Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

lurríkara, lurríkaria. (b). izena. Terremoto, seísmo.. Oin dala urte batzuk lurrikara txiki bat sentidu zan emen. .
lúrrun, lurrúna. (b). izena. Vaho, vapor.. Eukalituan lurrunak onak die katarruandako..
1. lurrundu. (b). da aditza. Lurrun bihurtu.   Evaporarse.. Ura lurruntzen danian gatza geratzen da./ Lapikoko ur guztia lurrundu da. .
2. lurrundu. (b). da aditza. Lurrunez estali.   Empañarse.. Sukaldeko kristalak lurrunduta dare./ Antiajuak lurruntzen jat tabernan sartzerakuan.. Ik. lauso.
lurrústel, lurrustéla. (c). izena. Materia organiko ustel asko, orbela, satsa eta abar duen lurra. Ona orturako.   Tierra que contiene mucho humus, estiércol, etc.. Ekarrizu florerotarako lurrustel puxkat.. Ik. zádor.
lurtári, lurtaríxa. (c). izena. Lurra kamioiz garraiatzen duena.. Gau eta egun dabitz atzera eta aurrera lurtarixok autopistia asi zanetik. . Sin. lurtári.
orrek lurpian be etarako leuke bizimodua. (c). esapidea. Nonahi egingo lukeela aurrera..
lúrpian sartu. (c). esapidea. Desprestijiatu, ezebeztzat hartu.. Zeruraiño jasotzen zaittuen moduan, urrenguan lurpian sartzen zaittue.. Ik. kakatára bota.
lur-auts, lur-autsa. (d). izena. Iduria.   Cisco, carbón en polvo o restos quemados de la carbonera.. Lur-autsa lurrea jausten da, da iketza geatu galbaian.Cand./ Ta gero aura lur-autsakin dana kubriru. Eleut.. Sin. lur-erre, iduri.
lur-bánasta, lur-bánastia. (c). izena. Banasta txikia.. Beste bat lur-banastia, lurra erabiltzeko, txikixa. Don.. Ik. banástatxo.
lurbandu. (-). Ik. lurméndu.
lur-burdi, lur-burdixa. (-). izena. "Carro para transportar tierra.   Aldaparetan lurra jausi egitten da. Hori lurrori jasotzeko erabiltzen dan kabledun burdixa da lur-burdixa. Batzuk bolketedunak izaten dira." (SB Eibetno)..
lur-erre, lur-erria. (d). izena. Cisco o restos quemados de la carbonera.. Irurixa, len, e, txendorra eindako a lur-erria, a baltza ixaten da, a obia ixaten da. Cand.. komentario 1 Sin. lur-auts, iduri.
lur-erréten, lur-errétena. (d). izena. Soroan urak egin ohi dituen erretenak.   Zanjas que produce el agua en los labradíos. Don. .
lur-jáusi, lur-jausíxa. (b). izena. Lubizia.   Corrimiento de tierras.. Lur-jausixak ixa basarrixa arrapau eban.. Sin. muga-urrátu, luízi.
lúrmen. (-). 1. lurmen, lurména. (d). izena. Elurra urtuz doanean bistaratzen den lur unea.   Espacio de tierra, rodeada de nieve, que aflora al derretirse ésta.. Txorixak lurmena dagon lekura etortzen die./ Errekonduan eitten da lenengo lurmena.. lurmen dagoela edo lurmendu duela esan ohi da lur-sail batean elurra urtu duenean. .. 2. lúrmen egon, . (d). Giro ona izan labratutako lurrak.   Tener buen tempero la tierra labrada.. Labrauta daon leku baten giro ona daola esateko, lurmen daola. Labrauta daon terreno bat ero labratzeko daon goldatu bat ero; “Ze giro dao?”, ta “Lurmen dao, oso giro ona dao.” Klem. ..
1. lurmen, lurména. (d). izena. Elurra urtuz doanean bistaratzen den lur unea.   Espacio de tierra, rodeada de nieve, que aflora al derretirse ésta.. Txorixak lurmena dagon lekura etortzen die./ Errekonduan eitten da lenengo lurmena.. lurmen dagoela edo lurmendu duela esan ohi da lur-sail batean elurra urtu duenean. .
2. lúrmen egon. (d). Giro ona izan labratutako lurrak.   Tener buen tempero la tierra labrada.. Labrauta daon leku baten giro ona daola esateko, lurmen daola. Labrauta daon terreno bat ero labratzeko daon goldatu bat ero; “Ze giro dao?”, ta “Lurmen dao, oso giro ona dao.” Klem. .
lurméndu. (d). du aditza. LURBANDU. Elurra kendu une batean, inguruan oraindik zuri dagoenean. Baita elurra kendu, besterik gabe.   Derretirse la nieve en un espacio rodeado de nieve. También desnevar.. Lurmendutako leku baten ein zeben lo./ Lurmendu zaiñ egoten zittuan zaldixak larrera botatzeko.. Ik. lurmen.
lúrpe, lúrpia. (b). izena. Lur azpia.. Lurpian dare oinddio patatak./ Lurpeko urak aprobetxau bia die. . Lekuzkoetan, batik bat.. komentario 1 orrek lurpian be etarako leuke bizimodua, . (c). esapidea. Nonahi egingo lukeela aurrera... lúrpian sartu, . (c). esapidea. Desprestijiatu, ezebeztzat hartu.. Zeruraiño jasotzen zaittuen moduan, urrenguan lurpian sartzen zaittue.. Ik. kakatára bota..
lur-txitxára, lur-txitxaría. (c). izena. Lombriz de tierra.. Ik. txitxára.
2. luzídu. (d). du aditza. Igeltseroak azken ikutua eman paretari planaz eta eskaiolaz.   Enlucir paredes.. Planiau igeltsuaz egiten da eta luzidu eskaiolaz. Azkar ibili beharra omen dago luzitzen, eskaiola berehala gogortzen delako.. Ik. sarpíau, rasíau.
luzían. (c). adberbioa. Luzeeraz.   De largo.. Luzian etxuat esaten, baiña zabalian Bergako frontoia beste badala....
luzátu. (b). da-du aditza. LUZÉTU. 1. luzatu, . (b). da-du aditza. LUZETU. Luzetu.   Alargar(se) tanto en el tiempo como en el espacio, estirar.. Matrikulatzeko plazua luzatu ein ddabe./ Guazen kanpora ankak luzatzera./ Eguna luzatzen asitta dago.. Biak entzuten dira, baina pertsona handi egiteari buruz LUZETU gehiago, eta denborari buruz LUZATU. Zela luzetu dan zuen mutikua. .. 2. luzatu, . (d). da-du aditza. Erraminta baten ahoari, altzairatu ondoren, mailukarekin forma eman.. Beiñ pegaitten danian ba geo aiketa aixkorian formia emun arte, aiketa luzetu arte, ta gero azkenian desteran. Jen. ..