilixan, azkenian ikasi ein zeban pelotan. ...
gusto guztiak... zeruan. (c). esapidea. GUSTO GUZTIAK EZTARE MUNDUAN. Zorion osorik ez dela mundu honetan adierazten duen esapidea.. Arek pe nai beste diru, baiña semia atzeratua. Emen, gusto guztiak zeruan..
1. gústo, -u, gústua. (a). izena. Gusto.. Klase guztietako gustuak dare. . gusto guztiak... zeruan, . (c). esapidea. GUSTO GUZTIAK EZTARE MUNDUAN. Zorion osorik ez dela mundu honetan adierazten duen esapidea.. Arek pe nai beste diru, baiña semia atzeratua. Emen, gusto guztiak zeruan...
gústo, -u, gústua. (-). 1. gústo, -u, gústua. (a). izena. Gusto.. Klase guztietako gustuak dare. . gusto guztiak... zeruan, . (c). esapidea. GUSTO GUZTIAK EZTARE MUNDUAN. Zorion osorik ez dela mundu honetan adierazten duen esapidea.. Arek pe nai beste diru, baiña semia atzeratua. Emen, gusto guztiak zeruan.... 2. gústo, -u, gústua. (a). izena. Sabor.. Gusto txarra dauka arraiñak. ..
gurpil. (-). Ik. búrpill.
guríttu. (c). da aditza. Guri bihurtu.   Volverse lozano, tierno, rechoncho.. Amanian jaten dabenetik asko gurittu da. .
gúriñ, guríña. (d). izena. Flan.. Domeketako postria, guriña. . Gaur egun, flana esaten zaio. Batuan, ostera, mantekilari deitzen zaio gurin..
gúri, guríxa. (c). adjektiboa. Lozano, tierno, bien cebado.. Saltzeko daukaun txala, gaztia ta gurixa./ Lengo abadiak lepo guri-gurixa izate eben. .
gureta. (a). adberbioa. (Leintz.) Nahita.. Ik. náitta.
gúre modúko, gúre modukúa. (c). izena. Gure mailako pertsona.   Persona de nuestro rango social, cultural, etc. Generalmente se sobrentiende de rango humilde. Se usa en frases como estas:. Euskera batu ori erreza dala diñozue baiña gure modukuak berba erdixak galtzen jittuk./ Operiai afan aundixa emuten jaue, baiña ezta gure modukuandako eitten./ Madrill baten gure modukua ziero inutildduta geratzen da. .
Gure Jáuna. (c). La Comunión, La Hostia.. Primer Viernesetan Gure Jauna artzen giñuan.. Ik. komunío.
guríak eiñ. (c). esapidea. Galduta egon.. Asuntua aldatzen ezpada guriak ein ddau.. Ik. géure.