da

  • 5. jarri. (c). da aditza. Ugaritu.. Dana sorgiña zan orduan. Personak zien, tontolapiko pilla bat. Da gero pistolia jarri zanian dana ziero amendau. Mertz./ Aspaldixan polizia jarri da bedarran letxe. .
    jarri
  • 4. jarri. (c). da aditza. Landare batek lurrari heldu.   Arraigar una planta.. Lenguan sartutako letxuga-landarak eztie jarri./ Sartu nittuan iru arbolatatik bat bakarrik jarri da.. Sin. sustarra artu.
    jarri
  • 1. jatxi. (a). da aditza. Jaitsi.   Bajar.. Jatxi arbolatik, ume.. Sin. bajau.
    jatxi
  • 1. jausi. (a). da aditza. Erori.   Caer.. Obetik jausi naiz.. Irudizko zentzuan ere bai. Zer moduz jausten jatzu gizon ori? Hilarik Angiolilloren urkamendia kontatzerakoan zera dio. Etxian lagatzen boste neuk pe jun biot pa. Da etxian esan i otxen e, «Kontuz ibilli ari gero, batzui ez i jakone ondo jausten da». (AA BergEus, 330. o.).. Ik. berriz jausi, jausi barik!.
    jausi
  • 1. jirau. (b). da aditza. Moldatu, konpondu.   Arreglarse, amoldarse.. Eztakitt ze moduz jirauko naizen bakarrik./ Alaxe, orduan ederki jiratzen giñan. Sot.. Ik. manejau, moldau, konpondu, arréglau.
    jirau
  • 2. joan. (c). da aditza. (eufemismoa.) Hil.   Eufemismo de morir.. Aita Barandiaran joan jaku./ Badakizu ba, gizona be joan jatan da.... NOR-NORI, batik bat. .
    joan
  • 1. joan. (a). da aditza. Ir. . Joan da joan, da bertan, . (c). esaera. Nun izan za? galderari erantzuteko ihesbidea.. Nun izan za? -Joan da joan, da bertan... ze jóiak pa?, . (c). esapidea. Agur formula.. Zuka, ZE DOIA BA ere bai, baina gutxiago. .. jun zaittez etorrittako bidetik, . (-). esapidea. "Norbait bidaltzen denean esaten da." (Lar Antz). ..
    joan
  • justútu. (c). da aditza. Estutu, zaildu.. Aspaldixan asko justutu da bizimodua. Gutxi erabilia. .
    justútu
  • 1. kabidu. (a). da aditza. Caber.. Eztakitt armaixo au kabiduko dan or. .
    kabidu
  • 2. kabidu. (c). da aditza. Sosegatu, baretu, konformatu; ironiazko esapideetan, batik bat.   Sosegarse, aplacarse, conformarse.. Aundigixa zuan errixan kabitzeko ta Madrillera joan zuan./ Trankill, trankill, denporiakin ori be kabidukok. . práketan kabídu ézindda, . (c). esapidea. Pozez zoratzen. Batzuetan harrokeria puntu bat adierazten du.. Semiak karreria irabazi dabela ta praketan kabidu ezindda jeuan./ Praketan kabidu ezindda jaok kontzejal urten dabelako. .. kabídu-éziñ, kabídu-eziña. (c). izena. Handigura, egonezina.   Ansias de triunfar, de grandeza, riqueza, notoriedad.... Len tabernia ipiñi zeban, gero dendia, oiñ erlojerixia..., jesus, orrek dauka kabidu-eziña. . Jende artean bultzaka ari denari ere kabidu-eziña daukala esan ohi zaio. Azen.: kabidú-éziñ ere bai. EURE PRAKETAN KABIDU ADI esaten zaio besteen arazoetan muturra sartzen duenari...
    kabidu
  • kaillútu. (c). da-du aditza. Kailuz bete.. Ijittuak ankak ondo kaillututa eukittzeittue. . komentario 1
    kaillútu
  • kakanaástu. (c). da-du aditza. Enredar un asunto.. Koiñatuan kulpaz kakanaastu zan gauzia. .
    kakanaástu
  • kakáztu. (c). da-du aditza. Enmierdar.. Beixak kakaztuta laga dabe ataixa.. Irudizkoetan ere bai: Txibatua zala, etzala, beintzat betiko kakaztuta geratu zan./ Orrek gauzak konpondu biarrian kakaztu eitteittu. .
    kakáztu
  • kakótu. (d). da-du aditza. Pertsona okertu, zahardadez edo. Baita fruta arbola baten adarrak frutaren pisuaz, etab.   Encorvarse una persona, doblar(se) las ramas de un frutal, etc.. Zaardadiakin okertzen dien orrek: kakotuta dago ta, esaten dok. Klem./ Petra ikusi dot kalian eta ziero kakotuta dago./ Adarrak majo kakotuta dauzka urdinsagarrak. .
    kakótu
  • káletartu. (b). da-du aditza. Kaletar bihurtu. .
    káletartu
  • kanbíxau. (a). da-du aditza. GANBÍXAU. Cambiar.. Batzuek Azen. kánbixau.. Sin. aldatu.
    kanbíxau
  • 1. kantsáu. (a). da-du aditza. Nekatu.   Cansar(se).. Obera noia, kantsauta nago ta./ Geixegi kantsau zittuan irixak.. Alperkerian ikusten gintuenean, aitta kantsauan semiak» ginela esaten zigun gure aita Jose Ramonek.. Sin. nekatu.
    kantsáu
  • kápaz ízan. (b). da aditza. Gauza izan.   Ser capaz de algo.. . IZAN eliptiko egon daiteke: .
    kápaz ízan
  • 3. kargáu. (c). da aditza. (eufemismoa.) Gehiegi edan, mozkortu.   Beber en demasía, emborracharse.. Atzo afalostian kokoteraiño kargau giñuztan. . kargáuta, . (b). adberbioa. (lagunartekoa.) KARGA-KARGA EINDDA. Edanda, mozkortuta.   Cargado, bebido.. Itxuria ertzañoi kargauta jeuan eta zeoze esan jotsan tabernarixai./ Aura astegunian be kargauta ikusikok sarri. ..
    kargáu
  • kargútu. (c). da aditza. Ardura hartu.   Responsabilizarse.. Zein kargutu zuan urrengo afaixa organizatzeko?.
    kargútu
  • karútu. (b). da-du aditza. Garestitu.   Encarecer.. Asko karutu da aspaldixan bizimodua. .
    karútu
  • kaskáldu. (c). da aditza. KASKÍLDDU. Buruarindu.   Aligerarse de cascos, decaerse, abandonarse.. Andria il jakonian ziero kaskaldu zan. .
    kaskáldu
  • katíau. (b). da-du aditza. KATÍGAU. Kateatu.   Enganchar(se).. Prakan arrataria ein ddot alanbrian katiauta./ Gogaikarri aura katiau jakun da gau guztian etzoskun bakian laga. .
    katíau
  • kedarrátu. (d). da-du aditza. Kedarraz bete edo zikindu.   Ensuciar(se) de hollín.. Tximinixia ziero kedarratuta dago./ Kedarria pegauta dagonian: kedarratuta. Tximinixia ero edozer gauza. Klem. . komentario 1
    kedarrátu
  • keétu. (c). da-du aditza. Ahumar.. Keetutako txorixuak die./ Gaztaien moduan keetuta geldittu giñan Sala Fiestas artan.. Gaztae, txorixo eta abar keetu egiten da, edo keia emon egiten zaie. .
    keétu
Subscribe to Bergarako euskara